Darbe girişimi sonrası 58 günlük bilanço

Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz darbe girişiminden sonraki 58 günde Türkiye, örgütle etkin mücadele kapsamında yeni düzenlemelerle tanışırken, kamuda ihraçlar ve görevden uzaklaştırmalar gerçekleşti.

Derlenen bilgilere göre, 20 Temmuz'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, örgüte yönelik etkin mücadele için üç ay süreli olağanüstü hal (OHAL) ilan etti.

OHAL kapsamında bugüne kadar kamuda örgütle bağlantılı kişilerin ihraçlarını, örgüte ait kurumların kapatılarak hazineye devrini de içeren 8 Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yayımlandı. Bu KHK'larla Türkiye yeni düzenlemelerle tanıştı.

Buna göre, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı İçişleri Bakanlığına, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları, Milli Savunma Bakanı'na bağlandı.

Yüksek Askeri Şura'nın (YAŞ) yapısında da değişikliğe gidildi. YAŞ, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakan Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı ve Milli Savunma Bakanı ile kuvvet komutanlarından oluştu.

Askeri hastanelerin devrine ilişkin KHK'yla Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) ve asker hastaneleri Sağlık Bakanlığına devredilerek, isimleri değiştirildi.

Harp Akademileri, askeri liseler ve astsubay hazırlama okulları kapatılırken, Milli Savunma Üniversitesi kuruldu. Kapatılan askeri okul mezunları için üniversiteye giriş sınavı hakkı verildi.

Kamudan ihraçlar

KHK'lar ile devlet kurumlarında daha önce başlayan FETÖ temizliği hız kazandı. Darbe girişiminin ardından birçok kurumda açığa alınan memurlarla ilgili soruşturmalar sonucunda FETÖ ile bağlantısı tespit edilen yaklaşık 60 bin kişi memuriyetten ihraç edildi.

Kamudaki ihraçların en çok yaşandığı kurumların başında 1 milyondan fazla çalışanı bulunan Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yer aldı. FETÖ üyeliği nedeniyle bugüne kadar 28 bin kişiyi ihraç eden bakanlık, aynı zamanda silahlı terör örgütü PKK ve uzantılarına destek verici nitelikte faaliyetlerde bulunduğu gerekçesiyle 11 bin öğretmeni de açığa aldı.

İhraç edilen personel sayısı ile dikkati çeken diğer bir kurum ise Emniyet Genel Müdürlüğü oldu. Emniyet Teşkilatının örgüt üyelerinden temizlenmesi kapsamında bugüne kadar 9 bin 331 polisin ilişiği kesildi. Emniyetin bağlı bulunduğu İçişleri Bakanlığındaki FETÖ üyelerine yönelik ihraçlar sadece polislerle sınırlı kalmadı. Bakanlığın bünyesindeki kurumların tamamında meslekten çıkarmalar oldu.

Sağlık Bakanlığı ise FETÖ üyeliği nedeniyle darbe girişiminden hemen sonra açığa aldığı 5 bin kişiden, 2 binin 672 sayılı KHK ile görevine son verdi. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) 3 bin 390 hakim ve savcıyı, soruşturmalar kapsamında meslekten ihraç etti.

TSK'daki temizlik

Darbe girişiminden sonra gözlerin çevrildiği Türk Silahlı Kuvvetlerinde (TSK) FETÖ'cü askerlere yönelik ihraçlar sürdü. Örgütle bağlantısı tespit edilen 4 bin 545 asker meslekten atıldı.

İhraç edilenler arasında YAŞ üyesi eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk, 2'inci Ordu Komutanı Orgeneral Adem Huduti'nin yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başyaveri Albay Ali Yazıcı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın emir subayı Yarbay Levent Türkkan ile Milli Savunma Bakanı Fikri Işık'ın Özel Kalem Müdürü Albay Tevfik Gök de yer aldı.

Resmi Gazete yayımlanan "Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname"ye göre, olağanüstü halin devamı süresince gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 30 gün olarak belirlendi.

