Birinci Dünya Savaşı başlamıştı. İngiliz Savaş Konseyi 13 Ocak 1915’te Çanakkale Harekatını planladı.
Müttefik düşman donanması Çanakkale Boğazı’ndan geçmeye çalışacaktı. Ancak Osmanlı Devleti’nin de savunma planı hazırdı.
Savunma 3 hat üzerine kuruldu
Çanakkale savunma planı giriş, orta ve merkez olmak üzere 3 hat üzerine kuruldu. Giriş savunma hattında Seddülbahir, Orhaniye, Kumkale, Ertuğrul tabyası vardı.
Orta hatta Dardanos, Yıldız, Baykuş ve Mesudiye bataryası. Merkezde ise Anadolu Hamidiye, Kilitbahir, Rumeli Mecidiye tabyaları bulunuyordu.
İlk direnen tabya: Orhaniye
Harekat, 19 Şubat sabahı başladı. Amiral Carden komutasındaki düşman filonun ilk hedefi giriş hattıydı. Tahrip etmek istediği nokta Orhaniye Tabyası'ydı.
Orhaniye Tabyası'nın Çanakkale Boğaz Muharebeleri açısından çok önemli bir noktada olduğunu söyleyen Tarihçi Gökşen Özen, şu şekilde konuştu:
"Boğazın hemen girişinde Anadolu Yakası'nda Kumkale ile birlikte, karşıda Gelibolu yarımadası, Seddürbahir ve Ertuğrul Tabyası ile birlikte doğrudan boğaz girişinde koruyan Türk tahkimatlardan birisi. Orhaniye Tabyası, Kumkale, Seddürbahir, Ertuğrul Tabyası ile birlikte ikinci bombardıman olan 25 Şubat 1915 tarihinde savaş dışı kalacaktır.’’
Giriş hattındaki tabyalar yıkıldı. Artık top sesleri gelmiyordu. İtilaf devletleri filosu Boğaz içindeki tabya ve bataryalara doğru ilerledi.
Erenköy Koyunda manevralara başladı. Türk ordusu devreye Nusrat mayın gemisini soktu. 8 Mart'ta gizlice Erenköy Koyuna 26 mayın döşedi.
Kıyıya paralel döşenen mayınlarla 11'nci mayın hattı oluşturuldu. Bu hat savaşın kaderini değiştirecekti.
Savaşın kaderini değiştirdi
Harekat 18 Mart Perşembe sabah saatlerinde tekrar başladı.
Dardanos bataryasının da Çanakkale Boğaz Harbi için kritik noktalardan biri olduğunu söyleyen Özen, şöyle anlatıyor:
"Boğaz muharebelerinde Müstahkem Merkez Komutanlığı'nın buraya verdiği görev ise ağustos ayı itibarıyla Çanakkale boğazına döşenmeye başlanan mayın hatlarını korumak. Müttefiklerin boğaza düzenlediği mayın temizleme harekâtını buradaki toplarıyla buradaki personeliyle engel olmak.’’
Çanakkale Boğazı'nın en dar olduğu yerde Anadolu kıyısında Çimenlik kalesi bulunuyor.
Kale Çanakkale boğaz muharebelerinde müstahkem mevki komutanlığı olarak kullanıldı. Çanakkale boğazında ilerlemeye çalışan müttefik filoya, merkez tabyalardaki topçular izin vermiyordu.
Yoğun topçu atışı altında kalan gemiler, Nusret'in döşediği mayınlara yakalandı. ''Yenilmez armada'' olarak bilen filonun gemileri sular altındaydı.
18 Mart, Müttefik filo için hazin, Boğaz’ın savunucusu Mehmetçik içinse övünç ve gurur günüydü.
Deniz Muharebelerindeki zafer, 25 Nisan'da başlayan kara harekatı zaferinin ilk adımıydı.
Haber: Cansu Atıcı
Kamera: Mustafa Oğuz
4ºC
Ankara
