Kimi TESLA’nın yeni modeliyle, kimi zaman Space-X’in uzay maceralarıyla ama genellikle kazandığı paralarla gündem olan Elon Musk’ı son günlerde kripto paralarla ilgili yaptığı paylaşımlar nedeniyle daha sık duyar olduk…
Dünyanın en zengin insanı olan Elon Musk önce geçtiğimiz günlerde farklı kripto paralar, GameStop isimli oyun şirketi, online pazar yeri Etsy gibi yerlere yönelik paylaşımlar yaptı. ‘Los Angeles saatiyle 22:00'de Clubhouse'da’ olduğunu bildirdi. Ardından, küçük yatırımcılar Clubhouse Media Group isimli şirketin hisselerine hücum etti. Uygulamayla alakası olmayan şirketin hisseleri bir günde yüzde 110 yükseldi.
Tüm bunlara ‘Dogecoin’ paylaşımları ve ilgili kripto paranın 10 günde yaklaşık 100 kat değer kazanması ve nihayetinde Elon Musk’ın şirketi TESLA’nın Bitcoin’e 1,5 milyar dolar yatırdıklarını açıklaması süreci başka bir yere taşıdı…
[Elon Musk'in Twitter hesabında 'Bitcoin' yazması dahi piyasalara çok ciddi etki yapabiliyor.]
Trendleri ve boşlukları iyi görüyor
Peki Elon Musk gerçekten de servetini iyi yöneten bir yatırımcı mı, yoksa hem paranın hem de sosyal medyanın gücünü çok iyi kullanan bir manipülatör mü?
Ekonomist Şant Manukyan bu soruya yanıt vermeden önce Musk’ın bilim insanı Nicola Tesla gibi buluşları olan bir dahi olmadığının bilinmesi gerektiğine işaret etti.
“Musk’ın buluşları yok ama çok iyi bir girişimci olduğu kesin” diyen Manukyan, Elon Musk’la ilgili olarak ‘sistemin boşluklarını ve yükselen trendleri çok iyi gören biri’ tanımlamasını yapıyor.
[Ekonomist Şant Manukyan.]
Şirket performansları pek de iyi değil
Musk ile ilgili ‘İyi bir iş insanı mı?’ sorusuna verilecek yanıtın da önemli olduğunu ifade eden Şant Manukyan’a göre bu sorunun yanıtı da sanıldığının aksine pek de olumlu değil.
TESLA ve Space-X’in performansının tartışılır olduğunun altını çizen Manukyan, “Bu kadar imkan verilse bir başkası daha iyisini yapabilir miydi bilmiyoruz… Ancak net olarak söyleyebileceğimiz bir şey var; o da Elon Musk’ın şirketlerinin performansları iyi değil ancak değerleme olarak çok çok iyi bir konumdalar” dedi.
[Musk'ın sahibi olduğu TESLA'nın değeri diğer dev otomotiv şirketlerine oranla sürekli artıyor.]
Bu noktada merak ettiğimiz konulardan biri de Elon Musk’ın piyasalarda böyle bir etkiye nasıl kavuşabildiği oluyor…
Musk’ın son dönemlerde bu tür adımları sıklaştırsa da geçmişten bugüne piyasada hep etkisinin olduğunu hatırlatan Manukyan, şöyle devam etti:
“Trendi çok iyi görüyor, başarısız bir adım atsa dahi onun vitrinini güzel bir şekilde süsleyip olumsuz izleri silebiliyor. Daha önce kurduğu şirketler sıkıntılı süreçler yaşarken bir anda ‘Birleştirdim onları ve çok daha güçlü bir şekilde geliyoruz’ dedi. İnsanlar ona inandı.
TESLA’nın yeni aracı Cybertruck’ın tanıtımında hatırlarsanız ‘kırılmaz cam’ özelliği vurgulanmak isterken cam herkesin gözü önünde kırıldı. Buna rağmen o süreci bile iyi toparladı ve lansmanın kötü izlerini bir anda sildi. Musk, bu özellikleriyle geçmişten bugüne piyasaları peşinden sürükleyebilen biri.”
