"Radyoloji Hizmetleri Yönetmeliği" ile "İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik", bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
"Radyoloji Hizmetleri Yönetmeliği" ile sağlık hizmet sunumu kapsamında tetkik, teşhis ve tedavi amaçlı uygulanan radyoloji hizmetlerinin planlanması, sınıflandırılması ile bu hizmetlerin sunulduğu sağlık kurum ve kuruluşlarının faaliyetleri, standartları ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.
"Radyoloji merkezleri açılmadan ön izin alınacak"
Bu kapsamda, radyoloji merkezleri açılmadan önce Sağlık Bakanlığı'ndan ön izin alınması şart olacak.
Ön izin belgesi, alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde ruhsat veya faaliyet izin belgesi alınmaması halinde iptal edilecek.
Merkez sorumlusu tam zamanlı görev yapacak
Radyoloji merkezlerinde, adına ruhsat veya faaliyet izin belgesi düzenlenen merkez sorumlusu tam zamanlı olarak görev yapacak.
Kesintisiz sağlık hizmeti sunulan özel sağlık kuruluşları bünyesindeki radyoloji merkezinde merkez sorumlusu olarak çalışan hekim, başka bir özel sağlık kuruluşunda çalışamayacak.
Denetimli alanlarda iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile çalışan personel, kişisel dozimetre taşımak zorunda olacak.
Girişimsel radyoloji ve floroskopik uygulamalarda çalışanlar kişisel dozimetresine ek olarak el bileği veya yüzük dozimetresi taşıyacak. İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile çalışanlar için etkin doz ardışık beş yıl toplamında 100 mSv'i geçemeyecek. Etkin doz yıllık 20 mSv'i, aylık 2 mSv'i aşamayacak.
Radyasyon kaynağı ile çalışmaya yaş kısıtlaması
18 yaşını doldurmamış olanlar, radyasyon kaynağı ile çalışılan işlerde görev alamayacak.
Eğitimleri radyasyon kaynaklarının kullanılmasını gerektiren 16-18 yaş arası stajyer ve öğrenciler, bu eğitimlerini sadece denetimli alan dışında kalan alanlarda alabilecek.
Mesleki eğitimleri gereği radyasyon kaynağı ile çalışması zorunlu 16-18 yaş arası stajyer ve öğrenciler için etkin doz, göz merceği ve tüm vücut için yılda 6 mSv'i geçemeyecek. Yıllık doz sınırları ile ilgili diğer hususlarda Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından yapılan düzenlemeler esas alınacak.
Mevcut radyoloji merkezleri, üniteleri ve gözetimli radyoloji birimleri, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bir yıl içinde bu hükümlerine uyum sağlayarak ruhsatını, faaliyet izin belgesini veya izin belgesini yenilemek zorunda olacak.
Nükleer tıp ve radyoloji merkezleri, okul, kreş, mesken gibi yerlere bitişik olamayacak
"İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik" kapsamında da iyonlaştırıcı radyasyon ve radyonüklit kullanılarak tetkik, teşhis ve tedavi amaçlı uygulanan radyoloji ve nükleer tıp ile ağız, diş ve çene radyolojisi hizmetlerinin sunulduğu binaların vasıfları, buralardaki hasta ve çalışanların güvenliğine ilişkin usul ve esaslar ile personele verilecek sağlık izni belirlendi.
Buna göre, radyasyondan korunmaya ilişkin radyasyon uygulamalarının yürütüleceği alanlar, ilgili mevzuata uygun yapı kullanım izni alınmış binalarda açılacak.
Mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip nükleer tıp uzmanları tarafından açılacak nükleer tıp merkezleri ve radyoloji uzmanları tarafından açılacak radyoloji merkezleri okul, kreş, mesken ve benzeri yerlere bitişik olamayacak.
Radyasyondan korunmaya ilişkin radyasyon uygulamalarının yürütüleceği alanların mekansal tasarımı, teknik hususlar ve uygunluk ölçütleri NDK mevzuatı kapsamında düzenlenecek.
