Tüm yıl çalışıp biriktirdikleri paralarla Türkiye'ye gelmek isteyen gurbetçiler Sırbistan gümrüğüne takılıyor, paraları da Sırbistan hükümetine gidiyor. Çünkü Sırp mevzuatına göre gümrükten geçecek kişi 10 bin eurodan fazla para taşıyamıyor. Eğer taşırsa bunu bildirmek zorunda.
Ancak, defalarca hırsızlık ve gasp mağduru olan gurbetçiler bildirim yapmaktan kaçınıyor. Gümrükte hem paralarına el konuluyor hem de Sırp güvenlik görevlilerinin kötü muamelesi ile karşılaşıyorlar.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşındı
Peki, Sırbistan'ın bu paraya el koyma hakkı var mı? Konu, defalarca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşındı. Sırbistan, Avrupa Birliği ülkesi değil ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uyacağına dair sözleşmeye imza atan ülkeler arasında. İnsan Hakları Mahkemesi kararları Sırbistan için bağlayıcı mahiyette.
Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesinde görevli Doç. Dr. Elvan Keçelioğlu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bu konudaki kararını şöyle anlattı:
"Eğer sınır kapılarında bu bildirime tabii paralarla ilgili bir bildirim yapılmamışsa siz bu paraya el koyamazsınız. Evet, bir şekilde adli para cezası verebilirsiniz veya idari para cezası verebilirsiniz ancak bu para mülkiyet hakkı kapsamında korunan bir paradır."
Gurbetçiler Sırp gümrüğüne servet bıraktı
1 Ocak’tan 21 Temmuz 2020'ye kadar yapılan kontrollerde 5,4 milyon euroya el konuldu. Gümrük kontrolleri sırasında 2019’da el konulan para miktarı ise 3 milyon euroydu.
2013’ten bu yana neredeyse tamamı Türklere ait olan ve gümrüklerde beyan edilmediği için el konulan 30 milyon euro Sırbistan bütçesine aktarıldı.
Gurbetçiler hakkında kaçakçılık suçundan soruşturma açılıyor. Gözaltına alınıp nöbetçi mahkemeye tutuklanma talebiyle çıkarılan bile var.
Elvan Keçelioğlu ise, yurttaşları haklarını koruması konusunda uyardı ve şunları söyledi:
"Bizim yurttaşlarımız bu paralarını bir şekilde Sırp mahkemeleri kanalıyla ve AİHM kararı ile alabilecek durumdalar. Lütfen, bu konuda yurttaşlarımız haklarını aramaktan imtina etmesinler."
Kamera: Tahsin Özkan