Rusya ile Ukrayna’nın uzun yıllardır devam eden durumu Şubat 2022 itibariyle fiili savaşa dönüştü. Bugüne kadar sahadan gelen görüntüler, kimi noktalarda klasik harp anlayışının artık tarihin tozlu sayfalarına gömüldüğünü göstermesi adına tarihe düşülen notlardı.
Moskova ilk hamlesini yaptığında sadece Ukrayna’nın ne kadar dayanabileceğini yanlış hesap etmekle kalmamış, Batılı müttefiklerden Kiev’e sağlanacak yardımların boyutunun bu denli büyük olabileceği istihbaratını da atlamıştı.
Gelinen noktada ABD, İngiltere, Fransa gibi ülkeler başta olmak üzere Ukrayna’ya sağlanan askeri yardımlar ‘kendini koruyabilme’ isteğinin daha ötesine taşındı. Bugün Kiev yönetiminin elinde Rusya’nın farklı bölgelerini vurabilecek oldukça sofistike sistemler var. Öte yandan Ukraynalı askerlerin hamle sayısını oldukça artıran Starlink gibi çağımızın en gelişmiş hizmetlerinden birini de listeye eklediğimizde işlerin artık eskisi gibi yürümediği çok net.
Rusya’nın Karadeniz Donanması eridi
Rusya-Ukrayna savaşında asimetrik harp unsurlarının sahada ne denli yön değiştirici olabileceğini gördük. Dünya milyonlarca dolarlık platformların fiyatları 10 bin doları pek de geçmeyen drone’lar ile nasıl avlandığını izledi.
Ya da diğer tarafta Rusya gibi bir ülkenin, donanmasının neredeyse 3’te 1’ini tek bir kurşun atamadan Karadeniz’de kaybedişine şahitlik ettik. Ukrayna’nın son derece düşük maliyetlerle ürettiği ve Starlink ile hedefe ulaşmasını sağladığı kamikaze insansız deniz araçları, Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte dünya harp sahnesinde artık çok daha güçlü konuma geldi.
Üzerine titrenen platformlar ‘perte çıktı’
Öte yandan geçmiş yıllarda adları duyulduğunda neredeyse herkesin ‘hazır ol’a geçtiği dev platformların yine Rusya-Ukrayna Savaşı kapsamında nasıl avlandıklarını da gördük. Her ne kadar kesin bir liste olmasa da videolarla ya da resmi açıklamalarla kanıtlanan bazı örneklere yakından bakalım…
T-90 tankı: Rus Ordusu’nun envanterindeki en modern tanklardan biri olarak kabul ediliyor. Sahada ilk kez görüntülendiğinde Rusya'nın beklentisi büyüktü. Donetsk Bölgesi'nde Ukrayna’ya ait Amerikan malı M2A2 Bradley Zırhlı Muharebe Aracı tarafından vurulduğu anlar kısa sürede sosyal medyaya yayıldı.
HIMARS: Batılı ülkeler tarafından uzun süre verilip-verilmemesi tartışılan HIMARS Çok Namlulu Roketatar Sistemi dengeleri ilk dönemlerde doğrudan etkilemesiyle öne çıktı. Kimi bölgelerde ibreyi net şekilde Ukrayna tarafına çeviren HIMARS’lar ile Rusya’ya ait TOS-1 roketatar sisteminin vurulduğu duyurulmuştu. ‘Kıyamet silahı’ olarak anılan TOS-1, vakum bombalarının fırlatılması için kullanılıyor.
Rusya’nın son dönemde yaptığı başarılı karşı atışlarla Ukrayna’nın elindeki HIMARS’lardan bazılarını vurduğu da açık kaynaklara yansıdı.
Abrams tankları: ABD yönetiminin Kiev'e büyük umutlarla tedarik ettiği M1 Abrams tankları da kendini bekleyen sondan kaçamadı. Rusya hem ele geçirdiği hem de vurarak imha ettiği Abrams tanklarıyla ilgili farklı görüntüler yayınladı.
