Türkiye’de ilk havacılık çalışmaları 1912 yılında Atatürk Havalimanı’nın hemen yakınındaki Sefaköy'de, tesis olarak iki hangar ve küçük bir meydanda başladı.
Atatürk'ün, "İstikbal göklerdedir" sözü doğrultusunda 1925 yılında kurulan ve sonraki yıllarda Türk Hava Kurumu adını alan Türk Tayyare Cemiyeti ile Türk sivil havacılığının kurumsal temelleri atıldı. İlk sivil hava taşımacılığı ise 1933 yılında 5 uçaklık küçük bir filoyla Türk Hava Postaları adıyla başlatıldı.
Uluslararası sivil havacılığın emniyetli ve düzenli şekilde işlemesi amacıyla kurulan Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO), 1992 yılında aldığı bir genel kurul kararıyla, kuruluş tarihi olan 7 Aralık'ı “Uluslararası Sivil Havacılık Günü” ilan etti.
Hedef 61 havalimanı
Türkiye günümüzde Avrupa, Asya'nın batısı ve Afrika için hem yolcu hem de yük trafiği açısından önemli bir hava ulaştırma merkezi oldu.
Büyüyen ekonomisi ve turizmini destekleyen 57 havalimanıyla Türkiye, yoğun bir havalimanı şebekesine sahip. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın “Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı”na göre havalimanı sayısının 61'e yükseltilmesi planlanıyor.
Çukurova, Bayburt-Gümüşhane, Yozgat Havalimanı yapımlarının tamamlanması; Esenboğa, Antalya, Trabzon Havalimanlarının genişletilmesi ve İstanbul Havalimanı'nın da ikinci etabının yapılması bu planlar arasında.
[Grafik: Nursel Cobuloğlu]
Yolcu hedefi 202 milyon 800 bin
Yapılacak yatırımlar ve atılacak adımlar yolcu sayısındaki artışı da beraberinde getirecek.
2021 yılında 128 milyon 350 bin olan direkt transit dahil yolcu sayısının, 2022 sonunda 182 milyon 435 bin olacağı tahmin ediliyor. Bu sayının 202 milyon 800 bine yükseltilmesi hedefleniyor.
Bu süreçte emisyon izleme, raporlama, doğrulama altyapısı oluşturulacak ve karbon emisyonları stratejik şekilde yönetilecek. Hava yolu taşımacılığında çevre dostu biyo-yakıt ve sentetik yakıt üretimi yapılacak. Bölgesel hava yolu kargo taşımacılığının geliştirilmesi de hedefler arasında.
[Fotoğraf: AA]
Tokat Yeni Havalimanı hizmete girdi
Yapımına 2018 yılında başlanan ve yüksek teknoloji ürünleri ile donatılan Tokat Yeni Havalimanı 25 Mart 2022’de resmi olarak açıldı.
Havacılık faaliyetlerinin uluslararası standartlarda, daha kaliteli ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla 2 milyon yolcu/yıl kapasiteli modern bir terminal binası yapıldı. Bunun yanı sıra; 2 bin 700 metre uzunluğunda ve 45 metre genişliğinde pist, apron, bağlantı yolları, ısı güç merkezi binası ve diğer tesislerin yapımı tamamlandı.
Şehirdeki eski havalimanına büyük yolcu uçaklarının iniş yapamamasından dolayı 2017 yılında kentte uçak seferleri durdurulmuştu. Havalimanı açıldığı tarihten ekim ayına kadar toplam 61 bin 629 yolcu ağırladı.
[Fotoğraf: AA]
Deniz dolgusu üzerine ikinci havalimanı: Rize-Artvin Havalimanı
Ordu-Giresun Havalimanı’ndan sonra Türkiye'nin deniz üzerine dolgu yapılarak inşa edilen ikinci havalimanı olan Rize-Artvin Havalimanı, 14 Mayıs 2022’de hizmete girdi.
Temeli 3 Nisan 2017'de atılan havalimanı, yıllık 3 milyon yolcu kapasitesine sahip. Eşsiz mimarisi ve ileri mühendislik teknolojileriyle hayata geçirilen havalimanının, 32 bin metrekare terminal binası ve diğer destek binalarıyla toplam 47 bin metrekare kapalı alanı bulunuyor.
3 milyon metrekare alanda inşa edilen Rize-Artvin Havalimanı, 45 metre genişlik ve 3 bin metre uzunluğundaki pistiyle bölgenin hava yolu ulaşımı ihtiyaçlarına katkı sağlıyor.
Rize Valiliği’nden alınan bilgiye göre; ekim ayı içerisinde yurt içi 496, yurt dışı 8 olmak üzere toplam 504 uçuş yapıldı. Ekim ayında Rize-Artvin Havalimanı'ndan 63 bin 228 yolcu yararlandı. Havalimanını açılışından itibaren geçen 5,5 aylık sürede ise toplam 474 bin 399 yolcu kullandı.
[Fotoğraf: DHA]
İstanbul Havalimanı 4 yaşında
Cumhuriyet döneminin en büyük projeleri arasında gösterilen ve Türk havacılığı için kritik aşamalardan biri olarak kabul edilen İstanbul Havalimanı’nın hizmete girmesinin üzerinden 4 yılı aşkın süre geçti.
