Türk devletlerinin bir araya gelerek oluşturduğu Türk Dünyası Teşkilatı (TDT) her geçen gün daha çok güçlenerek adını yükseltiyor.
Ortak tarihi ve kültürel değerlere sahip Türk dünyasını bütünleştirmeyi amaçlayan TDT, üye ülkelerle ekonomiden politikaya, kültürden turizme, eğitimden spora kadar çeşitli alanlarda iş birliğinin zeminini oluşturmaya yönelik faaliyetler yürütüyor.
TDT, Kazakistan’ın başketi Astana'da 10. kez bir araya gelecek. Zirveye, üye devlet başkanlarının yanı sıra TDT Gözlemcilerinin Devlet/ Hükümet Başkanları ile TDT Genel Sekreterinin katılması bekleniyor.
Zirvenin ana teması “Türk Devri” olarak belirlendi. Zirveyle, Teşkilat'ın yoğun gündeminin tartışılacağı, liderlerin bir dizi önemli konuda kararlar alacağı, ekonomi, ticaret, ulaştırma ve gümrük alanlarındaki TDT projelerine ilişkin çeşitli anlaşmaları ve resmi belgeleri karara bağlayacakları üst düzey bir platform oluşturulması hedefleniyor.
[Grafik: TRT Haber]
Liderler ayrıca, üye devletler ve gözlemciler arasında çeşitli alanlardaki çok taraflı iş birliğinin kilit konularını ele alarak, bölge ve ötesindeki siyasi ve ekonomik gelişmeler hakkında da görüş alışverişinde bulunacak.
Teşkilatın Dönem Başkanlığı’nın Özbekistan'dan Kazakistan’a geçeceği Zirve programının kapanışında Devlet Başkanları, bir dizi kararla birlikte Astana Senedi'ni ve Astana Zirve Bildirisi'ni imzalayacak.
TDT 14 yaşında
3 Ekim 2009'da Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından imzalanan Nahçıvan Anlaşması'yla kurulan bu birlik, 14 yılını tamamlamışken bu ülkeler arasındaki birlik ve beraberlik mesajını güçlü şekilde yantısıyor.
Zamanla bölgesel ölçekte tanınırlığı artan TDT, 14 yılda yaklaşık 5 milyon kilometrekare toprağa sahip üye ülkeleriyle Türk dünyasının jeopolitik konumunu güçlendiren uluslararası bir teşkilat haline geldi.
12 Kasım 2021'de İstanbul'da düzenlenen 8. Liderler Zirvesi'nde Türk Konseyi olan adı, "Türk Devletleri Teşkilatı" olarak değiştirildi. Bu karar, uluslararası arenada Türk dünyasındaki entegrasyon sürecinde yeni bir dönemin başlangıcı şeklinde yorumlandı.
[Grafik: TRT Haber]
Üye sayısı 5’e çıktı
2019'daki Bakü Zirvesi'nde, Özbekistan'ın da katılmasıyla üye ülke sayısı 5'e çıkan TDT'de Türkmenistan, Macaristan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) "gözlemci" olarak yer alıyor.
Merkezi İstanbul'da bulunan TDT, Devlet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, her ülkeden gelen akil insanlardan oluşan Aksakallar Konseyi, Kıdemli Memurlar Komitesi ve Sekretarya'dan oluşuyor.
Uluslararası örgütlerle güçlü bağı var
Bunun yanı sıra TDT, Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Uluslararası Türk Akademisi ve Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Yatırım Fonu, Türk Kültür ve Miras Vakfı gibi mevcut iş birliği mekanizmaları için çatı kuruluş vazifesi görüyor.
TDT, Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Dünya Gümrük Örgütü (WCO) gibi çok sayıda önemli uluslararası örgütle de ortaklık yürütüyor.
Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de temsilciliğini açan TDT, bu kararıyla gözlemci üyesi Macaristan'ın yanı sıra AB ile AGİT, OECD, Vişegrad Grubu gibi diğer kurumlarla ilişkilerini güçlendirmeyi ve teşkilatın Avrupa'daki görünürlüğünü artırmayı hedefliyor.
Geleceğe dönük vizyonuyla strateji belirleniyor
TDT, "Türk Dünyası-2040 Vizyonu Belgesi" ile geleceğe yönelik stratejik perspektiflerini belirledi. Türk dünyasında karşılıklı güven ortamının pekiştirilmesini, siyasi dayanışmanın güçlendirilmesini, ekonomik ve teknik iş birliği imkanlarına ivme kazandırılmasını, beşeri ilişkilerin sağlıklı yapılara kavuşturulmasını, Türk dünyasının tarihi ve kültürel birikimlerinin en geniş şekilde kayıt altına alınması amaçlanıyor.
Zirvelerde önemli başlıklar ele alındı
Kazakistan'ın Almatı kentinde 21 Ekim 2011'de düzenlenen zirvede, ekonomi ve ticaret önemli başlıklardı.
23 Ağustos 2012'de Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki zirvede bilim ve kültür, 16 Ağustos 2013'te Azerbaycan'ın Gebele kentindeki zirvede ulaşım konuşuldu.
5 Haziran 2014'te Bodrum'daki zirvede turizm, 11 Eylül 2015'te Kazakistan'ın başkenti Astana'daki zirvede medya ve enformasyon ana meselelerdi.
3 Eylül 2018'de Kırgızistan'ın Çolpan Ata kentindeki zirvede gençlik ve ulusal sporlar, 15 Ekim 2019'da Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki zirvede küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin desteklenmesi konusunda değerlendirmeler yapıldı.
12 Kasım 2021'de ise İstanbul'daki zirvede dijital çağda yeşil teknolojiler ve akıllı şehirler konuları ön plana çıktı.
En son Türkiye'de 6 Şubat'ta yaşanan depremler sonrası 16 Mart'ta Ankara'da düzenlenen TDT Olağanüstü Zirvesi'nde bir araya gelen liderler, yakın ve samimi şekilde Türkiye'nin yanında yer aldıklarını güçlü şekilde hissettirdi.
Söz konusu zirve sonrasında imzalanan Ankara bildirisinde, "afet yönetimi" konusu TDT'nin yeni iş birliği alanlarından biri olarak belirlendi.
Grafik: TRT Haber/ Hafize Yurt Ateş
4.8ºC
Ankara
