"Türkiye Devletinin hükumet şekli Cumhuriyettir" ifadesi Anayasa'ya işlendi. Peki o tarihi gün Meclis tutanaklarına nasıl yansıdı? O güne ait belgeler, Cumhuriyetin ilan edildiği gün alınan tarihi kararın orijinal nüshası Meclis'in ısı ve nem kontrollü özel odalarında korunuyor. TRT Haber, o özel odalara girdi, belgeleri görüntüledi.
29 Ekim günü bir dönüm noktasıydı yeni Türkiye için. O güne ait tutanaklar Meclis'in özel arşivinde özenle saklanıyor. Cumhuriyet'in ilanını da içeren o tarihi oturuma ilişkin tutanaklar, Osmanlı Türkçesiyle yazılmış belgeler 98 yıl öncesine Cumhuriyetin doğuşuna ışık tutuyor.
Türkiye'nin ilk Cumhurbaşkanı 158 milletvekilinin oyuyla Mustafa Kemal Atatürk oldu
Cumhuriyetin ilan edildiği tarihi oturumda 158 milletvekili vardı. Meclis tutanaklarına yansıyan teklifte 1921 Anayasasında değişiklik öngörülüyordu. Birinci maddeyle yeni yönetim biçimi belirlendi, yani cumhuriyet ilan edildi. Cumhuriyetin ilanının ardından Cumhurbaşkanı'nın seçilmesi gerekiyordu. Türkiye'nin ilk Cumhurbaşkanı 158 milletvekilinin oyuyla Mustafa Kemal Atatürk oldu. Alkışlar arasında kürsüye çıkan Atatürk, Meclis genel Kuruluna seslendi.
"Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır"
Atatürk'ün 29 Ekim 1923'teki Meclis konuşmasından;
"Milletimiz haiz olduğu özelliklerini ve liyakatini hükumetinin yeni ismiyle medeniyet dünyasına daha çok kolaylıkla göstermeye muvaffak olacaktır. Türkiye Cumhuriyeti, cihanda işgal ettiği mevkiye layık olduğunu eserleriyle ispat edecektir. Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır."
Türkiye Büyük Millet Meclisi, 98 yıl önce aldığı kararla tarihte yeni bir sayfa açtı. O güne ait kayıtlar da Meclisin Özel arşivinde özenle korunmaya devam ediyor.
Haber: Abdulbaki Açıkgöz
Kamera: Ümit Gültekin
4.3ºC
Ankara
