Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi'nin ardından yapılan ortak basın toplantısında, Suriye'deki durumun temel yönlerini ele aldıklarını ve bu ülkede kalıcı normalleşmenin tesisine yönelik görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
"Türkiye, Rusya ve İran Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana"
Mevkidaşlarıyla önemli mutabakatlar sağladıklarını ifade eden Putin, bunların ortak bildiride yer aldığını vurguladı. Putin, "Türkiye, Rusya ve İran'ın ortak kararı Suriye'nin egemenliği ve toprak bütünlüğünün sağlanmasından yanadır." diye konuştu.
Bu ilkesel tutumun önemine işaret eden Putin, bazılarının mezhepsel ve etnik çatışmaları körükleme teşebbüsünde bulunduğunu ve yıllardır Orta Doğu'daki çatışma potansiyelini muhafaza etmeye çalıştığını dile getirdi.
"İş birliği sayesinde Suriye’deki şiddet ciddi ölçüde azaldı"
Üç ülke olarak iş birliğini tüm yönleriyle artırmaya karar verdiklerinin altını çizen Putin, özellikle Astana formatının, bunun verimli olduğunu kanıtladığını kaydetti.
Garantör ülke olan Rusya-Türkiye-İran iş birliği sayesinde Suriye’deki şiddetin ciddi ölçüde azaltıldığını aktaran Putin, DEAŞ'ın temel güçlerinin yenilgiye uğratıldığını, diğer terör örgütlerinin askeri güçlerinin de zarar gördüğünü ifade etti.
"Suriyeliler arasında kapsayıcı bir diyalogun geliştirilmesi için çabalayacağız"
Astana süreci çerçevesinde önceliklerinden birinin de Suriye meselesinin siyasi boyutunu güçlendirmek olduğunun altını çizen Putin, bu çerçevede Suriyeliler arasında kapsayıcı bir diyalogun ilerletilmesi için çabalayacaklarını belirtti.
Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin sonuçlarının önemine işaret eden Putin, orada varılan mutabakatların alternatifi olmadığına dikkati çekti. Soçi Zirvesi'nin sonuçlarının hayata geçirilmesine ilişkin adımları da mevkidaşlarıyla ele aldıklarını anlatan Putin, Cenevre'de Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde bir Anayasa Komitesi kurulması çalışmalarının devam ettiğini hatırlattı. Rusya Devlet Başkanı, bu komitenin faaliyetleri çerçevesinde Suriyelilerin ülkelerinin gelecekteki devlet yapısına ilişkin parametreleri kendilerinin belirleyeceklerini vurguladı.
İnsani yardım konusunun da zirvede ele alındığına değinen Putin, söz konusu meselenin siyasallaştırılmamasını ve BM'nin 2401 sayılı kararının da hayata geçmesi gerektiğini savundu.
"Çatışma bölgelerine insani yardımlar gönderdik"
Rusya'nın bu doğrultuda sarf ettiği gayretler konusunda Erdoğan ve Ruhani'yi bilgilendirdiğini dile getiren Putin, Doğu Guta'da bir operasyon gerçekleştirdiklerini, çatışma bölgelerine insani yardımlar gönderdiklerini anlattı.
Üç ülkenin terörle mücadele konusunda gayretlerini birleştireceklerine dikkati çeken Putin, 15 Mart'ta bir çalışma grubu kurulduğunu hatırlattı ve Erdoğan'ın bu konuda yeni tekliflerde bulunduğunu vurguladı.
Rusya Devlet Başkanı Putin: Rusya, Türkiye ve İran terörle mücadele konusunda gayretlerini birleştirecek.https://t.co/OvFVJaLPSq pic.twitter.com/PEEo3FRQN7
— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) 4 Nisan 2018
"Teröristler sahadaki barış sürecini zedelemeye çalışıyor"
Putin, "Suriye'nin sosyal ve ekonomik altyapısını da kalkındırıyoruz. Rus şirketler, teröristlerin bir zamanlar kol gezdiği bölgelerde bununla ilgili birtakım projeler gerçekleştiriyor. Ve bizim hedefimiz de bu teröristleri tamamen ortadan kaldırmaktı. Çünkü sahadaki barış sürecini ilerletme çabalarımızı zedelemeye çalışıyorlar" diye konuştu.
Teröre dair bilgi alışverişini artırmaya karar verdiklerini vurgulayan Putin, bu zirvenin sonuçlarının barışın tesis edilmesi çalışmalarına katkı sağlayacağına yönelik inancını dile getirdi.
"Türkiye, Rusya ve İran dışında hiçbir ülke adım atmadı"
Putin, Suriye'nin ekonomik yapısına ilişkin bir çalışma yürütülüp yürütülmediği sorusu üzerine, ülkede siyasi çözümün yanı sıra insanlara normal yaşam koşullarının da sağlanması gerektiğini ifade etti. Dışarıdan yatırım olmadan bunu yapamadıklarını belirten Putin, bu konuda bütün ülkeleri somut bir şekilde katkıda bulunmaya çağırdı. Ancak Türkiye, Rusya ve İran dışında hiçbir ülkenin adım atmadığının altını çizen Putin, BM çerçevesinde çok kısıtlı ve yetersiz bir insani yardım yapıldığını belirtti.
Rus Lider, "İnanıyoruz ki bu siyasi süreçten sonra Suriye'nin ekonomik kalkınması daha da etkin ve kapsamlı olacaktır" dedi.
"Başarılı neticeler alacağımızı düşünüyorum"
Türkiye’nin Suriye krizi dolayısıyla çok sayıda göçmene ev sahipliği yaptığı anımsatılan Putin, Türk hükümetinin eşsiz olan bu tutumunun yanı sıra Filistin konusunda yük aldığını söyledi. Kendilerinin de Ukrayna’dan gelen mültecilerin yükünü aldığına dikkati çeken Putin, "Bizim, mülteciler, göçmenler olmasın diye sorunları çözmemiz lazım. Bunun için bugün üçlü olarak bir araya geldik. Başarılı neticeler alacağımızı düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın teklifini açıkladı
Putin, şöyle devam etti:
"Sayın Erdoğan (Suriye'de) acil insani yardım yapılması teklifinde bulundu. Bizim özellikle insani yardım konusunda etkin bir çalışma yapmamız gerekiyor. İhtiyaç duyulan gerek çatışmasızlık bölgelerinde gerekse Suriye genelinde acil, tıbbi yardım konusunda neler yapabileceğimizi somut şekilde değerlendireceğiz. Bence bu teklif çok isabetli oldu. Sayın Ruhani de bunu destekliyor. Bunun üzerinde bir çalışma yapacağız ve buna yönelik somut adım sonra atacağız."
"Sağduyunun hakim olacağını bekliyoruz"
İngiltere’de sinir gazı saldırısına maruz kalan eski ajan Sergey Skripal konusunda, İngiltere'den özür beklentisinin olup olmadığı sorulan Putin, "Aslında hiçbir şey beklemiyoruz. Sağduyunun hakim olacağını ümit ediyoruz. Ve uluslararası ilişkilerimize bu kadar verilen zararın daha devam etmeyeceğini bekliyoruz" yanıtını verdi.
Kaynak: AA