Tahıl ürünlerinin sevki için İstanbul'da oluşturulan Müşterek Koordinasyon Merkezi resmi olarak açıldı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, merkezde Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM'den 5'er temsilci olacağını söyledi. Karadeniz'den ticari gemilerin kaydının ve takibinin merkez tarafından yapılacağını belirtti.
Bakan Akar'ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
"Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışma, enerji ve gıda krizini artırmıştır"
Tüm dünya için özel bir anlam taşıyan, tamamen insani amaçlar doğrultusunda çalışan bu merkezde sizlerle büyük bir memnuniyet duyduğumuzu hemen sözlerimin başında belirtmek istiyorum. Bildiğiniz üzere Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışma, enerji ve gıda krizini artırmıştır. Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık 3’te biri Rusya ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna’dan çıkarılamayan tahıl sorununun devam etmesi, başta Ortadoğu ve Afrika olmak üzere küresel anlamda hem açlık hem de düzensiz göç nedeniyle ciddi bir güvenlik riski oluşturmaktadır. Dolayısıyla Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde ve belki de daha önemlisi kısa zamanda ihtiyaç sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur.
"Cumhurbaşkanımız sorunun çözümü için bir inisiyatif almıştır"
Türkiye, sayın Cumhurbaşkanımız, sayın Putin ve Zelenskiy’le görüşmeleri doğrultusunda sorunun çözümü için bir inisiyatif almıştır. Bu çerçevede Bakanlar seviyesinde de pek çok görüşme yapılmış, bu görüşmelerde kırmızı hat teşkili de kararlaştırılmıştır. Bu kararlar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş, görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla yoğun temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz’da İstanbul’da ilk kez dörtlü bir toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır.
"Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır"
Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar; bazı ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara rağmen, sayın Cumhurbaşkanımızın, sayın Putin, sayın Zelenskiy ve sayın Guterres’in gösterdikleri irade neticesinde 22 Temmuz’da imzalanan anlaşma ile sonuçlanmış; Müşterek Koordinasyon Merkezi Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına başlamıştır.
Merkezin vazifesi; Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM’den 5’er temsilciden oluşmaktadır. Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır.
"Merkez, girişime dahil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak"
Bu Merkez, girişime dâhil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir.
"Müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır"
Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye’deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacaktır. Ancak şu aşamada bir ihtiyaç bulunmamaktadır.
"İmzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak"
Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecek, yenilenecektir. Bu merkez ayrıca Karadeniz’deki tüm ticari gemilerin hareketlerini Türkiye’nin sahip olduğu milli altyapı ve diğer imkânlarla izleyebilecek, diğer kurum/kuruluşlarla birebir görüşme yapılabilecektir.
Hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak ilk tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir.
"Fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz"
Müşterek Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin aşılmasına, özellikle uzmanlar tarafından belirtildiği üzere fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz.
Bu merkezde çalışan personel, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalarla, Merkezin insani ihtiyaç ve barışa azami katkı sağlaması. Temennimiz bu.
Dolayısıyla Merkez’de görev alan personelin sorumlulukları büyüktür. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM’nin değerli temsilcileri; tarihi, insani ve önemli bir misyon üstlenmiş bulunuyorsunuz.
"Mutabakata taraflarca uyulması en büyük arzumuzdur"
Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettikleri üzere "Mutabakata taraflarca uyulması en büyük arzumuzdur." Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir.
Nitekim, tüm tarafların burada görev alacak temsilcilerini anlaşmanın imzalanmasının hemen ertesi günü, ivedilikle İstanbul’a göndermeleri, önemli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Koordinasyon Merkezinin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz.
Biz her fırsatta barıştan, huzurdan, diyalogdan yana olduğumuzu ifade ettik, etmeye ediyoruz.
"Türkiye olarak NATO’daki sorumluluklarını da yerine getirdik"
Sayın Cumhurbaşkanımız, gerginliğin başından itibaren çatışmanın önlenmesi, savaş çıktıktan sonra da ateşkesin sağlanması ve diplomatik çözüm için büyük bir çaba göstermiş, gayretlerini sürdürmüştür. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm Bakanlık ve kurumlarımız dengeli, itidalli ve kolaylaştırıcı yönde çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür, sürdürmektedir. Bir an önce ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz.
Bu süreçte Türkiye olarak NATO’daki sorumluluklarını da yerine getirdik, getirmeyi de sürdüreceğiz. Türkiye’nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır.
Gıda krizinin önlenmesine ve uzmanlara göre gıda fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu Merkez’de yapılacak çalışmalar, benzer şekilde enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir.
Bu merkez ayrıca gıda krizinin önlenmesi ve Afrika’dan Avrupa ve Türkiye’ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle sürece destek sağlayan Rusya Savunma Bakanı Şoygu’ya, Ukrayna Savunma Bakanı Reznikov’a, Ukrayna Altyapı Bakanı Kubrakov’a, katkı sağlayan tüm personele, BM görevlilerine ve ilgili Bakanlıklarımıza, kurumlarımıza ve personeline teşekkür ediyoruz.
Bu çalışmalar sırasında direktif ve kararlı duruşuyla çalışmalarımızın başarılı bir şekilde sonuçlanmasını sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımıza da buradan saygı ve şükranlarımızı sunuyoruz.
Müşterek Koordinazyon Merkezinin tüm personeline de çalışmalarında başarılar diliyor, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Teşekkürler, Thank you, Spasiba, Dyakuyu…
4ºC
Ankara
