İklim krizi, salgın ve savaş gıda milliyetçiliğini artırıyor

İklim krizi,, salgın ve savaş, gıda ihracatındaki kısıtlamalar ile ortaya çıkan korumacılık...

Ülkeler, kendine yetebilmek için gıda milliyetçiliğine yöneliyor.

Ülkeler son dönemde gıda ürünlerinin fiyatlarını aşağıda tutmak amacıyla tedbirler alıyor. Özellikle stratejik olarak kabul edilen gıda ürünlerinin tükenmemesi için ülkeler arası stokçuluk yarışı söz konusu. Bu durum, dünyada artan gıda milliyetçiliğini gündeme getiriyor.

Gıdada korumacılık yayılıyor

Ankara Üni. Gıda Güvenliği Ens. Müd. Prof. Dr. Nevzat Artık, gıda milliyetçiliğini şöyle anlattı:

"Bütün ülkeler kendi ürettiği gıdaları kendi ülkeleri içinde kullanmak için tedbirler almaya başladı. Yani dışarı ihracat yapacağı ürünlerin en az yüzde 30'unu kendileri kıstılar, bazı ülkeler tamamen ihracatı yasakladılar. Bu şekilde önce kendi ülkesini beslemeye yönelik çalışmalara biz gıda milliyetçiliği diyoruz."

Dünya gıda ihracatını kısıtlıyor

Son dönemde gıda ürünlerinin ihracatına kısıtlama getiren ülke sayısı 50'yi aştı.

Avrupa Birliği ülkelerinin yanı sıra Rusya, Çin, Hindistan ve Endonezya gibi ticari dengelerde önemli role sahip devletler de bu yönde kararlar alıyor.

Ukrayna Savaşı'nın ardından gıda tedarikindeki küresel karmaşa, gıda milliyetçiliğini artıran en önemli etken...

"Şu anda Ukrayna'da gemilere yüklenmiş yaklaşık 50 milyon ton buğday var"

Savaş öncesinde Rusya ve Ukrayna, dünyanın tahıl ihtiyacının yüzde 30'unu karşılıyordu. Bölgedeki limanlardan her ay 4,5 milyon ton tarım ürünü gemilere yükleniyordu.

Prof. Dr. Artık, "Zaten buğday ve ayçiçek rekoltesinin en yüksek olduğu Rusya, Ukrayna gibi ülkeler tüm ülkelere ihraç ediyorlardı, savaş nedeniyle onlar ihracat yapamıyorlar. Şu anda Ukrayna'da gemilere yüklenmiş yaklaşık 50 milyon ton dünyaya gönderilecek buğday var" dedi.

"Yoksul ülkelerde gıda krizi daha da artacak"

Yeterli ve güvenli gıdaya erişim, gelecek için öncelikli hedef...

Gıda ürünlerindeki korumacı politikalar, yoksul ülkeler için endişe kaynağı.

Gıda krizinden en çok yoksul ülkelerin etkileneceğini belirten Artık şunları söyledi:

"Yoksul ülkelerin bundan çok daha fazla etkileneceğini düşünüyorum; çünkü stok yaptığınız zaman, ihracatı kıstığınız zaman fiyatların da aynı oranda artacağını düşünmemiz lazım, zaten alımda problem yaşıyorlar. Bu ülkelerde daha fazla gıda krizi yaşanacağını düşünmekteyim."

Küresel gıda krizi büyük bir tehdide dönüşecek

İhracat kısıtlamalarının etkilediği Afrika'da fiyatlar şimdiden yüzde 60 arttı.
Böyle devam ederse küresel gıda krizi çok daha büyük bir tehdide dönüşecek.

Gıda milliyetçiliği ve stokçuluk, uluslararası ticarette öncelikli sorunlardan biri olacak. 

Haber: Ahmet Çakıcı

Kamera: Mehmet Yılmaz