Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası toplantısında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya ziyareti hakkında Çavuşoğlu, Rusya ile "Suriye konusunda daha önce aramızda değişik mekanizmalar vardı. Askerler arasında, dışişleri bakanlıkları arasında ve istihbarat arasında. Şimdi üçlü bir mekanizma kuruyoruz. Bu akşam St. Petersburg'a gidiyorlar, mevkidaşlarıyla görüşüyorlar. MİT müsteşarımız ile bizim bakanlıktan ve Silahlı Kuvvetlerden bir askerimiz gidecek. Daha sonra bunu daha üst düzey, dışişleri bakanlarının da katıldığı düzeyde gerçekleştireceğiz." dedi.
Bakan Çavuşoğlu, Rusya ile Suriye konusunda ateşkes, insani yardım ve siyasi çözüm konusunda aşağı yukarı aynı düşündüklerini belirterek, şöyle devam etti:
"Ateşkesin nasıl sağlanacağı konusunda farklı düşünceler olabilir. Biz özellikle sivillerin zarar gördüğü saldırıları istemiyoruz. Terör örgütlerinin dışındaki ılımlı muhalefete de saldırı yapılmasını uygun görmüyoruz. Halep'in kuşatılmasını da uygun görmüyoruz."
Suriye'de siyasi çözüm konusunda Rusya ile hemfikir olunduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, siyasi çözümün ne şekilde sağlanabileceği konusunda fikir ayrılıklarına rağmen, karşılıklı eleştirilerde bulunmak yerine diyalog yoluyla çözüm üretilmesi gerektiğini belirtti.
FETÖ'nün Türkiye aleyhine yürüttüğü yurt dışı faaliyetleri
Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, FETÖ'nün iki ülke ilişkilerine de kast ettiği yönündeki sözlerinin sorulması üzerine, "FETÖ sadece Rusya ile değil tüm ülkelerle ilişkimizi bozmak için açık açık çaba sarf ediyor." dedi.
FETÖ'nün, Batı'daki bazı düşünce kuruluşları, parlamenterler ve Avrupa Parlamentosunda Türkiye aleyhinde lobi faaliyetleri yürüttüğünü belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Uçak düşürme hadisesinden sonra aynı çabayı hemen Rusya'ya yanaşarak Türkiye aleyhine işbirliği yapmak istediler. Yine şu anda bu uçak düşürme hadisesi içinde olan pilotların bazıları gözaltında ama paralel çeteye üye oldukları için. Uçak düşürme hadisesine katıldıkları için değil. Paralel çete mensubu, terör örgütü mensubu oldukları için. Tüm boyutlarıyla uçak düşürme olayı dahil tüm bunları yargı, inceleyip değerlendirecek bağlantı var mı yok mu? O pilotlar şu anda gözaltında. Zaten en çok Hava Kuvvetlerine sızmışlar. Çalınan soruları en çok onlara vermişler. O nedenle Rusya'nın da fark ettiği bu çabayı, dün Sayın Cumhurbaşkanımız da söyledi. FETÖ'nün diğer ülkelerde olduğu gibi Rusya ile de ilişkilerimizi bozmak için ciddi bir gayreti, çabası oldu."
Türk-Rus ilişkilerindeki yakınlaşma
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin Rusya ile ilişkileri Batı’ya karşı koz olarak kullandığı yönündeki yaklaşımları da şöyle değerlendirdi:
"Avrupa ile ilişkilerimizin, en iyi düzeyde olduğu zamanda bile aynı şekilde Rusya ile ilişkilerimizi üst düzeye çıkardık. O zaman da Batı'ya bir mesaj olarak değerlendirmedik, o amaçla yapmadık. Şimdi de aynı şekilde Batı'ya yönelik bir mesaj olsun diye ilişkilerimizi düzeltmiyoruz. Kendi çıkarlarımız, bölgenin çıkarları için yapıyoruz. Esasen Batı'ya yönelik mesajlarımızı biz net bir şekilde veriyoruz. Avrupa Birliği (AB) ve bazı Avrupa ülkeleriyle ikili ve bölgesel ilişkilerimizde kendi düşüncelerimizi, tutumumuzu çok net söylüyoruz. Onlar da bir çoğu bu darbe girişiminden sonra gerçek dost olup olmadıklarını ortaya koydular. Özellikle AB ve belli Batı ülkeleriyle ilişkilerimizin geleceği, Rusya ile olan ilişkilerimiz belirlemez. Ya da Rusya ile ilişkilerimizin geleceğini onlar belirlemez.."
