Akdeniz’in üçüncü büyük adası olan Kıbrıs, konumu nedeniyle her zaman stratejik bir öneme sahip oldu. Yüzyıllar boyunca çeşitli medeniyetlerin egemenliği altına giren Kıbrıs, Osmanlılardan önce Venediklilerin elindeydi. Ada’da Venedik hakimiyeti 82 yıl sürdü.
Ada o yıllarda İstanbul, Suriye ve Mısır arasında işleyen Türk gemilerine karşı saldırı üssü gibiydi. Ancak Venedikliler, bu saldırıların kendi bilgileri dışında, yabancı korsanlar tarafından yapıldığını iddia ediyordu.
Donanma yola çıkıyor
II. Selim şehzadelik günlerinden beri Kıbrıs’ı almak istiyordu. Bunun en büyük sebebi Mısır’dan kendisine gönderilen atların Kıbrıslı korsanlar tarafından alıkonulmasıydı.
Fetih hazırlıkları 1570’de tamamlandı. Lala Mustafa Paşa komutanlığındaki 50 bin piyade, 6 bin yeniçeri ve süvariden oluşan 200 gemilik Osmanlı donanması, 15 Mayıs 1570’te Kıbrıs’ı fethetmek üzere yola çıktı.
Osmanlı donanması, temmuz başında nihayet Kıbrıs’a ulaştı. İlk olarak Lefteri Kalesi, 9 Temmuz’da da kuzeydeki Girne Kalesi alındı. Ardından Lefkoşe, 50 gün süren kuşatmayla ele geçirildi. Sonra Limasol, Larnaka ve Baf Osmanlı hakimiyetine girdi. Magosa kuşatması ise tam 11 ay sürdü. Kalenin 1 Ağustos 1571’de düşmesiyle Kıbrıs seferi tamamlandı.
Anadolu’dan göçmenler yerleştirildi
Ada'daki Osmanlı hakimiyeti, halkı Venedikliler zamanında yaşanan baskıdan kurtardı. Toprağa bağlı kölelik kaldırıldı. Hristiyanlara mezhep hürriyeti tanındı. Anadolu’dan, çoğunlukla da İçel ve Konya bölgesinden göçmenler getirilerek Kıbrıs’a yerleştirildi. Bugün Kıbrıs’ta yaşayan Türk halkının esası bu göçle oluştu.
Kıbrıs, 1832’de Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın eline geçti ve yönetimi Mısır’a bağlandı. Fakat 1840’ta, Abdülmecid zamanında tekrar İstanbul’dan yönetilmeye başlandı.
Kıbrıs Devleti kuruldu
Osmanlı Devleti’nin 93 Harbi’nde Ruslara yenilmesi üzerine Kıbrıs’ta yeniden dengeler değişti. Osmanlı, 1878’de Kıbrıs’ın idaresini, destek almak amacıyla İngiltere’ye verdi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti’nin yenilen tarafta olması Kıbrıs’ı da etkiledi. İngiltere, 5 Kasım 1914’de Ada'yı ilhak ettiğini açıkladı. Lozan Barış Antlaşması’yla da Kıbrıs tamamen İngilizlerin kontrolüne bırakıldı.
Ada'nın kaderi 1959 yılında yine değişti, Türk ve Rum halklarının ortak yönettiği Kıbrıs Devleti kuruldu. Ancak EOKA (Kıbrıs Milli Mücadele Örgütü) adlı Rum örgütü, Ada'da yaşayan Türklere karşı saldırılara başladı. 1967’den sonra saldırılar iyice yoğunlaştı.
KKTC kuruldu
Kıbrıs’ta yaşanan katliamlara dur demek amacıyla Türkiye, 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı’nı başlattı. Harekat, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararına uyularak 22 Temmuz 1974’de sona erdi. Cenevre’de yapılan görüşmelerin ardından olumlu bir sonuç elde edilemeyince ikinci harekat başladı. 8 Ağustos 1974’te başlayan II. Kıbrıs Barış Harekatı ile Ada'nın bugünkü sınırları çizildi. 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Ardından 15 Kasım 1983’te ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşu bütün dünyaya duyuruldu.
Kaynak: TRT Haber
-0.4ºC
Ankara