Leopard tankları: Alman yapımı Leopard tankları için Ukrayna farklı ülkelerin kapısını çalmış ve kimilerinden olumlu yanıt almıştı. Kısa sürede Ukrayna’nın hizmetine verilen Leopard tanklarının bir kısmı Kiev’in büyük umutlar bağladığı ‘Bahar Taarruzu’ sırasında vuruldu. Rus Savunma Bakanlığı rutin olarak Leopard vurdukları görüntüleri paylaşmaya devam ediyor.
Challenger tankları: İngiltere’nin ‘herhangi bir işgal girişimine karşı elimizde en iyisi olmalı’ diyerek ürettiği Challenger 2 tankı kendi alanının en üst seviye platformlarından biri olarak kabul ediliyor. Ukrayna’nın kullanımına verilen 14 tank olduğu tahmin ediliyor. İngiltere Kara Kuvvetleri’nin internet sitesinde Challenger 2 tankının ‘düşman tarafından bir kez bile olsun vurulamadığı’ yazsa da artık bu bilgi gerçeği yansıtmıyor. Rusya’nın, Zaporojye Bölgesi’nde bu tankı vurup tamamen yok etmesiyle bir efsane daha sona erdi.
Düşürülen Rus hava unsurları: Rusya’nın bu süreçte bir türlü tam anlamıyla hava üstünlüğü kuramaması kara hedeflerinin kolay lokma olmasının yanı sıra kendi uçar unsurları için de ciddi sonuçları beraberinde getirdi. Ülkenin en gelişmiş savaş uçaklarından biri olan SU-35, Ukrayna Savaşı kapsamında birden fazla kez düşürüldü. Açık kaynak verileriyle kanıtlandığı üzere Rusya’nın SU-30SM, SU-34, AN-26 uçakları da Ukrayna’da düştü ya da düşürüldü.
Ayrıca geçtiğimiz günlerde Ukrayna’nın ‘düşürdük’ dediği ancak Rusya’nın ‘dost ateşiyle düşürüldü’ savunmasını yaptığı A-50 Mainstay havadan erken uyarı ve kontrol uçağını da bu listeye eklemek mümkün.
Vurulan diğer bazı Rus deniz unsurları: Aslında bu listeyi eksiksiz yapmak bir hayli zor. Çünkü geldiğimiz noktada Rusya’nın Karadeniz’deki donanmasının neredeyse 3’te 1’ini kaybettiği biliniyor. Rus Karadeniz Filosu'nun sancak gemisi olan Moskova en akılda kalanı olsa da Rusya bu süreçte çok sayıda deniz unsurunu kaybetti.
Savaş boyunca Rusya ait çok farklı türde deniz platformu vurulsa da seyir füzeleriyle gerçekleşen liman saldırısında Rostov na Donu Denizaltısı'nın da kullanılamaz hale gelmesi de en ilginç örneklerden biri oldu.
Batı için alınacak çok ders var
Yukarıda bahsettiğimiz platformlar aslında küçük birer örnek… Bu süreçte elektronik harp unsurlarından çeşitli tür ve görevdeki radarlara, kundağı motorlu obüslerden farklı kabiliyetlerdeki sistemlere kadar çok sayıda unsurun bir şekilde vurulduğu ya da denklem dışına çıkarıldığını gördük.
Bu savaş belki de 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana en kapsamlı saha analizlerinin yapılabildiği bir nevi laboratuvara dönüştü. Gelinen noktada nicelik, nitelik, eldeki unsurların birbiriyle haberleşebilmesi, sürecin istihbari açıdan desteklenebilmesi ve nihayetinde ortaya çıkan fotoğraf sadece Ukrayna ya da Rusya’nın değil pek çok ülkenin gelecekte planlamalarına doğrudan etkileyecek gibi duruyor.