En hareketli günlerini 1963-1974 yılları arasında yaşadı.
Bir dönem, Akdeniz’in eşsiz turizm mekanlarından biriyken, ıssız bir bölgeye dönüştü.
Bahsettiğimiz yer, 46 yıldır kapalı olan Kıbrıs'taki Maraş bölgesi...
Maraş, 1974'teki Kıbrıs Barış Harekatı'ndan sonra yerleşime kapatılıp askeri bölge ilan edildi, yerleşime ve sivillerin girişine kapatıldı.
Buradaki otellerin 12 binden fazla yatak kapasitesi vardı. Dünyanın ilk 7 yıldızlı oteli de yine bu bölgedeydi. 3,5 kilometre uzunluğunda altın rengi kumsalıyla, dünyaca ünlü yıldızların tatil için tercih ettiği ilk yerlerden biriydi.
Caddelerinde, sokaklarındaki dükkanlar, dünyanın en pahalı markalarına ev sahipliği yapıyordu. Lüks otomobil modellerinden mücevhercilere kadar her şeyin satıldığı bu mağazalar, hala o günlerden izler taşıyor.
Bunu, 45 yıl aradan sonra yani 2019 yılında gazetecilerin girişine izin verildiği bölgeden paylaşılan görüntülerden biliyoruz.
Kapalı Maraş bölgesinde ayrıca konut ve iş yerlerinden oluşan neredeyse 8 bin 400 bina var. 21 banka şubesi, 99 eğlence mekanı da dahil tüm bu yapılar 5,5 kilometrekarelik alanda yer alıyordu.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yönetimi şimdi, Kapalı Maraş bölgesini yeniden yerleşime açmak için çalışmalarını hızlandırdı.
Doğu Akdeniz’de art arda kritik hamleler yapan Türkiye de KKTC'nin ekonomik olarak gelişmesi ve kalkınması için düğmeye basmış durumda.
TRT Haber yayınında soruları yanıtlayan KKTC Başbakanı Ersin Tatar, “46 yılda Maraş hayalet şehir haline gelmiştir. Bizim hükümetimiz ilk gününden bugüne bunu gündeme getirmiştir. Altyapısı yapılmıştır, hukuki düzenlemeleri de hazırdır" diyerek Kapalı Maraş’ın mutlaka açılacağını söyledi.
[Kapalı Maraş'ın açılması] KKTC Başbakanı Ersin Tatar: 46 yılda Maraş hayalet şehir haline gelmiştir. Bizim hükümetimiz ilk gününden bugüne bunu gündeme getirmiştir. Altyapısı yapılmıştır, hukuki düzenlemeleri de hazırdır.https://t.co/nWFZaGoSJO pic.twitter.com/bEVjDqJrwF
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) September 12, 2020
Maraş'ın turizme açılmasıyla KKTC’nin daha da güçlenmesi bekleniyor.
"Mülkiyet konusunda sorun yok, Maraş bir Vakıf arazisi"
TRT Haber’e konuşan Kıbrıs Vakıflar İdaresi Genel Müdürü Prof. Dr. İbrahim Benter ise olayın tarihi arka planından bahsetti. Prof. Dr. Benter, 1878-1956 tarihlerine dikkat çekerek, Maraş’ın yüzde 100 Vakıf arazisi olmasına rağmen İngiliz idaresi tarafından Vakıf ve uluslararası hukuka aykırı şekilde Rumların ve Rum kilisesinin üzerine geçirildiğini vurguladı.
"Orijinalde Kapalı Maraş’ın tamamen Osmanlı Vakıf malı olduğu konusunda herkes hemfikirdir, keza elimizde Kapalı Maraş’ın tamamının Abdullah Paşa, Lala Mustafa Paşa ve Bilal Ağa Vakıflarına ait olduğunu gösteren İngiliz tapuları bulunmaktadır. Fikir ayrılığı nereden çıkıyor? Bizler diyoruz ki; İngiliz idaresi döneminde Vakıf malı olmaktan çıkarılıp Rumların ve kilisenin üzerine geçirilen mallar hukuka aykırı bir şekilde geçirilmiştir. Karşı fikirde olanlar ise bu işlemlerin hukuka aykırı olmadığını dile getirmektedir. Mağusa Kaza Mahkemesi, İngiliz kütüklerini inceleyerek 2002 ve 2005’te Kapalı Maraş’ın Vakfın malı olduğuna dair kararı aldı. Aralık 2016’da 3 yargıçlı Yüksek İdare Mahkemesi, Mağusa Kaza Mahkemesinin Kapalı Maraş’ın Vakıf malı olduğuna dair kararını onayladı ve tescil etti."
Yatırımlarla dünyanın en meşhur tatil merkezlerinden biri olan ancak Barış Harekatı sonrası Türk idaresinde kapalı tutulan bölgenin tekrar açılması halinde yine çok güzel bir tatil merkezi olabileceğine işaret eden İbrahim Benter, “Bunun ekonomik katkıları çok olur” diyor.
Benter, “1974 öncesi Maraş’a yatırım yapanlar şimdi gelerek Vakıflar ile kira sözleşmesi yaparsa binalarını kullanarak iş yapabilirler” diye de ekledi. Yani Maraş açılırsa bazı binaları sahipleri onarabilecek, bazıları da yıkılıp yeniden yapılacak.
Bölgenin statüsü değişir ancak bu aşamadan sonra bir mülk anlaşmazlığı ortaya çıkarsa, KKTC'deki Taşınmaz Mal Komisyonu devreye girecek. Kıbrıs Rumları buraya başvurarak çözüm arayabilecek.