Türk zırhlıları liderliğe oynuyor

Ülkemizin en büyük savunma sanayii fuarı IDEF21 geride kalsa da sektöre ilişkin yansımaları devam ediyor… Fuar alanında en çok dikkatimizi çeken konulardan biri de zırhlı kara araçları oldu.

Bu araçların teknik özelliklerine dair yeterince haber yapıldı. Biz geçtiğimiz aylarda yayımlanan ve güvenlik güçlerine yaklaşık 3 bin yeni zırhlı aracın tedarikini kapsayan ihale üzerinden konuyu ele almak istedik.

O haber dikkatinden kaçanlar için kısaca hatırlatalım, Kara Kuvvetleri Komutanlığı yeni nesil hafif zırhlı araç ihtiyacı kapsamında 52 tipte paletli ve tekerlekli 2 bin 962 adet araç alınacağını ilan etti.

Biz de tam bu noktadan yola çıktık ve işin uzmanından ihalede talep edilen özelliklerle fuarda gördüğümüz araçları ortak paydada anlatmasını istedik.

Yeni gelecek zırhlı araçlar ne işe yarayacak?

Savunma Sanayii Araştırmacısı Fatih Mehmet Küçük, özellikle zırhlı araçlar konusunda öne çıkan isimlerden biri. Fuar alanında hafif, orta ve ağır zırhlı araçların bulunduğu stantlar arasında yürürken konuşuyoruz kendisiyle.

Öncelikle tedarik programına atıfta bulunuyor. Küçük ve Yeni Nesil Hafif Zırhlı Araçlar (YNHZA) Projesi’nin Kara Kuvvetleri Komutanlığının gelecekteki muharebe ortamındaki en önemli ihtiyaç kalemlerinden birini oluşturduğunu söylüyor.

“Zırhlı birlikler, orduların modern koşullarda savaşabilmesi için büyük önem taşıyor” dedikten sonra söz konusu araçların ne işe yarayacağına da yanıt veriyor. Bu araçların piyadeyi savaş bölgesine taşıyacağını anlatan Küçük, “Ayrıca hem piyadeye ateş desteği verecek hem de tanklara destek olacak. Bir yandan da keşif, atış destek vasıtalarının yönlendirilmesi, tanksavar gibi özel görevler icra edecek. Tüm bu saydıklarım projenin neden son derece önemli olduğunu gösteriyor” bilgisini paylaşıyor.

Yerli kara araçları kendi alanında en iyilerinden biri

Bir yandan Fatih Mehmet Küçük’ü dinliyor, bir yandan da araçların bulunduğu stantlardaki hareketliliğe dikkat kesiliyoruz. Gerek yerli gerek yabancı çok sayıda kafilenin bizim röportajımız sırasında ilgili firmalarının yöneticilerinden bilgi aldığını gözlemliyoruz.

Bunun sebebini “Halihazırda Türk savunma sanayii sektörünün ürettiği kara araçları kendi alanında en iyilerden biri” diyerek açıklıyor Küçük. Firmalarımızın Orta Doğu ve Asya’da önemli başarılara imza atmasının ‘tesadüf’ olmadığını bir kez daha anlıyoruz.

Zırhlı kara araçlarının Afrika’daki satış rakamlarının iyi seyrettiğini biliyoruz. Avrupa ve Güney Amerika pazarında da varlık göstermek için adımlar atıldığını belirtiyor Küçük. Biz ihracat kısmına geçmeden önce ihalenin ‘yarışma usulü’ yapılacak olmasını biraz açmak istiyoruz. Çünkü bu durum pek aşina olduğumuz bir süreç değil…

Sahada tüm hünerlerini sergileyip ona göre talep görecekler

İhtiyaç duyulan yaklaşık 3 bin aracın hangi firmadan veya firmalardan satın alınacağı saha testlerinin ardından belli olacak. Geçmişte kağıt üzerinde yapılan bu seçimlerin bu kez sahada yapılmasının ne anlama geldiğini soruyoruz:

“Kara araçları gibi birden fazla iddialı üreticimizin olduğu alanlarda kesinlikle çok verimli olacak bir yöntemden bahsediyoruz. Hem teklifler kağıt üstünde kalmadığı sahaya çıktığı için ihalelerin güvenilirliği artacak, hem de sonuçlar peşinen görülecek.

Bu durum ilk olarak 2018’deki Kara Araçları Semineri’nde açıklanmıştı. Seminerde söz alan üreticilerimizden bir yetkili ‘Biz yarışma usulünden memnunuz. Zaten yurt dışındaki bütün ihalelerimizi bu şekilde alıyoruz.’ diyerek hem memnuniyetini göstermişti, hem de kendilerine güvendiklerini belirtmişti.

