Demokrasinin en karanlık günlerinin tanığı Yassıada, ismi "yassı", namı ise "yaslı" ada olarak tanımlanıyor. Cumhuriyet tarihinin en karanlık dönemlerinin tanıdığı Yassıada, Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak yeniden küllerinden doğdu.
Marmara Denizi'nde yer alan, İstanbul'a komşu bu küçük kayalık; 185 metrelik eni ve 740 metrelik boyu ile Bizans döneminde politik sürgünlerin uğrak yeri haline gelen bir zindan adası olarak kullanılmıştı.
İstanbul'un yanı başındaki Yassıada, Cumhuriyet tarihindeki kötü ününü ise 27 Mayıs 1960 darbesi sonrası Demokrat Parti yönetiminin ve milletvekillerinin tutukluluklarına, sözde mahkemede yargılanmalarına ev sahipliği yapmasıyla aldı.
Adnan Menderes ve arkadaşlarının idamı
Başta dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes olmak üzere, dönemin bakanları ve DP milletvekilleri Yassıada'da kimi zaman hücrelerde, kimi zaman Bizans döneminden kalma zindanlarda tutuldu, aylarca tecrit edildi, aileleriyle dahi görüştürülmedi.
Yassıada'nın üzerine çöken karanlığın koyuluğunu daha da artıran olay ise Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun adadaki sözde mahkemenin verdiği kararlarla idam edilmeleri oldu.
Eskinin 'yaslı' bugünün 'demokrasi' adası
Cumhuriyet tarihinin, demokrasinin en karanlık günlerine tanık olan ve böylece halk arasında "Yaslı Ada" olarak anılmaya başlanan Yassıada, Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak yeni bir döneme başladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları ve girişimiyle çalışmalar tamamlandı. Yassıada, eski kara günlerini geride bırakarak, toplumsal hafıza açısından son derece önemli bir kongre merkezine ve açık hava müzesine dönüştürüldü.
Dün Türk dünyası liderlerini buluşturan Demokrasi ve Özgürlükler Adası, yeni bir tarihin merkezi haline geldi.
Türk dünyası liderleri bir arada
Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nda, "Dijital Çağda Yeşil Teknolojiler ve Akıllı Şehirler" temasıyla düzenlenen zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulu Berdimuhamedov, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev katıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan birlik mesajı
Burada Türk dünyası liderlerine ve dünyaya mesaj veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, birlik ve beraberlik çağrısı yaptı. "Yeni adımız ve yapımız Türk Devletleri Teşkilatı'yla bundan sonra daha hızlı, özellikle ısrarla kök salacak, büyüyecek, gelişecek ve serpileceğiz." dedi.
"Bir dönem acıyla yasla milletimizin hafızasına kazınmış hukuksuzluklarla anılan Yassıada, ki milletimiz burayı Yaslıada olarak da andı. Artık adamız inşallah uluslararası toplantılarında odak noktası olacaktır" sözleriyle Cumhurbaşkanı Erdoğan, Demokrasi ve Özgürlükler Adası'nın önemine vurgu yaptı.
Türk Devletleri Teşkilatı
Türk Konseyi Devlet Başkanları 8. Zirvesi'nin ardından yayınlanan ortak bildiride Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyinin adının "Türk Devletleri Teşkilatı" olarak değiştirildi.
Tokayev'den Adnan Menderes'e övgü dolu sözler
Türk Devletleri Teşkilatı'na katılan liderlerden Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de Adnan Menderes'i andı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, konuşmasında Adnan Menderes'in Türkiye'deki Kazakların hayatında önemli bir yerinin olduğundan bahsederek, tarihi bir olayı anlattı:
"Geçen yüzyılın ortalarında kaderin cilvesi ile dağı taşı aşarak, büyük zorluklar atlatarak Anadolu topraklarına gelen binlerce Kazak ailesine kucağını açarak 'öz kardeşlerim' diye karşılayan Adnan Menderes’ten bahsetmek istiyorum.
O geçen yüzyılın 50’li ve 60’lı yıllarında, on yıl boyunca Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapmış seçkin bir devlet adamı ve kanaat önderiydi. Kazakların buraya yerleşmeleri, çalışmaları ve kök salmaları için birçok fırsat yaratan önemli şahıs olduğunu hiçbir zaman unutamayız. Bu önemli buluşmanın gerçekleştiği “Demokrasi ve Özgürlük Adası” da Adnan Menderes’in kaderiyle doğrudan bağlantılıdır."
"Kardeş ülkelerimizin dostluğu ebedi olsun!"
Tokayev Zirve'deki konuşmalarını şu sözlerle noktaladı:
"Ben Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak, Kazak halkı adına Adnan Menderes'in ruhunu saygı ve minnetle anıyor ve tüm Türk halkına en kalbi şükranlarımı sunuyorum. Kardeş ülkelerimizin dostluğu ebedi olsun!"