İşte Ege ve Doğu Akdeniz’de gerçekleşen büyük depremler

Akdeniz'de en son 12 Ekim’de Girit Adası’nda 6,3 büyüklüğünde, 16 Ekim’de 4,2 büyüklüğünde Lasithi’de ve bugün Antalya'nın Kaş ilçesi açıklarında 6 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

Sismik açıdan oldukça aktif bir ülke olan Türkiye, Avrasya-Arap-Afrika levhası arasında yer alıyor. Doğu Akdeniz’in aktif tektoniği, Afrika ve Arabistan plakalarının Avrasya plakasına göre kuzey yönlü göreceli hareketinin bir sonucu.

[Kaynak: KKTC Meteoroloji Dairesi]

Doğu Akdeniz’de gerçekleşen büyük depremler

Doğu Akdeniz’de 7 ve üzeri gerçekleşen depremler arasında 23 Şubat 1653'de 7,5 büyüklüğünde "Doğu İzmir Depremi", 10 Temmuz 1688'de 7 büyüklüğünde "İzmir Depremi", 3 Nisan 1881'de 7,3 büyüklüğünde "Sakız Adası Depremi", 25 Nisan 1957 “Fethiye Rodos Depremi” sayılabilir.

Tarihsel dönem depremleri arasında ise 31 Ocak 1741 Rodos Depremi, 3 Ekim 1914 Burdur Depremi ( Ms = 7.0 ), 13 Ağustos 1922 Karpathos Depremi ( Ms = 7.0 ), 26 Haziran 1926 Rodos Depremi ( Ms = 7.0 ), 20 Ocak 1941 Doğu Kıbrıs Depremi ( Ms = 5.9 ), 9 Şubat 1948 Karpathos Depremi ( Ms = 7.2 ), 10 Eylül 1953 Pafos Depremi ( Ms = 6.1 ), 24 Nisan 1957 Fethiye Depremi ( Ms = 6.8 ), 25 Nisan 1957 Fethiye Depremi ( Ms = 7.2 ), 25 Nisan 1959 Köyceğiz Depremi ( Ms = 5.7 ) gibi depremler bulunuyor.

Doğu Akdeniz’de gerçekleşen tarihi depremler

2. yüzyılda Akdeniz'in batısında gerçekleşen depremler sonucu sular altında kalan Likya'nın ticaret merkezlerinden Kekova Limanı bugün hala depremin etkilerini yansıtıyor. Kekova Limanı Türkiye'nin önemli turzim merkezlerinden biri. 

[Fotoğraf : AA]

M.S. 365 Girit depremi

21 Temmuz 365 tarihinde batı Girit’te meydana gelen deprem ve tsunami Akdeniz’i önemli ölçüde etkiledi. Bu depremin Akdeniz’de meydana gelen en büyük deprem olduğu düşünülüyor. İskenderiye’de tsunami dalgasının kıyıdan oldukça içerilere ulaştığı, hatta bazı teknelerin evlerin çatılarına yerleştiği ve yaklaşık 5000 kişinin boğulmuş olduğu tarihsel çalışmalarla ortaya konuluyor. Girit’te yapılan çalışmalar tsunami yüksekliğinin 6m olduğunu ortaya koyuyor.

1303 yılında Batı Helen Yayında (Girit’in güney doğusu) meydana gelen büyük deprem ve oluşturduğu tsunami etkisini Doğu Akdeniz’de hissettirmiş, yine İskenderiye’de binlerce kişi tsunami nedeniyle yaşamını kaybetmişti.

8-20 Mart 1743 Antalya Depremi

8-20 Mart 1743 tarihleri arasında Antalya’da korkutacak derecede büyük depremler oldu. Depremde, limanda bir süre kurumalar meydana gelmiş, çok sayıda ev çökmüş ve Konsolosluk duvarında yıkılmalar meydana gelmişti. Deprem sonucu birçok köy yok olmuş ve Reşat Adacığının batısında yer alan dağ tamamen suya gömülmüştü.

18 Mart 1926 Finike Depremi ( Ms = 6.8 ) :

Kıyıdan uzakta olan bu deprem, oniki adalarda ve Finike ile Fethiye arasındaki kıyı bölgesinde geniş ölçekte hasar ve can kaybına neden oldu. Ana şoku hazirana kadar devam eden çok sayıda artçı deprem izlendi. Deprem Samos Santarin, Girit, Dinar ve Konya’da hissedilmiştir. Şok, Kıbrıs ve Suriye’de hissedildi.

25 Nisan 1957 Fethiye Rodos Depremi ( Ms = 7.1)

24 Nisan 1957 gecesi saat 21.17'de 6.2 şiddetinde, 25 saniye süren, merkezi Fethiye olan deprem; Marmaris, Köyceğiz, Rodos, Muğla, Kaş, Bodrum, Milas, Yatağan, Acıpayam, Tefenni, Finike, Aydın, Isparta, Burdur, Ödemiş, Nazilli, Denizli, Symi ve Kos'ta da hissedilmişti. Bu sarsıntıdan yaklaşık 7 saat sonra, 25 Nisan sabahı saat 04.26'da 7.1 şiddetinde ve 60 saniye süren ikinci bir sarsıntı yine aynı bölgede etkili olmuştu. Artçı sarsıntılarsa yaklaşık bir hafta sürmüştü.

Grafik: M.Furkan Terzi