İdlib'in stratejik önemi

Suriye'de muhaliflerin elinde kalan son kale İdlib, rejim güçlerinin kıskacı altında. Peki İdlib hakkında bilinmesi gerekenler neler?

İdlib nerede?

Suriye'nin kuzeybatısında bulunan İdlib, Hatay'ın yanı başında ve Türkiye ile 130 kilometrelik sınıra sahip. Doğusunda Halep, kuzeydoğusunda Afrin var. Güneyinde Hama, kuzeybatısında ise Lazkiye bulunuyor.

Muhaliflerin İdlib'i ele geçirmesi ve Rusya'nın Ekim 2015'te iç savaşa dahil olmasından sonra kent, çok şiddetli hava saldırılarına maruz kaldı. 

İdlib'de kaç sivil yaşıyor?

İdlib, Türkiye sınırında yer alması nedeniyle iç savaş boyunca en fazla göç alan kentti. Yerel kayıtlarına göre İdlib’de 2 milyon 400 bin civarında yerli nüfus, yaklaşık 1 milyon 300 bin kadar da iç göçle gelmiş sivil yaşıyor. Bunlardan yaklaşık 1 milyonu Türkiye sınırında, sıfır noktasında sayılabilecek 200'e yakın kampta barınıyor.

İdlib neden önemli?

Suriye'de 8 yılı aşkın süredir devam eden iç savaşın "kördüğümü" olarak adlandırılan İdlib stratejik bir konumda. Kentten geçen otoyol; Türkiye, Suriye ve Ürdün'ü birbirine bağlıyor.

Suriye içinde ise Akdeniz'e çıkış kapısı niteliğindeki İdlib; Lazkiye, Hama ve Halep illerine komşu.

Rusya'ya ait Hımeymim Üssü'nün de bulunması, Esed rejiminin "kalesi" Lazkiye'ye komşu olması, İdlib'in stratejik önemini daha da artırıyor.

İdlib'in Türkiye için önemi

İdlib'in, Türkiye'ye yaklaşık 130 kilometre sınırı bulunuyor. Yeni bir göç dalgasıyla karşılaşma ihtimali, Türkiye'yi en fazla endişelendiren konu.

Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın:

''İdlib meselesi sadece Türkiye’nin meselesi değil Birleşmiş Milletler, uluslararası toplum ve Avrupa Birliği'nin de meselesidir. Neden? BM Genel Sekreterinin açıklamasına göre Suriye rejiminin saldırılarından dolayı 300 bin kişinin sınıra doğru geldiğini görüyoruz. Buradan gelecek göç dalgasını Türkiye karşılayamaz. Buradan gelenler ya denizden ya karadan Avrupa’ya geçecek bu da Avrupa’nın güvenliğinin ve stratejik çıkarını zora sokar''

İdlib'deki Türk askeri varlığı

Astana'daki mutabakat sonucu Türk askeri, Ekim 2017'de "İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi" sınırlarında ateşkes gözlem noktaları kurmaya başladı. Türkiye'nin bölgede halen 12 gözlem noktasını bulunuyor.

Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın:

“Gözlem kulelerinin bulunması bir defa hukuka uygun. Neden? 3 ana devlet olan Türkiye, Rusya, İran bir şekilde Suriye’deki bu bölgelerde konaklayan 3.5 milyon Suriyelinin güvenliğinin sağlamak için Türkiye 12 tane gözlem kuleleri kurmuştur. Burada Türk askerine yapılacak herhangi bir saldırı uluslararası hukuka göre Türkiye’ye yapılmış bir saldırı olur.”

İdlib'de hangi gruplar hakim?

İdlib muhalifler ve rejim karşıtı silahlı gruplar arasında hakimiyet alanlarına bölünmüş durumda. Muhalifler dışındaki bir diğer grup da Heyet Tahrir Şam.

Örgüt, Birleşmiş Milletler'in terör listesindeki Nusra Cephesi'nin dağılmasından sora kurulmuştu.