Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) arabuluculuğunda gerçekleşen İkinci Dünya Savaşı sonrası yapılan en büyük takas operasyonun detayları belli oldu.
Buna göre, süreç ABD, Rusya ve Almanya'nın Türkiye'den yardım istemesi ile başladı. Türkiye’nin özellikle Rusya-Ukrayna savaşında adil ve yapıcı bir politika izlemesi, uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanması için attığı adımlar, geçmişte yapılan takas operasyonlarında Türkiye’nin arabuluculuktaki başarıları taraflar arasında iş birliği için Türkiye’yi tercih etmelerinde etkili oldu.
Türkiye’nin arabuluculuk deneyimine güvenen tarafların teklifi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayı ile Milli İstihbarat Teşkilatı, takas operasyonu için başat rolü üstlendi.
MİT'in üst düzey yetkilileri, tarihe geçen bu operasyonun gerçekleşmesi öncesinde taraflar ile sık sık bir araya geldi. Süreç içerisinde MİT Başkanı İbrahim Kalın da birçok kez muhatapları ile hem yüz yüze hem de telefon görüşmeleri yaptı.
Tarafların, takasa ilişkin çekince, anlaşmazlık ve talepleri de yine MİT’in adil ve yapıcı çözümleri sayesinde aşıldı. Takas operasyonunun her adımı MİT’in kontrolünde ilerledi.
Operasyon için müzakereler son ana kadar devam etti. Operasyon anında bile taraflar arasında oluşan anlaşmazlıklar, MİT’in sağladığı soğukkanlı ve başarılı istihbarat diplomasisi ile yönetildi.
MİT’in, taraflar arasında her türlü anlaşmayı sağlaması sonrasında operasyon için düğmeye basıldı. 1 Ağustos sabahının ilk saatlerinde MİT, takasın gerçekleştirileceği Ankara Esenboğa Havalimanı’nda gerekli güvenlik önlemlerini aldı. Esenboğa Havalimanı, hayatın olağan akışını bozmayacak şekilde operasyon için hazır hale getirildi.
MİT’in koordinesindeki takas operasyonu saat 16:05’te Slovenya’dan gelen ilk uçağın tekerinin piste değmesi ile başladı. Slovenya uçağın ardından sırasıyla Norveç, Rusya, Almanya ve ABD’den gelen uçakların alana inmesi ile takas aşamasına geçildi. Operasyon boyunca takası yapılacak 26 kişinin güvenliği ön planda tutuldu. Operasyonun herhangi bir sebeple bozulmaması için sürecin tamamını MİT yönetti.
Önce Rusya’nın teslim alacağı 10 kişi uçaklardan indirildi. Ardından Rusya tarafı teslim edeceği 16 kişinin uçaktan intikalini sağladı.
MİT’in gözetiminde tarafların "karşılıklı teyit" işlemlerinin tamamlanması ve sağlık kontrollerinin yapılmasının ardından 10 kişi Moskova’ya dönecek Rus uçağına, 3 kişi Washington’a dönecek ABD uçağına, 13 kişi de Almanya uçağına aktarıldı. Üç uçağın tekerlerinin pistten ayrılması ile MİT’in tarihe geçen takas operasyonu başarılı bir şekilde sona erdi.
Operasyonun ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında telefon görüşmesi gerçekleştirildi.
Görüşmede, ABD Başkanı Biden, rehine takasının sorunsuz bir biçimde gerçekleşmesi için gösterdiği gayret nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti.
Kremlinden yapılan açıklamada da MİT yönetiminde yapılan takas operasyonunun hazırlanmasına yardımcı olan tüm ülkelerin yönetimlerine teşekkür edildi.