EYT'de süreç kim için nasıl işleyecek?

Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.

EYT düzenlemesi ince elenip sık dokunarak hazırlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'nda taslak olgunlaştırıldı. Meclis'te AK Parti'li kurmaylar ve bakanlık bürokratlarının yoğun çalışmaları ile taslak metin, teklife dönüştürüldü. 

Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. EYT düzenlemesinde süreç nasıl işleyecek? EYT ile ilgili son gelişmeler ve merak edilenleri AYBÜ Öğr. Gör. Tarkan Zengin, @trthaber’de değerlendiriyor. https://t.co/6hPkympUjr

— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) March 1, 2023

Deprem nedeniyle Meclis gündemine alınması gecikti

EYT için Meclis'te süreç hızlı işledi. Teklif, AK Parti ve MHP'li milletvekillerinin imzalarıyla 30 Ocak'ta Meclis'e sunuldu. 2 Şubat'ta Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Ancak Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Meclis çalışmalarına ara verilince düzenlemenin Genel Kurul gündemine alınması gecikti.

Türkiye Büyük Millet Meclisi, 3 haftalık aranın ardından toplanınca ilk ele alınan konu EYT oldu. EYT Yasası, Meclis'ten siyasi partilerin mutabakatıyla geçti. Muhalefet partilerinin de desteğini aldı.

Yasanın bu hafta içinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Yasanın yürürlüğe girmesiyle emeklilik başvuruları yapılacak. EYT'liler ilk maaşlarını nisanda alabilecek.

EYT Yasası'nın ana hatları

8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanlar yaş sınırı bulunmaksızın emekli olabilecek. Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur ayrımı gözetilmeyecek. 

Prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduranlar emeklilik hakkı elde edecek. Yasa kapsamında taşerondan kadroya geçen işçiler için zorunlu emeklilik de kaldırılacak. İşverenlere ise kıdem tazminatı için kredi desteği verilecek. İşverene yüzde 5 sosyal güvenlik destek primi sağlanacak. 

Başvurular e-devlet üzerinden ya da SGK İl Müdürlüklerinden yapılabilecek.

EYT hakkında merak edilenler:

Düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin kişi emekliliğe başvurabilecek.

Düzenleme kimleri kapsayacak?

8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar, çalışma yılı ve prim gün sayısını dolduranlar.

Dadın ve erkeklerde hangi şartlar aranacak?

Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl hizmet şartı var. Prim gün sayısının doldurulması gerekecek.

Prim gün sayısı şartı ne kadar?

SSK'lı EYT'liler için 5 bin - 5 bin 975 prim gün şartı. Bağ-kur ve emekli sandığı kapsamındaki kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 bin prim gün şartı. Yaş şartı aranmayacak.

Yurt dışında çalışanları kapsıyor mu?

Yurt dışında çalışanlar kapsam dahilindeler.

Başvurular ne zaman yapılacak ?

Kanun Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra.

Başvuru için süre şartı var mı?

Hak sahipleri istedikleri zaman başvuru yapabilecek.

Başvurular nereden yapılacak?

Kanun Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra e-devlet ya da SGK İl Müdürlüklerinden.

SSK'lı çalışanların başvuru süreci nasıl olacak?

Emekli olabilir yazısıyla birlikte işverenlerine emeklilik dilekçesi verecekler.

Bağ-kur'luların başvuru süreci nasıl olacak?

E-devlet veya SGK İl Müdürlüklerinden başvuruda bulunabilecekler.

EYT'liler ilk aylıklarını ne zaman alacak?

Başvuru dilekçesi verildikten sonraki ay başından itibaren ödenecek. Nisan ayında ilk maaşların ödenmesi bekleniyorb

Emekli maaşlarında kesinti olacak mı?

Emekli maaşlarında kesinti olmayacak, herkes hak ettiği maaşı alacak.

Eksik primler nasıl tamamlanacak?

Doğum, askerlik ve yurt dışı borçlanması yapılabilecek.

Askerlik ve doğum borçlanması tutarı ne kadar?

Askerlik ve doğum borçlanmasının 1 günlük tutarı 106 lira 75 kuruş.

Yurt dışı borçlanmasının tutarı ne kadar?

Yurt dışı borçlanması günlük 150 lira.

EYT'de işverene nasıl bir destek verilecek?

Kıdem tazminatı desteği ve emekli olan işçiyi çalıştırmaya devam eden işverene 5 puanlık destek verilecek.

Kıdem tazminatı ödemeleri nasıl yapılacak?

Ödemeler, çalışanın işvereni ile yaptığı anlaşmaya bağlı olacak.

Taşerondan kadroya geçenler ne yapacak?

İşçiler için zorunlu emeklilik kaldırılacak.

EYT'den faydalananlar çalışabilecek mi?

Özel sektörde çalışabilecekler.

Kamudan emekli olanlar için süreç nasıl işleyecek?

Kamuda çalışamayacaklar, özel sektörde çalışabilecekler. 

Geriye dönük hak talep edilemeyecek

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen geçici maddeyle, ilgili kanunlara göre, teklifin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.

Bu hüküm esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.

Yüzde 5 sosyal güvenlik destek primi verilecek

İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak.

Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.