Lambda tehdidi: Öldürücülüğü yüksek ancak dünya geneline yayılmadı

Tüm dünya Delta ve Delta Plus varyantlarını konuşurken, 27 Aralık 2020’de ilk kez Peru’da ortaya çıkan Lambda varyantının giderek yayıldığı ve 30 ülkede görüldüğü duyuruldu. Bu ülkelerden 7’si de Latin Amerika’da… Özellikle Şili’de her 3 vakadan 1’inde Lambda varyantına rastlandı.

Avrupa kıtasında Lambda varyantına ilişkin henüz bir bilgi yok. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) haziran ayında yaptığı açıklamada, varyantı gözlem altına alarak takip ettiğini açıklamıştı. Ancak o günden bugüne kadar varyant yayılma hızını artırdı. Öyle ki Peru’da 10 ölümden 1’inin bu varyanttan kaynaklandığı belirlendi.

Salgında yeni varyant: Lambda

Uzmanlar, varyantın çok hızlı bulaştığını ve önceki varyantlara nazaran daha güçlü olduğunu söylüyor ve söz konusu varyantın aşılara karşı güçlü olabileceği endişesi taşırken, bazı bilim insanları bunun tam tersini savunuyor.

New York Üniversitesi Grossman Tıp Fakültesinde görev yapan bilim insanları da laboratuvar çalışmalarında, mRNA aşıları tarafından tetiklenen antikorların Lambda varyantına karşı işe yaradığını tespit etti.

[Grafik: TRT Haber / Hafize Yurt]

Belirtileri neler?

Lambda varyantıyla ilgili bilim insanlarından da açıklama geldi. İngiliz Express gazetesinde yer alan habere göre, bilim insanları Lambda'nın en yaygın 3 belirtisini ortaya koydu.

Varyantın görüldüğü ülkelerden Şili'de yapılan araştırmaya göre Lambda'nın en yaygın belirtileri, sürekli öksürük, genellikle 38 derece ve üzeri olan yüksek ateş ve koku ya da tat duyusunda kayıp veya değişiklik.

"Dünyada baskın olan mutasyon Delta ve Delta Plus varyantı"

TRT Haber’e Lambda varyantıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, varyantın öldürücülüğünün yüksek olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Güney ve Kuzey Amerika ülkelerine yayıldı. Delta veya Delta Plus’ın öldürücülüğü yüksek değil ama Lambda varyantının ölüm oranının yüzde 10 olduğu belirtildi yetkililer tarafından. Varyant Peru’da ölümleri ciddi oranda artırdı. Ama dünya geneline fazla yayılmadı. Şu anda dünyada baskın olan mutasyon Delta ve Delta Plus varyantı halinde.”

Delta ve Delta Plus tehdidi

Lambda varyantının Türkiye’de ve Avrupa’da henüz görülmemesinin umut verici olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Savaşçı, “Varyant, ölüm oranının yüksek olması, çabuk yayılması ve organları daha fazla etkilemesi nedeniyle endişe verici ama Türkiye’de ve Avrupa’da görülmemesi bu yönde umudumuz. Delta ve Delta Plus’ta belirtiler daha çok grip gibi ancak Lambda’da akciğer tutulumu daha ciddi ve ölüm oranı daha yüksek” diye konuştu.

"Tehlikeli mutasyonların özelliği hızlı yayılması"

Prof. Dr. Tufan Tükek, de tehlikeli mutasyonların özelliğinin hızlı yayılması olduğunu söylüyor.

Virüsün spike proteininde gerçekleşen her mutasyonun hücreye girişi daha kolay olduğundan ölümcül olabileceğine dikkati çekiyor. 

Tükek, bu yüzden bazı aşı çalışmalarının da spike proteini üzerinden yapıldığını ve bu sayede aşının mutasyona karşı etkinliğinin artırıldığını belirtiyor.