Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı General Muhammed Hamdan Dagalo Hmidti'yi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki kabulünün ardından ortak düzenledikleri basın toplantısında konuştu.
Dagalo ve heyetini Ankara'da misafir etmekten büyük memnuniyet duyduklarını belirten Oktay, görüşmelerde Türkiye-Sudan ilişkilerinin tüm yönleriyle ele alındığını, iki ülke arasındaki geniş işbirliği imkanlarının değerlendirilerek, mevcut ortak mekanizmaların daha etkili şekilde işletmek konusundaki kararlılığın teyit edildiğini söyledi.
Oktay, Sudan'ın Türkiye ile tarihe dayanan dostluk ve kardeşlik ilişkileri olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Geçtiğimiz ay Nijer'de Sayın Dagalo ile yaptığımız görüşmede ikili ilişkilerimizi kapsamlı şekilde ele almıştık. Bugün gerçekleştirdiğimiz görüşmeler ise 2018 yılında kardeş Sudan'a yaptığımız ziyaret sonrası gerçekleşen ilk kapsamlı heyetler arası temaslar olması bakımından son derece önemlidir. Bugünkü buluşmamızı, önümüzdeki dönemdeki iş birliğimiz için önemli bir fırsat ve başlangıç olarak görüyoruz. Sudan, 2019 ağustos ayından bu yana önemli bir geçiş sürecindedir. Geçiş sürecini başarıyla idame ettiren Egemenlik Konseyi ile hükümeti samimiyetle destekliyoruz.
Ayrıca, ABD'nin Sudan'ı terörizmi destekleyen ülkeler listesinden çıkarma kararını, geç atılmış ama doğru yönde atılmış bir adım olarak değerlendiriyoruz. Sudan'ın haksız yere senelerce maruz kaldığı mali ve iktisadi yaptırımlar ve kısıtlamaların son dönemde peyderpey kaldırılmasından da memnuniyet duyuyoruz. Biz Sudan'ı vekalet savaşlarının ortasında, potansiyelini gerçekleştiremeyen bir ülke olarak değil zengin kaynaklarını en iyi şekilde değerlendiren, tarihine yakışır şekilde güçlenmiş ve kendi ayakları üzerinde sapasağlam dururken görmek istiyoruz."
"İhtilafların diyalog ve uzlaşıyla çözülmesini samimiyetle arzu ediyoruz"
"Afrika Boynuzu bölgesinde barış ve istikrara tehdit oluşturan mevcut ihtilafların diyalog ve uzlaşıyla çözülmesini samimiyetle arzu ediyoruz." diyen Oktay, bölgenin önemli bir ülkesi olan Sudan ile komşusu Etiyopya arasındaki El Faşaga ihtilafına da bu açıdan yaklaştıklarını söyledi.
Türkiye'nin dost iki ülke arasındaki ihtilafın barışçıl yollarla çözümü için arabuluculuğa hazır olduğunun altını çizen Oktay, tüm Afrika Boynuzu bölgesi ülkelerinde büyükelçiliği bulunan, birçok kurum ve STK'larıyla insani ve kalkınma yardımlarını ara vermeden sürdüren Türkiye'nin, bölgenin istikrar ve refahının arttırılması yönündeki gayretlerine azimle devam edeceğini vurguladı.
"Afrika kıtasındaki stratejik ortağımız Sudan ile siyasi, ticari, ekonomik ve kültürel ilişkilerimizin istikrarı ve sürdürülebilirliği olmazsa olmazımızdır." diyen Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu doğrultuda Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hem bölge refahına katkı sağlamak hem de dost ve kardeş ülke Sudan'ın kalkınmasına kazan-kazan anlayışıyla değer katmak için gayretlerimizi sürdüreceğiz. Cumhurbaşkanımızın ziyaretlerinde yapılan anlaşmalar ve oluşturulan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi ile Türkiye-Sudan ilişkilerinin yapısı stratejik anlamda kapsamlı ve sağlam bir zemine oturtulmuştur. 2018 yılında yaptığımız '15. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı'nda somut kararlar alarak ulaştırmadan tarıma, finanstan enerjiye ve eğitimden kültür-turizme kadar geniş bir dizi eylemi uygulamaya geçirmiştik.