Normalde ihaleler kağıt üstünde olduğu ve birçok ürün de ihalelere özel geliştirildiği için çıktılar isterleri tamamen karşılayamayabiliyordu. Yani firma teklifi verirken yüksek hedefleri koyuyor sözleşme imzalandıktan sonra bazı hususlar istenen düzeyde olmayabiliyor. Yarışma usulü bu riskin minimize olmasında büyük etken olacak.”

İyi olan kazanacak

BMC, FNSS ve Otokar’ın fuar alanındaki konumları birbirine çok yakın. Geniş bir açıdan hepsini görebileceğimiz bir yere doğru yürüyoruz Fatih Mehmet Küçük ile. Bu sırada yarışmaya ilişkin bazı detaylar aktarmaya devam ediyor.

Örneğin, ZMA konfigürasyonunda araç kulelerinin ASELSAN tarafından geliştirilen 35 mm KORHAN kulesi olacağını öğreniyoruz. Dolayısıyla firmalar sadece platformları ile yarışacak. Ağırlık ve boyutlar açısından bir birilerine benzer olan bu araçların dayanımı, bakım onarım giderleri, kullanıcı kolaylıkları gibi çok sayıda faktör incelenecek.

Biz fuarda 8x8 tekerlekli adayları görüyoruz… BMC’nin Altuğ’u, FNSS’in PARS’ı ve Otokar’ın Arma’sı karşımızda… Üç modelin de son derece gelişmiş sistemler ile donatıldığı ve dünyadaki rakiplerinden geri kalmayan araçlar olduğunu söylüyor Küçük. Burada en önemli noktalardan birinin maliyet olduğunun altını çizerek, “Dünyada daha ağır ve daha farklı özelliklerde araçlar da var. Ancak astronomik maliyetleri yüzünden son derece kısıtlı sayılarda üretiliyorlar. Önemli olan optimum tasarımlar ile maliyet ve etki dengesini tutturabilmek. Bunu da bizim firmalarımız çok iyi yapıyor” diyor.

Savunma sanayii ihracatının en önemli kalemlerinden

Zırhlı araçların bulunduğu yer bir an olsun boş kalmıyor. Sürekli bir telaş ve koşturma oluyor. Çünkü gelen heyetler arasında başka ülkelerin Genelkurmay Başkanları, Kara Kuvvetleri Komutanları, Üst Düzey Askeri Danışmanlar oluyor. Biz bu haberi yaparken sadece gelen heyetler değil kimi stantlardaki Afrikalı çalışanlar da dikkatimizi çekiyor.

Az önce yarıda bıraktığımız ihracat konusuna tam da bu heyetleri ve Türk firmaların standında çalışan Afrikalıları gördüğümüzde devam ediyoruz… Aklımızda tek bir soru var. 'Milli zırhlı araçlar gerçekten de ciddi bir ihracat potansiyeli taşıyor mu?' Fatih Mehmet Küçük yanıtlıyor:

“Türk savunma sanayiinin görece uzun süredir ihracat yaptığı bir alan zırhlı kara araçları... Sektöründe firmalarımız küresel rekabetteki büyük firmalarla doğrudan mücadele ediyor. Keza FNSS’in Malezya ve Umman’daki, Otokar’ın Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki ihracat başarıları burada önemli bir gösterge.

Bunlar projelerin mali büyüklükleri kadar bu pazarlardaki rakipler açısından da kritik. Örneğin Umman’daki ihale Alman Rheinmetall, ABD’li General Dynamics ve Fransız Nexter/Renault gibi dev firmalara karşı kazanıldı. Keza BAE’deki pazarda da Finlandiyalı Patria gibi büyük rakipler vardı. Türk kara aracı üreticileri gelişmiş araçları, müşterisini memnun eden satış sonrası destek hizmetleri ve rekabetçi fiyatları ile dünyada güçlü oyuncu konumunda.

Tüm bunların ışığında milli zırhlı kara araçları konusunda Türkiye’nin en üst lige oynadığını ve her geçen gün kendini daha da geliştirdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Türk ordusunun bu araçları aktif olarak kullanması, firmalarımızın ürünlerini kullanıcı isterlerine göre esnek şekilde konfigüre etmeleri, gelişmiş satış sonrası destek hizmetleri bu ihracat faaliyetlerinin artmaya devam edeceğini gösteriyor. Umarım her geçen yıl çok daha iyi ihracat rakamlarına ulaşır ve bu sürecin de altından alnımızın akıyla çıkarız.”