Siyasi ve ekonomik temelde yükselen Türkiye-Çin ilişkileri

Türkiye ve Çin siyasi, kültürel ve en önemlisi de ekonomik ilişkileri güçlü olan iki ülke.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Çin'de sıcak karşılama

Türkiye de Çin de Batı merkezli uluslararası politikada kendi alternatiflerini oluşturmak için kritik hamleler yapıyor.

Siyasi gelişmelerin yanı sıra atılan ekonomik adımlar, Türkiye-Çin yakınlaşmasının bölgede ve uluslararası camiada stratejik açıdan oluşturacağı olumlu imajı ortaya koyuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Çin ile ticaret hacmimizi artırma konusunda mutabıkız

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türkiye ve Çin ortak gelecek vizyonu paylaşıyor

Çin ile siyasi ilişkiler

Türkiye ile Doğu Asya ülkesi Çin arasındaki diplomatik ilişkiler, 1971 yılına dayanıyor.

Ankara ile Pekin arasındaki iş birliği, her iki ülkenin de dışa açılmaya başladığı, ekonomik ve siyasi olarak yükseldiği 1980’lerden itibaren ivme kazandı.

2010’da “Stratejik İşbirliği” düzeyine yükseltilen ilişkiler, karşılıklı üst düzey ziyaretlerin de katkısıyla gelişti.

2009’da, Çin’e cumhurbaşkanı düzeyinde 14 yıl aradan sonra ilk ziyaret yapıldı.

Bunu, 2010’da Çin’in başbakan düzeyindeki Türkiye ziyareti izledi.

Daha sonra karşılıklı temaslar sıklaştı.

Pekin yönetimiyle ikili ilişkilerin yanı sıra uluslararası gündemde öne çıkan konuların da ele alınması için istişare mekanizmaları kuruldu.

Çin’in Ankara Büyükelçisi Deng Li TRT Haber'e konuştu

Önemli bir ticaret partneri

Çin, Türkiye’nin Doğu Asya’daki en büyük ticari ortağı.

İki ülke arasındaki ticaret hacmi, 2018 sonunda 23 milyar dolar oldu.

Şimdi bunun 2 katına çıkarılması hedefleniyor.

Çin lehine 17 milyar dolarlık ticaret açığı var.

Türkiye, Çin'e 2,91 milyar dolarlık ihracat yapıyor. İthalat, 20,71 milyar dolar.

En çok teknolojik ürünler alınıyor, çeşitli madenler de satılıyor.

Çin bankası ICBC 2014'te Türkiye'ye geldi.

Çin'in Türkiye'deki yatırım miktarı 2,8 milyar dolar.

1 milyon turist hedefi

İki ülke sadece ihracat-ithalat ve yatırımlar noktasında değil turizm faaliyetlerinde de iş birliği halinde.

2018, “Çin’de Türkiye Turizm Yılı” ilan edilmişti.

Son 10 yılda Çinli turist sayısı yüzde 537 arttı. Yılda 400 bin Çinli turist geliyor.

Hedeflenen turist sayısı ise 1 mlyon.

İki ülkeyi birleştiren "Tek Kuşak Tek Yol" projesi

Türkiye ile Çin’i daha da yakınlaştıran en kritik projelerden biri ise, 3 kıtaya yayılan “Kuşak ve Yol” projesi.

Son yüzyılın en büyük mega ticaret ve ulaşım projelerinden... 

Dünya nüfusunun yüzde 60'ını etkiliyor, Doğu Asya ile Avrupa ekonomilerini birbirine bağlıyor.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 2013'te Orta ve Güney Asya'ya yaptığı ziyaretler sırasında "Tek Kuşak Tek Yol" projesini duyurdu.

Türkiye, projeye destek veren ilk ülkelerden biri oldu.

Burada "Kuşak" İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nı, "Yol" ise 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu'nu ifade ediyor.

60’dan fazla ülkeyi kapsayan yeni ulaşım ağlarıyla Çin mallarının Batı ülkelerine taşınması hedefleniyor.

Bu “Modern İpek Yolu” olarak bilinen projenin, Çin’in kuruluşunun 100. yılı olan 2049’da tamamlanması bekleniyor. 

Bu sayede kültürler kaynaşacak, turizm faaliyetleri de artacak.

Türkiye'nin rolü

Dünya yüz ölçümünün yüzde 26'sını kapsayan proje, 4,4 milyarlık nüfusu ve yaklaşık 20 trilyon dolarlık ekonomileri birbirine bağlıyor.

Girişimin desteklenmesi için kurulan "İpek Yolu Fonu"nun bütçesi 40 milyar doları bulurken, Türkiye'nin kurucu üyesi olduğu Asya Altyapı Yatırım Bankasının bütçesi 100 milyar dolara ulaştı.

Türkiye, proje için kritik öneme sahip.

Bunun için "Trans-Hazar-Orta Koridor" projesini hayata geçirmeyi hedefliyor.

(Türkiye'nin çok taraflı ulaştırma politikasını incelemek için tıklayın.)

"Orta Koridor Projesi"

Türkiye’den başlayarak, demir yolu ile Gürcistan, Azerbaycan (Hazar Denizi’nden feribotla), Türkmenistan, Kazakistan ve Çin’e uzanıyor Orta Koridor Projesi.

Tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması için en önemli bileşenlerden biri bu proje.

Türkiye’nin 2017’de hayata geçirdiği Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi, İstanbul Boğazı’na inşa edilen 3. köprü Yavuz Sultan Selim Köprüsü, İstanbul Boğazı’nın altından geçen Marmaray ve Avrasya tünelleri, Çanakkale Boğazı’nda inşasına başlanan 1915 Çanakkale Köprüsü, bölünmüş yollar, otobanlar, hızlı tren hatları, lojistik üsleri ve tüm iletişim altyapısı, Orta Koridor projesi kapsamındaki altyapı yatırımları.

Tüm bu projeler, Kuşak Yol Projesi’nin Pekin ile Londra arasındaki bağlantıyı sağlama hedefine doğrudan katkı sunacak.

Orta Koridor’un sağladığı zaman avantajı ve mevsim etkilerinden bağımsız 12 ay boyunca hizmet verebilecek bir güzergah olmasının da Kuşak ve Yol projesine önemli faydaları var.

Rota aktif kullanılırsa yıllık 600 milyar dolar olan Avrupa-Çin ticaret trafiğinden Orta Asya ülkelerinin ekonomik fırsatlar oluşturması öngörülüyor.

Çin'in "Kuşak ve Yol" girişimini Türkiye'nin "Orta Koridor" projesi ile uyumlu hale getirmek amacıyla Pekin ile Ankara “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İpek Yolu Ekonomik Kuşağı ve 21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu ile Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası"nı 2015'te Antalya'da düzenlenen G20 Liderler Zirvesi sırasında imzalamıştı.

14-15 Mayıs 2017 tarihlerinde Pekin’de “Kuşak ve Yol Zirvesi” de düzenlendi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da zirveye katılmıştı.

Kaynak: TRT Haber, Dışişleri Bakanlığı, AA, Şinhua