FETÖ'nün finans kaynakları kurutuldu

FETÖ'ye finans sağladığı belirlenen şirket ve holdinglere Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) el koyarken, çok sayıda iş adamı hakkında yakalama kararı çıkartıldı.

TMSF'ye geçen holding ve bağlı şirketler arasında Koza-İpek, Kaynak, Boydak, Naksan ve Akbulut holdingleri yer aldı. Koza-İpek Holdingin sahibi Akın İpek, hakkında yakalama kararı çıkarılmadan kısa bir süre önce yurt dışına kaçtı. Boydak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Boydak ise FETÖ soruşturması kapsamında 5 Ağustos'ta tutuklandı.

FETÖ'nün en büyük finansal kuruluşları arasında yer alan ve örgütün para trafiğinin kontrol merkezi olduğu belirlenen Bank Asya ise TMSF tarafından daha önce kapatılmıştı.

Ayrıca aralarında TUSKON Başkanı Rızanur Meral'in de bulunduğu 114 iş adamı hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Aynı soruşturma kapsamında iş adamları Ömer Faruk Kavurmacı ile Faruk Güllü örgüt üyeliği suçundan tutuklandı.

KHK ile FETÖ propagandası yaptığı gerekçesiyle 3 haber ajansı, 16 televizyon, 23 radyo, 45 gazete, 15 dergi, 29 yayınevi ve dağıtım kanalı kapatıldı. Örgütle ilişiği bulunduğu gerekçesiyle bazı gazetecilerin sarı basın kartları iptal edildi. Gözaltına alınan bazı gazeteciler de çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı.

Kapatılan kurumlar

OHAL'in ilan edilmesinden sonra ilk yayımlanan 667 sayılı KHK ile FETÖ’ye bağlı 35 sağlık kuruluşu, bin 56 okul, 842 öğrenci yurdu, 104 vakıf, bin 125 dernek, 15 üniversite ve 19 sendika kapatıldı. Bazı sağlık kuruluşları devredildiği Sağlık Bakanlığınca hizmete sunuldu.

Mülkiyet ve kullanım hakkı hazineye devredilen kurumlar arasında FETÖ elebaşı Gülen'in sözde onursal başkanlığını yaptığı Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı da yer aldı.

Şehir içindeki askeri birliklerin taşınmasına karar verildi. Bu kapsamda taşınmasına karar verilenler arasında Ankara'daki 28. Mekanize Piyade Tugayı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kara Havacılık Komutanlığı, Etimesgut Zırhlı Birlikler ve Eğitim Tümen Komutanlığı da yer aldı. Söz konusu birliklerin taşınmalarına başlandı.

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) kapatılarak, görevleri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu bünyesine devredildi. Böylece, TİB Başkanı'nın ve TİB'de görevli daire başkanlarının görevleri de sona ermiş oldu.

Ayrılan pilotlarla emekli hakimlere mesleğe dönüş imkanı

OHAL kapsamında çıkarılan 671 Sayılı KHK'yla herhangi bir nedenle TSK'dan ayrılan veya ilişiği kesilen pilot subayların, gerekli şartları sağlamaları durumunda mesleğe dönmelerinin yolları açıldı.

Öte yandan yayımlanan başka bir KHK ile emekli olan veya birden fazla meslekten çekilen hakim ve savcıların da adliyelere geri dönerek görev yapmalarının önü açıldı.

FETÖ elebaşı Gülen'in iadesi

Darbe girişiminin ardından Adalet Bakanlığı, Fetullah Gülen'in iadesine ilişkin ABD'ye 4 ayrı dosya gönderdi. Bakanlık, acil tutuklama talebinde de bulundu. ABD ilk kez bir iadeye ilişkin Adalet ve Dışişleri Bakanlıklarında görevli 4 kişiden oluşan bir heyeti Türkiye'ye gönderdi. Heyete Adalet Bakanlığı tarafından, darbe girişiminin terörist başı Gülen'in emir ve komutasında gerçekleştirildiğine ilişkin önemli deliller sunuldu. Ayrıca, heyete FETÖ hakkında bilgiler de verildi.