'Benim de kendi savunma sistemimi kurmam lazım'
Türkiye ve Rusya'nın savunma sanayi işbirliğini artırma kararına ilişkin, Türkiye'nin NATO üyesi olarak yükümlülüklerinin bilincinde olduğunu belirterek şöyle devam etti:
"Türkiye terör tehdidi altındayken, DAEŞ saldırıyor, PKK saldırıyor, Suriye'den tehdit var. Bu kadar tehdide rağmen NATO'nun aldığı kararlar var. Uygulamaya bak, yok. Türkiye'deki hava savunma sisteminin tüm Türkiye'yi kapsayacak şekilde olması lazım diyoruz, tamam karar var, uygulama yok. Aynı şekilde, Almanya ve bazı Batı ülkeleri biliyorsunuz Türkiye'deki bataryalarını çektiler. Tam böyle terör başladığı zamanda, tehdidin en çok arttığı dönemde çektiler. Şimdi, o zaman, peki, teknoloji transferi 'know-how' ortak üretim yapalım, buna da yanaşmıyorlar. Ama benim de kendi savunma sistemimi kurmam lazım ve kendi teknolojimi başka ülkelerle işbirliği yaparak geliştirmem lazım. O zaman da sen (Batı) bunları yapmıyorsan, bize yanaşmıyorsan müttefik olarak, NATO içinde beraber çalışıyoruz. Türkiye'ye başka gözle bakıyorsan, Türkiye de başka arayışlar içine girmek zorundadır. Ben bu teknolojileri geliştirmek zorundayım, kendi güvenliğimi sağlamak durumundayım, savunma sistemimi kurmak zorundayım."
Türkiye'nin aynı anda dört-beş terör örgütüne karşı mücadele verdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, "Bölgedeki gelişmelere baktığımız zaman Türkiye'nin kendi savunma sistemini güçlendirmesi gerektiğini, sadece biz yöneticiler değil vatandaşlarımız değil, tüm objektif bakan uzmanlar değerlendiriyor. O nedenle bizim bu konularda da adım atmamız lazım." dedi.
Yurtdışındaki FETÖ okullarının kapatılması
Çavuşoğlu, yurt dışındaki FETÖ okullarının kapatılması ve dönüştürülmesiyle ilgili olarak Ankara'nın dost hükümetlerden talepleriyle ilgili soruya cevaben de bazı ülkelerin FETÖ okullarıyla alakalı kendi iradeleriyle karar aldığını hatırlattı.
Somali'nin, 15 Temmuz darbe girişiminin hemen ardından bu ülkedeki FETÖ faaliyetlerini bakanlar kurulu kararıyla yasakladığını, söz konusu örgüt üyelerinin ülkeyi terk etmesi için bir hafta süre verdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, KKTC, Ürdün, Sudan, Libya ve birçok ülkede terör örgütünün okullarının faaliyetlerinin durdurulduğuna dikkati çekti.
'FETÖ elebaşının Mısır'a gideceği yönünde herhangi bir somut bilgi yok'
Bakan Çavuşoğlu, "Mısır'ın FETÖ'yle ilişkilerini artırma gayretini ya da FETÖ'nün Mısır'la ilişkilerini artırma gayretini görüyoruz ama (FETÖ elebaşının) Mısır'a gideceği yönünde herhangi bir somut bilgi yok." dedi.
Bulgaristan'daki bir FETÖ mensubunun iade durumuyla ilgili de Çavuşoğlu, "Abdullah Büyük adlı bir FETÖ mensubunun Bulgaristan'a siyasi sığınma talebi, Bulgar makamları tarafından reddedildi. Bulgar makamları iade kararı verdi ve şu anda Türkiye'ye getiriyoruz." ifadesini kullandı.
"Dışişleri Bakanlığında 300 kişinin FETÖ ile bağlantısı tesbit edildi"
Bakan Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığındaki FETÖ operasyonları ve bakanlığa girişteki bazı sınavların iptali konusunda da, sınavların iptali için yargı kararı gerektiği, araştırmaların devam ettiğini söyledi.
Çavuşoğlu, FETÖ mensuplarının bakanlığa sızmasına yardımcı olan kişilerle ilgili işlemlerin yapılarak, bu kapsamda ilk kararda iki büyükelçi dahil 88 kişinin bakanlıkla ilişiğinin kesildiğini ve çalışmaların devam ettiğini bildirdi.
Bakan Çavuşoğlu, şu ana kadar Dışişleri Bakanlığı bünyesinde 300'ün üzerinde kişinin örgütle bağlantısının tespit edildiğini, bu sayının artacak gibi göründüğünü ifade etti.