Sudan'da yaşanan geçiş dönemi ve kovid salgınına rağmen hedeflerimiz yönünde mesafe katetmiş durumdayız. 3 Nisan'da Nijer’de Başkan Yardımcısı Sayın Dagalo ile bir görüşmemiz olmuştu. Bugünkü görüşmemizde de önceden varılan mutabakatlar çerçevesinde işbirliğimizi ve ilişkilerimizi güçlü şekilde devam ettirme konusunda mutabakata vardık."
"İkili ticaretimizin çok daha yüksek seviyelere taşınacağına inanıyoruz"
Türkiye'nin Afrika kıtasındaki başlıca işbirliği partnerlerinden birinin Sudan olduğunu dile getiren Oktay, Türkiye'nin Sudan ile ticaret hacminin 2019'da 398 milyon, 2020 yılında ise 481 milyon ABD dolarını aştığına işaret etti.
"2018 yılında imzaladığımız Türkiye-Sudan Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle ikili ticaretimizin çok daha yüksek seviyelere taşınacağına inanıyoruz." diyen Oktay, bu anlaşmayla Sudan'ın Türkiye'ye ihraç ettiği bütün ürünlerde gerek tarife indirimi gerekse kotalar yoluyla açılım sağlanacağını kaydetti.
Türkiye'nin, mevcut serbest ticaret anlaşmalarının çoğunda sağlamadığı tarım ürünleri için pazar açılımını kardeş Sudan'a sağladığını belirten Oktay, şöyle devam etti:
"Bu, Sudan'ın geçiş sürecinin ardından iç pazarını dünyaya açmasına imkan verecektir. Sudan ile bir taraftan daha önce karar verilmiş eylemlerin ilerlemesini sağlayacak, bir taraftan da eklenecek yeni eylemler için titizlikle çalışacağız. İkili tarımsal iş birliği, demiryolu iş birliği, maden, petrol ve elektrik sektörlerinde iş birlikleri, kültür alanında ortak bir platform geliştirilmesi ile bilim, sanayi ve teknoloji iş birliği önümüzdeki dönemde hızlandırmaya karar verdiğimiz stratejik eylemlerin başında gelmektedir.
İş birliği hedeflerimizin hepsine kapsamlı bir 'Türkiye-Sudan Eylem Planı' çerçevesinde devam edeceğiz. 2020 yılında Ziraat Katılım Bankası Hartum şubesinin açılmasıyla ticaret ve yatırım ilişkilerimizi destekleyecek önemli bir adım atılmıştı. Afrika kıtasında açılan ilk Türk bankası olan Sudan Ziraat Katılım Bankası iki ülke girişimcilerinin güvenle işlem yaptığı ve destek aldığı yegane kuruluş olmaya devam edecektir."
"Sağlık alanında Sudan'ın yanında olmayı sürdüreceğiz"
Türkiye'nin destekleriyle yapılan ve işletilen Darfur'daki Nyala-Türkiye Sudan Eğitim ve Araştırma Hastanesinin bugüne kadar binlerce Sudanlıya şifa olduğunu aktaran Oktay, hastanenin kovid salgını döneminde daha da önemli hale geldiğini belirtti.
Oktay, şunları söyledi:
"Salgınla mücadelede de Sudan’ın yanında olarak Sağlık Bakanlığımız, Türk Kızılayı, TİKA ve Türk STK'larımız aracılığıyla en kritik sağlık malzemelerini ve solunum cihazlarını Sudan’a ulaştırmıştık. Sudan Merowe Hastanesinin Sağlık Bakanlığımızca işletilmesi, sağlık çalışanlarına eğitim verilmesi ve sağlık malzemesi destekleri gibi çalışmalarla sağlık alanında Sudan’ın yanında olmayı sürdüreceğiz. Önümüzdeki dönemde gerçekleştireceğimiz yoğun temaslarla ilişkilerimizi güçlü bir şekilde devam ettirme yönünde ortak bir irade olduğunu bugün tekrar görmüş olduk.
Sayın Cumhurbaşkanımız Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Sayın Abdelfettah Burhan ile 1 Nisan'da bir telefon görüşmesi yapmışlar ve bu vesileyle Sayın Burhan'ı ülkemize davet etmişlerdi. Sayın Burhan'ı en yakın tarihte ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet duyacağız. Sayın Dagalo ve heyetinin ülkemize gerçekleştirdikleri ziyaret ve temasların Türkiye-Sudan işbirliğini yeni bir zirveye taşıyacağına inanıyorum. Ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin en kısa zamanda kardeşlik ilişkimizi yansıtacak seviyelere ulaşmasını temenni ediyorum."
11.4ºC
Ankara
