Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan krizin Türkiye’ye en önemli etkilerinden biri de hiç şüphesiz savunma sanayiinde oldu. Batılı ‘müttefiklerin’ kimi zaman doğrudan kimi zaman örtülü olarak uyguladığı ambargoların ne denli sonuçları olabileceği bir kez daha görüldü.
Ortaya çıkan bu yeni gerçekliğin ardından Kanada’dan İngiltere’ye, Almanya’dan ABD’ye kadar çok farklı ülkelerden Türkiye’ye yönelik kısıtlamaların kaldırılacağına dair sinyaller gelmeye başladı.
ABD Dışişleri’nin mektubu ne anlama geliyor?
Tam da böyle bir ortamda kritik gelişmelerden biri de F-16 Blok 70 savaş uçakları ve modernizasyon kitinde yaşandı. Hatırlanacağı üzere F-35 projesinden çıkarılmasının ardından Türkiye, ABD'den 40 adet F-16 Blok 70 ve mevcut filolarında yer alan savaş uçaklarını modernize etmek için de 80 adet kit almak istediğini bildirmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, satış için izni şart olan Senato’ya konuyla ilgili görüşünü bir mektupla bildirdi. Rusya’nın Ukrayna saldırısının ardından değişen jeopolitik gereksinimlere atıf yapılan mektupta, "Yönetim, NATO ittifakının uzun vadeli bütünsel kapasitesi çıkarlarının yanı sıra ABD'nin Türkiye ile uygun savunma sanayi ilişkileri ile desteklenen ulusal güvenlik, ekonomik ve ticari çıkarları olduğuna inanmaktadır" ifadesine yer verildi. Bu cümleler de haliyle Türkiye’ye söz konusu satışın yapılmasına ‘yeşil ışık’ olarak kabul gördü.
F16 Blok 70’ler Türkiye için neden önemli?
Peki, Türkiye gibi hava kuvvetlerini son derece etkin kullanan bir ülke için ABD’den gelecek F-16 Blok 70 savaş uçakları ve modernize kiti neden önemli? F-35 projesinden çıkarılan ve son dönemlerde kan kaybettiği iddia edilen Türk Hava Kuvvetleri’nin söz konusu gelişmelerden nasıl etkilenecek? Bu soruların yanıtını Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin ile konuştuk.
Şahin önce mevcut durumu anlatıyor “Türk Hava Kuvvetleri’nin insanlı vurucu gücünü halihazırda 238 adet F-16 ve 30 civarındaki F-4E 2020 Terminatör savaş uçağı oluşturuyor. 3. Nesil F-4E’ler peyderpey hizmetten çıkarılıyorlar. 4. Nesil F-16’ların ise büyük bir kısmı 30’lu yaşlarda.” bilgisini paylaşıyor.
“Türkiye için en iyi tercih”
Türk Hava Kuvvetleri’nin savaş uçağı filolarının mevcut durumda hem nitelik hem de nicelik olarak bir artışa ihtiyacı olduğunun altını çizen Şahin’e göre bir diğer kritik husus da çevremizdeki ülkelerin kazanmaya başladığı imkan ve kabiliyetler…
“Çevremizdeki birçok ülke 4.5 nesil savaş uçağı tedarik ediyor. Bu ülkelerin başında da F-16 Blok 70 Modernizasyonu ve Rafale tedariki ile Yunanistan geliyor.” cümlesiyle fotoğrafı daha da netleştiriyor Şahin. Sonrasında devam ediyor:
“4.5 Nesil F-16 Blok 70 uçakları, şu anda Türkiye için en iyi tercih diyebiliriz… Bunun temel sebebi, ABD’den sonra İsrail ile F-16’ları en çok kullanan ülke olmamız. Dolayısıyla hem bakım ekiplerimiz hem de pilotlarımız, F-16’ları çok iyi şekilde kullanabiliyor. Tüm bunlar F-16 Blok 70 savaş uçaklarını da çok hızlı bir şekilde kullanabileceğimiz anlamına geliyor.
Tabi burada atlanmaması gereken bir diğer husus da Ankara’nın talep ettiği ‘kitler’ meselesi… İstediğimiz kitlerin gelmesiyle birlikte F-16 Blok 40 uçaklarımızın belirli bir kısmını da Blok 70 seviyesine modernize edeceğiz. Yani sadece hazır bir şekilde uçak tedarik etmiyoruz, ayrıca eldeki uçaklarımızın belirli bir kısmını da daha üst bir seviyeye taşımış oluyoruz.”
Hava-Hava görevlerinde kritik roller oynayacaklar
Bu noktada Blok 70’lerin ne gibi görevler üstlenebileceği sorusu önem kazanıyor… Anıl Şahin, Türkiye’nin ABD’den talebinin kabul görmesi halinde 100’ün üzerinde modern savaş uçağına sahip olacağına değiniyor.
Bu uçakların özellikle AESA radara sahip olmaları sebebiyle hava-hava angajmanında kritik rol oynayacaklarını öğreniyoruz. Şahin, Türkiye’nin şu anda yerdeki hedefleri havadan vurmakla ilgili en ufuk bir sorunu olmadığının altını çiziyor ve “Asıl önemli olan hava-hava muharebesi. Bunun için de gelişmiş savaş uçaklarına ve mühimmatlara ihtiyacımız var. F-16 Blok 70, modern aviyoniklerinden ötürü kesinlikle gelişmiş bir platform. HÜRJET ve Milli Muharip Uçak (MMU) platformları hizmete girene kadar Türkiye’yi idare edecek en doğru tercih” diyor.
MMU ve Hürjet gelene kadar işimizi görecek
Konuya hakim olmayanlar ABD’den gelecek modern F16’ların F-35 projesindeki boşluğu doldurabileceğine dair söylemlerde bulunuyor. Tabi ki durum öyle değil… Anıl Şahin de bu gerçeğe işaret ediyor:
“Kesinlikle F-16 Blok 70, F-35’in alternatifi değil. Şu anda hem F-35’ler için ödediğimiz paramızı kurtarmamız gerekiyor hem de MMU ve HÜRJET Platformları hizmete girene kadar modern bir savaş uçağı ihtiyacımız bulunuyor. Halihazırda F-16 Blok 70 bu ihtiyacımıza cevap verebilecek tek türün.
Başka ülkelerden uçak tedarik etmemiz hem kolay değil hem de uzun sürer. Dolayısıyla teslimat süreçleri, MMU ve HÜRJET projeleri ile çakışacaktır. Bu ve benzer nedenlerle ülkemizin MMU ve HÜRJET’te başarısız olma gibi bir lüksü yok.
Ayrıca F-16 Blok 70’ler, Türkiye’ye önemli bir caydırıcılık da sağlayacak. Özellikle Doğu Akdeniz ve Ege’deki durum için… Suriye ve Irak’ta ise F-16 Blok 40 ve 50/50+ platformlarımız yeterli.
Şu anda Milli Muharip Uçak Projesi ile daha çok F-22 muadili diyebileceğimiz bir savaş uçağı geliştiriyoruz. Eğer gerçekten 10-15 yıl içerisinde böyle bir uçak ortaya çıkarabilirsek, Türk Hava Kuvvetleri’nin caydırıcılığı önemli oranda artacak ve bölgesinin en önemli aktörlerinden biri olmaya devam edecek.”