EYT ve asgari ücret çalışmalarında son durum ne?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2023'te geçerli olacak asgari ücret rakamını belirleme çalışmaları kapsamında ilk toplantısını gerçekleştirdi. Kamuoyunun beklentisi 7 bin 845 lira, işçilerin beklentisi ise 7 bin 500 lira oldu.

Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısı öncesi, "Pazarlık 7 bin 785 lira sınırından başlayacak, onun üstüne nereye çıkabiliyorsak çıkacağız" açıklamasını yapmıştı.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin, EYT ve asgari ücret ile ilgili merak edilenleri TRT Haber’de yanıtladı. Zengin'in açıklamalarından öne çıkanlar:

Asgari ücrette psikolojik rakamın etkili olduğunu, bu rakamında 8 bin civarı olduğunu, işçiyi de memnun edebileceğini düşünüyorum.

Asgari ücret ile ilgili 14 Aralık'ta belki bir açıklama yapılmasa da ondan birkaç gün sonra açıklama yapılabilir.

EYT'nin merak edilenleri

Milyonlarca kişinin merakla beklediği emeklikte yaşa takılanlar düzenlemesinde sona yaklaşıldı. Zengin, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu:

EYT ile emekli olanlar çalışmaya devam edebilir. Özel sektörde çalışanlar açısından bir problem yok fakat kamu kurumları açısından bu mümkün değil. 

EYT için iş yerinden ayrılma bildirgesi yapıyoruz. Sonra dilekçe Sosyal Güvenlik Kurumuna veriliyor. Sonra dilerse özel şirketlerde çalışmaya devam edebilir.

Hem kamuda hem özel sektörde emeklilik hakkını kullanmadan çalışılabilir.

EYT'de borçlanma nasıl yapılır?

Normal olarak borçlanmalar işe başlama tarihini geriye götürmez. Ama bir istinası var. Askerlik borçlanmasındaki istisna da, kişi sigortalı değilken askere gittiyse ve döndükten sonra sigortası başlatıldıysa askerlik süreci kadar geriye götürüyor.

12 ay askerlik yapan 24 bin 847 TL borçlanabiliyor.

Doğum borçlanmasında da her bir çocuk için 720 güne kadar borçlanma söz konusu. Fakat sadece 3 çocuk için geçerli.

Zorunlu emeklilik edinme diye bir yaş yok. Fakat 2018 yılında taşerondan kadroya geçen işçiler emekliliklerini doldurduklarından itibaren emekli ediliyorlar.

Borçlanma bizim mevzuatımızda her zaman kullanılabilecek bir şey. Bu nedenle yurt dışı borçlanmaları da yapılıyor. Fakat bu borçlanmalar diğerlerinden yüksek oluyor, yüzde 45 oluyor.

Borçlanma hakkı tanınmazsa yatırılan para geri alınabilir mi?

Borçlanmalar geri alınabiliyor ama ödediğiniz miktar kadar geri alabiliyorsunuz.

EYT'de yaş sınırı olur mu?

Çeşitli yaşlar konuşulsa da konu henüz netlik kazanmış değil.

Başından beri EYT’li dediğimiz kişilerin, 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlar ve o dönemin emeklilik şartlarına göre talepleri var. Son noktayı Cumhurbaşkanımız koyacaktır ve kamuoyuna açıklanacaktır. Resmi bir açıklama gelmeden söylentilere itimat edilmemeli.

EYT için yürürlüğe girmesinin ardından emeklilik hakkı doğanlar müracat edebilirler. Müracatlar için e-Devlet kullanılabilir.

EYT'de yaş sınırı ne olacak?

8 Eylül 1999 öncesi işe başlayıp prim eksiği olanlar ne yapmalı?

Primleri eksik ödenen çalışanlar bu dönemleri için dava açmak zorundalar. Buna "hizmet tespit davası" diyoruz. Bu sigortalılar çalıştıkları günü ispat etmelerinin ardından hizmet başlangıçlarını başlatabilirler.

Staj sırasında da bir sigorta yapılıyor. Hatta sigorta numarası veriliyor ve bu numara çalışanın işe başladığı numara olarak da kullanılıyor.

Staj sırasındaki sigorta kapsamında iş kazaları gibi primler yatıyor. Fakat normal şartlarda emeklilik için farklı prim ödemeleri de yapılıyor. Bunu haklı bir talep olarak görüyorum fakat bununla ilgili bir çalışma yapılmadığını söyleyebilirim.

Bağkurlular için prim gün sayısı kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 bine tekabül ediyor.

Kamudaki kadro düzenlemesine ilişkin ise geçici işçilerle ilgili yeni düzenleme olabileceğini düşünüyorum.