Toplam 76,5 milyon metrekare alan üzerine inşa edilen ve birçok yönden dünyada ilkleri barındıran İstanbul Havalimanı, 24 Ekim 2022 itibarıyla 164 milyon 83 bin 783 yerli ve yabancı yolcu ağırladı. 262 noktaya uçulan havalimanında 1 milyon 117 binden fazla sefer gerçekleştirildi.
Küresel ticarette hızla artan kargo taşımacılığı için de önemli bir merkez olma özelliği taşıyan İstanbul Havalimanı'nda bu alanda çok sayıda şirket faaliyet gösterirken, buradan kargo için uçulan nokta sayısı 97'ye yükseldi.
Avrupa'nın en kalabalık havalimanı
İstanbul Havalimanı, Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI) Europe tarafından hazırlanan yıllık rapora göre, 2021'de 36 milyon 989 bin yolcu sayısıyla "Avrupa'nın en yoğun havalimanı" olmuştu.
Dev proje, aynı başarıyı bu yıl da sürdürdü. Avrupa havalimanlarında personel eksikliği nedeniyle zaman zaman kaos yaşanırken, Avrupa'daki havaalanları arasında en hızlı toparlanmayı (2022'nin ilk yarısında) İstanbul Havalimanı yakaladı. Yılın üçüncü çeyreğinde "Avrupa'nın en yoğun havalimanı" olan havalimanı, bu dönemde 19 milyon 957 bin 147 yolcu ağırladı.
Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyet Teşkilatı’ndan (EUROCONTROL) yapılan açıklamaya göre, İstanbul Havalimanı 25 Kasım-1 Aralık arasında da günde ortalama 1210 uçuşla "Avrupa'da en çok uçuş yapılan havalimanı" oldu. Bu istatistik göz önüne alındığında İstanbul Havalimanı, Avrupa'daki en yoğun 10 havalimanı içinde 2019'daki performansının üzerine çıkabilen tek havalimanı oldu.
(1).jpg)
Çok sayıda ödül ve birincilik
Henüz açılmadan çeşitli mimarlık ödüllerine layık görülen İstanbul Havalimanı, hizmete girmesinden bu yana onlarca ödül ve sertifikanın sahibi oldu.
Saygın kurumlar tarafından üst üste ödüllere layık görülen İstanbul Havalimanı, ne kadar önemli bir eser olduğunu da ortaya koydu.
Dünyanın en iyi havalimanı seçildi
İstanbul Havalimanı, 4 Ekim'de lüks seyahat konusunda kılavuz olan ve dünyanın her bölgesinden okuyucusu bulunan seyahat dergisi Conde Nast Traveler tarafından "Dünyanın En iyi Havalimanı" seçildi.
Her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen "Okuyucuların Seçimi" anketinin sonucunda "Dünyanın En İyi Havalimanları" listesinde İGA İstanbul Havalimanı liderliği devraldı.
[Grafik: Nursel Cobuloğlu]
10 aylık dönem için havalimanı istatistikleri
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün (DHMİ) yayımladığı ekim sonu istatistik raporuna göre; bu yılın ilk 10 ayında İstanbul Havalimanı 53 milyon 546 bin yolcu ağırladı.
İstanbul Havalimanı’nı 28 milyon 794 bin yolcuyla Antalya Havalimanı, 25 milyon 439 bin yolcuyla İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı, 8 milyon 526 bin yolcuyla İzmir Adnan Menderes Havalimanı ve 7 milyon 127 bin yolcuyla Ankara Esenboğa Havalimanı takip etti.
Ticari uçak trafiği ve yük trafiğinde de havalimanları aynı şekilde sıralandı.
[Grafik: Nursel Cobuloğlu]
Türkiye'nin küresel bayrak taşıyıcısı: Türk Hava Yolları
Türkiye'nin milli hava yolu şirketi ve küresel markası Türk Hava Yolları (THY), 89 yılı geride bıraktı. Şirket uçuş ağını 128 ülkede 340 havalimanına ulaştırdı. Uçuş noktaları arasında yurt içindeki 51 şehirde 53 havalimanı; yurt dışında 127 ülkedeki 287 havalimanı yer alıyor.
THY, bu uçuş ağıyla "dünyanın en fazla ülkesine ve uluslararası noktaya uçan hava yolu" olurken, "dünyada ülkeler arası en çok bağlantı sunan bayrak taşıyıcı hava yolu" olarak da öne çıkıyor.
388 uçaklık filoya sahip
368’i yolcu 20'si kargo uçağı olmak üzere 388 uçaklık filoya sahip THY, yolcu taşımacılığı yapan hava yolları arasında filo büyüklüğü bakımından dünyanın en büyük 9'uncu şirketi durumunda.
Şirket, filo büyüklüğü göz önüne alındığında dünyanın en genç ve en modern uçak filolarından birini bünyesinde barındırıyor.
10 ayda 60,5 milyon yolcu
Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda yer alan ekim ayı hava trafik sonuçlarına göre; arz edilen koltuk kapasitesini salgın öncesi dönemi ifade eden 2019'un aynı dönemine göre yüzde 8 artıran THY, yüzde 85,2 doluluk oranı ile 6,6 milyon yolcu taşıdı. Yılın 10 ayında taşınan yolcu sayısı 60,5 milyona ulaştı.
THY'nin taşıdığı kargo-posta ise 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 11,2'lik artışla 1,4 milyon tona yükseldi.
5.5ºC
Ankara