Merkezlerin sağlaması gereken fiziki kriterler
Yönetmelikte radyoloji merkezleri, nükleer tıp merkezlerinin radyasyon alanları ile ağız, diş ve çene radyoloji merkezlerinin radyasyon alanlarında sağlanması gereken fiziki kriterlere de yer verildi.
Bu kapsamda, radyasyon alanlarının girişlerinde ve radyasyon alanlarında radyasyon uyarı levhaları bulundurulacak.
Radyoloji ve nükleer tıp merkezlerinin ilgili hizmet alanlarında engelli kullanımına uygun lavabo ve tuvalet bulundurulacak.
Merkezlerde engellilerin çıkışını zorlaştırmayacak ve tekerlekli sandalye geçişini engellemeyecek şekilde düzenleme yapılacak.
Radyasyondan korunmaya yönelik tedbirler
Radyasyondan korunmaya yönelik alınan tedbirler, iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlar ve hastaların, radyasyona ve radyoaktif maddeye maruz kalma olasılığını önleyici nitelikte olacak.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanların sağlığını korumak, doz aşımına maruz kalmasını önlemek ve iş güvenliğini sağlamak üzere işin niteliğine uygun koruyucu giysi ve teçhizat eksiksiz olarak bulundurulacak.
Girişimsel radyoloji uygulamalarında görev alan iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanların, doz maruziyetini sınırlayacak ilave radyasyondan koruyucu kişisel donanımlar kullanılacak.
Radyasyon alanının dışında hasta kabul bölümünde veya ayrı bir alanda hastalara tetkik sonuç raporlarının veya görüntülerinin verileceği sonuç verme bölümü bulundurulacak.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlara, işindeki potansiyel tehlikeler ile güvenli çekim teknikleri hususunda eğitim verilecek ve bu eğitimler kayıt altına alınacak.
İlgili alanlara uygun sıklıkta hava değişiminin sağlanması amacıyla ilgili mevzuata uygun havalandırma sistemi kurulacak.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile çalışanların çalışma esasları
Sadece iyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personelin haftalık çalışma süresi 35 saat olacak.
Bu çalışanların, denetimli alanlarda kişisel koruyucu ekipman ve dozimetre kullanması zorunlu olacak.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile çalışacakların, işe başlamadan önce ve işe başladıktan sonraki yıllık sağlık kontrolleri, yönetmelikte belirlenen sağlık formu kullanılarak ilgili sağlık kurum ve kuruluşu tarafından yaptırılacak.
Radyasyon kaynakları ile çalışacakların çalışma şekli, 35 saati aşmamak kaydıyla, hizmetin etkinlik ve sürekliliğinin sağlanması bakımından vardiya veya nöbet şeklinde düzenlenebilecek.
Hamilelik şüphesi olan, hamile veya emziren iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı çalışanının çalışma koşulları, fetüsün veya emzirilen çocuğun radyasyondan korunmasını sağlayacak şekilde düzenlenecek.
Çalışanların sağlık izni
Sadece iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ve radyonüklitlerin kullanıldığı denetimli alanlarda çalışanlara yıllık izinlerine ilaveten sağlık izni verilecek.
Sağlık izni süresi, bu çalışanların bir takvim yılı içinde denetimli alanlarda fiilen çalıştığı süreler dikkate alınarak belirlenecek.
Denetimli alanlarda iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazı kullanan çalışanların etkin doz aşımı halinde, sağlık kurum ve kuruluşu tarafından sağlık izni hemen kullandırılacak.
Sağlık izni bölünemeyecek, yıl geçişlerinde üst üste kullanılamayacak ve diğer yıla aktarılamayacak.
Denetimli alanlarda iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlara verilecek sağlık izni süresi hesaplanırken doğum, ölüm, evlilik ve yıllık izin ile geçirilen süreler, çalışma süresine dahil edilmeyecek.
Faal halde bulunan radyoloji ve nükleer tıp merkezleri ile ağız, diş ve çene radyoloji merkezlerinin radyasyon alanları, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde yönetmelikteki hükümlere uyumlu hale getirilecek.
4ºC
Ankara
