Türkiye yüksek teknoloji alanında üretim üssü olacak

Türkiye, "HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı" ile devler ligine girmeye hazırlanıyor.

Söz konusu program kapsamında özellikle yenilikçi yükselen teknoloji alanlarında Türkiye'nin, küresel yatırımların merkez üssü haline gelmesi hedefleniyor.

Bu doğrultuda çıkılan ilk 6 çağrıyla, Türkiye'nin yeni nesil enerjili araçlar, batarya teknolojileri, çip teknolojileri, güneş hücresi, rüzgar türbinleri alanlarında üretim merkezi haline getirilmesi amaçlanıyor.

Anılan çağrılar kapsamında, 20 milyar doların üzerinde özel sektör yatırımının 2030 yılında Türkiye'de gerçekleştirilmesi sağlanacak. Dünyada en fazla AR-GE çalışmaları yürüten ilk 1000 şirketin Türkiye'de kuracakları AR-GE merkezlerine de etkin destekler sunulacak.

Türkiye, program doğrultusunda 2030'a kadar vergi desteği ve hibe ile pazar geliştirme desteklerini kapsayan 30 milyar dolarlık kaynağı yüksek teknoloji alanlarına yönlendirecek.

HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı'yla eş zamanlı, Dijital Dönüşüm Destek Programı, Yeşil Dönüşüm Destek Programı ve Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Yenilikçi, Yükselen Teknolojiler çağrısı da ilan edildi.

Bu 4 programla Türkiye'de yüksek teknoloji ihracatının hızla yükselmesi, toplam ihracatın içinde yüksek ve orta yüksek teknolojili ürün ve hizmetlerin payının yüzde 50'ye çıkarılması planlanıyor.

Batarya çağrısı

Program kapsamında, batarya üretimi de desteklenecek. Toplam 4,5 milyar dolara varan desteklerle 80 gigavatsaat batarya üretim kapasitesinin Türkiye'de oluşturulması hedefleniyor.

Elektrikli araçlar ve enerji depolama sektörlerinde kritik ihtiyaç olan bataryaların Türkiye'de geliştirilmesi ve üretimi için 2030'a kadar megavatsaat başına 6 bin dolara kadar hibeyi de içeren teşvikler sunulacak. Böylece Türkiye'nin, yüksek teknoloji üretim üssü olmasının önü açılacak.

Programla, yüzde 25'e varan destekler, yüzde 60'a varan vergi teşviki verilecek.

Elektrikli araç çağrısı

Programda ilan edilen ilk çağrılarından biri elektrikli araç yatırımlarına yönelik oldu. 5 milyar dolarlık teşvik paketiyle, Türkiye'de yıllık 1 milyon elektrikli araç üretimi gerçekleşmesi öngörülüyor. Böylece Türkiye, yeni nesil araçların AR-GE ve üretim üssü olması amaçlanıyor.

En az 150 bin araç kapasiteli yatırımlar, sadece BEV ve PHEV üretimi, yüzde 51 yerli üretim planı ve AR-GE merkezi kurulması gibi nitelikler taşıması gerekecek yatırımlara, belirli sayıda araç için gümrük vergisi muafiyeti ve/veya yüzde 50'ye varan hibe, yüzde 80'e varan vergi teşviki sağlanacak.

Çip çağrısı

Küresel teknoloji yarışının en çok hissedildiği ve stratejik önemi giderek artan alanlardan biri olan çip teknolojilerinde de endüstriyel boyutta çip üretim kapasitesi inşa etme hedefiyle çağrıya çıkıldı.

Güncel üretim teknolojilerine dayalı en az bir endüstriyel ölçekli çip fabrikasının ülkeye kazandırılması için 5 milyar dolarlık bir teşvik paketi devreye alınacak.

Kullanım alanlarına göre farklı kapasitede yatırımlar, çip değer zinciri yatırımları ve en az 65 nanometre teknolojisi niteliği taşıyan yatırımlara yüzde 30'a kadar sermaye katkısı, yüzde 10'a varan hibe, yüzde 80'e varan vergi teşviki verilecek.

Güneş ve rüzgar çağrısı

"Yeşil enerji" başlığı HIT-30 Yüksek Teknoloji Teşvik Programı'nın önemli odak alanlarından biri olarak öne çıktı.

Ülkede gelecek dönemde yenilenebilir enerji yatırımlarının artarak devam etmesi amacıyla güneş enerjisinde asgari 5 gigavatlık üretim kapasitenin tesisine yönelik hücre yatırımlarına megavat başına 8 bin dolara kadar hibe verilecek. Bu paketin toplamı 2,5 milyar doları bulacak.

Rüzgar enerjisi alanında da kritik bileşenler ve deniz üstü türbinler gibi ürünlerin imalatının desteklenmesi ve yerli bir rüzgar enerjisi markası inşa edilmesi planlanıyor. Bu yatırımlar için ise toplam 1,7 milyar dolarlık kaynak ayrıldı.

AR-GE çağrısı

Büyük teknoloji firmalarının araştırma geliştirme merkezlerini Türkiye'ye kazandıracak cazip ve esnek bir model de devreye alınacak.

AR-GE faaliyetleri bakımından dünyanın en büyük ilk 1000 firmasının Türkiye'de kuracağı yeni merkezlerin personel giderlerinin yarısını 5 yıl süreyle karşılanacak. Bu yatırımlara 1 milyar dolarlık destek verilecek.

Söz konusu çağrılara istihdam desteği, vergi muafiyeti, yatırım yeri tahsisi ve finansman desteği gibi destekler de verilecek.