Piyasalar Musk’a neden değer veriyor?
Ekonomist Şant Manukyan tam bu noktada ‘Musk’a piyasaların neden değer verdiğini iyi anlamak gerekir’ diyor ve sebeplerini şu şekilde sıralıyor:
“Bir kere Musk büyük çoğunluk için son derece ‘vizyoner’ bir profil çiziyor. Uzaydan bahsediyor, elektrikli araçlar yapıyor, otonom sürüş programlarını açıklıyor, beyne çip takılmasından bahsediyor…
Öte yandan Amazon’da gördüğümüz sürecin bir benzeri burada da karşımıza çıkıyor. Piyasa değerleme yaparken serbest nakit akışına bakıyor. Hatırlayın 2000’li yılların başında ‘Amazon kar etmiyor peki o zaman neden bu kadar değerli?’ sorusuyla sıkça karşılaşıyorduk. Devamlı bir yatırımla bunlar mümkün oluyordu ve ufak kar marjları ile büyük satışlar yapıp neredeyse tekel olan bir şirket konumuna yükseldi Amazon.
Elon Musk ve şirketleri için de benzer bir durum söz konusu. Piyasalar Musk’a ‘avans’ veriyor. ‘Ben sana paramı yatırıyorum, bir süre seni izleyeceğim ve başaracağına da inanıyorum’ tezi hakim. Yoksa Avrupalı ya da Uzak Doğulu şirketler TESLA’dan daha kötü araç yapmıyor. Finansal açıdan da Elon Musk’tan çok da geri değiller. Ama Musk’ın mevcut durumda çok daha iyi bir hikayesi var ve bu hikaye alıcı buluyor.”
.jpg)
[Bitcoin'in yasal sınırlarının net bir şekilde çizilememesi piyasada boşluklara neden oluyor.]
Merkez bankaları için Bitcoin senaryosu mümkün mü?
Elon Musk’ın işaret etmesinin ardından değeri giderek artan Bitcoin konusunda da çok farklı spekülasyonlar var. Spekülasyonlardan ziyade gelecek dönemlerde Bitcoin’in herhangi bir Merkez Bankası tarafından ‘rezerv para’ olarak kabul edilip edilmeyeceğini merak ediyoruz ve Manukyan’a soruyoruz:
“Bitcoin’i geçen yıllarda ağırlıklı olarak hedge fonları satın aldı. İkinci aşamada bir emeklilik şirketi alım yaptı ve böylece Bitcoin’e dair spekülatif yorumlar biraz da olsa frenlendi. Çünkü reel sektörden bir şirket yatırım yapmış oldu. Bir süre sonra JP Morgan gibi büyüklerin bu alanda boy göstermesini bekliyorum.
İran ya da Venezuela gibi olmayan, doğrudan sistemin içindeki bir Merkez Bankası adım atar ve Bitcoin’i ‘rezerv para olarak kabul eder mi?’ sorusu önemli. Bu tür bir hamle ‘uzun vadede değerini koruyacak’ mesajı verir. Şu an bu durum için erken olduğu kanaatindeyim.
Bitcoin için bu yıl çok kritik
Ben bu yılın Bitcoin için çok önemli olduğu inancındayım… Kamu otoritesi henüz net çizgiler çizmese de süreci kabulleniyor. İşin vergilendirme boyutu yavaş yavaş netleşiyor. Ama hisse senedinde olduğu gibi kurallar gelecek mi bekleyip göreceğiz. ‘Sen kimsin, kimden aldın, kime yolluyorsun?’ gibi soruların yanıtını alabileceğimiz bir sistem gelecek mi henüz bilmiyoruz.
Sürecin bir de ‘kara para aklama’ boyutu var ki bunun da mutlaka sonuçları olacak ve belki de aşağı yönlü bir baskı göreceğiz. Kamu biraz daha net çizgiler çizmek için bastırırsa, Bitcoin tarafı için karamsar haberler görebiliriz.”
3.7ºC
Ankara
