Yerli ve milli savunma sanayii ürünlerinde genelde savaş uçakları, SİHA’lar, füzeler göz önünde olsa da aslında arka planda kritik roller oynayan oldukça önemli sistemler var. Küresel konumlama ve zamanlama sistemi belki de bunların başında geliyor. Çünkü bir ülkenin hem ateş gücünde hem güvenlik unsurlarının güvenliğinde hem de sivil kullanımda bu tür sistemler hayati roller oynuyor.
Hali hazırda ABD, Rusya ve Çin’in başrolde olduğu bu alanda Hindistan ve Japonya gibi ülkeler de bayrak gösteriyor. Konunun hassasiyetinin farkında olan Türkiye de Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinesinde oldukça güçlü bir şekilde ilerliyor ve milli küresel konumlama ile zamanlama sistemini hizmete almak için gün sayıyor.
Ülkemizin bu alanda faaliyet gösteren en önemli kurumlarından biri olan TUALCOM yakın zamanda Ankara’nın söz konusu alanda elini oldukça rahatlatacak bir proje üzerinde çalışıyor. TUALCOM’un Satış ve İş Geliştirme Sorumlusu Ahmet Salih Erdem, hem bu sürecin neden çok kritik olduğunu anlattı hem de TRNAV’da gelinen son noktaya dair önemli bilgiler paylaştı.
.jpg)
[Türkiye'nin milli uzay programında küresel konumlama sistemi de kendine yer bulmuştu.]
Türkiye için ‘olmazsa olmaz’ bir sistem
Türk savunma sanayiinin ‘çok büyük bir aile’ olduğundan bahseden Erdem, TUALCOM olarak ailedeki bazı eksik ürünlerin neler olabileceği konusunda kafa yorduklarını ve ardından da bu eksiği giderebilmek için çözümler ürettiklerinin altını çizdi.
Son 10 yılda data linklerden telemetrilere, uçuş sonlandırmadan elektronik harp meselesine kadar birbirinden farklı alanlarda sahaya kritik ürünler sürdüklerinden bahseden Erdem, bu çalışmalar sırasında milli konumlama ve zamanlama sisteminin ne denli büyük bir eksik olduğunu net şekilde gördüklerini söyledi.
“Çalışmalarımız sırasında milli bir konumlama ve zamanlama sisteminin Türkiye’nin olmazsa olmazı olduğunu gördük” diyen Ahmet Salih Erdem, ilk etapta en düşük maliyetle en uygun çözüm için kolları sıvadıklarından bahsetti.
.jpg)
[TUALCOM, ''dünyanın en küçük boyutlu'' anti-jam ürününe de imza atmıştı. Foto: AA]
Güneydoğu’da oldukça zorlu bir bölgede test edildi
Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir'in söz konusu projeyi en başından bu yana çok yakından takip ettiğini anlatan Erdem, TRNAV projesini bir süre önce Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yoğun karıştırma yapılan bir ortamda test ettiklerinden de bahsetti.
“TRNAV ile bu alandaki en iyi sistemlerden biri olarak kabul edilen GPS’den daha sağlıklı, daha uygun ve düzgün konumlama, zamanlama sağlamayı başardık." diyen Erdem, şöyle devam etti:
"Dünyanın çevresinde uydular var ve oradan yerküreye sinyal veriyorlar. Küresel bir konumlama sistemi için elbette uydu yollamak bir çözüm. Ancak yollaması, bakımı, idamesi ciddi bütçeler gerektiren bir iş.
Tabi işin başka kritik bir noktası daha var… Bir savaş ortamı düşünelim. Ben uydunun sahibiysem uydudan farklı, istenmeyen ya da yanlış bir sinyal vermesini isteyebilirim. Böylece bu sinyali kullanacak kişileri istediğim şekilde yanıltabilirim.
Hal böyle olunca uyduya sahip olmak çok kıymetli… Şu an bu iş için bir uydumuz yok. Ancak Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, ‘Stratejik Yol Haritası’ kapsamında bu işe vurgu yapmış ve ‘Milli navigasyon sistemi çok önemli’ demişti. TUALCOM olarak biz de hemen kolları sıvadık ve karasal navigasyon işinde ilerledik.”
[TUALCOM, karıştırmaya dayanıklı küresel navigasyon uydu sistemleriyle öne çıkıyor. Foto: AA]
“Milli sistemlerle karanlığı bir fenerle aydınlatıyoruz”
Ahmet Salih Erdem, sistemlerinin nasıl çalıştığı konusuna da değindi. Kurdukları araçlar sayesinde uydular üzerinden sinyali uzaydan aldıklarını söyleyen Erdem, hakim noktalara ürünlerini yerleştirdiklerini belirtti.
“Sonra sanki gökyüzünü aydınlatan bir fener mantığıyla çalışıyoruz. Yukarıyı aydınlattıktan sonra diğer platformların kendi yerini ve konumunu çok net bir şekilde bilmesine imkan sağlıyoruz” diyen Erdem, o sırada havada olan platformların da yerdeki istasyona yayın yaptığını ve böylece havadan yere yerden havaya birbirini tamamlayan sistem inşa ettikleri bilgisini paylaştı.
[SSB Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, TRNAV bölgesel navigasyon sisteminin saha çalışmalarını yerinde incelemişti.]
“Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu her yerde sistemi kullanabiliriz”
TUALCOM tarafından üretilen sistemin oldukça kolay taşınabildiği ve hızlıca kurulabildiğinden bahseden Erdem, sistemin lokal olmadığı ve istendiği takdirde ihtiyaç duyulan her yerde kullanılabileceğinin de altını çizdi.
TRNAV’ın Mavi Vatan sınırları içinde de görev üstlenebileceğine değinen Ahmet Salih Erdem, sözlerini şöyle tamamladı:
“Mavi Vatan bizim için çok kıymetli. Ege ve Akdeniz Bölgesi bizim çok değerli. Bahsettiğimiz bölgeler adeta yangın yeri. Çok farklı harp oyunlarının döndüğü bir yer. Gemilere, insansız deniz araçlarına sistemimizi ekleyerek etki alanımızı daha uzak mesafelere götürebileceğiz.
Sadece Mavi Vatan ile sınırlı da kalmayacağız. Diyelim ki bizden çok uzakta olan X ülkede operasyon yapıyoruz. Bizim sistemimiz 3-4 kilogram ağırlığında. Yaklaşık 3 dakikada monte edebiliyor. Öncü birliklerimiz bunu kurduğu zaman çok hızlı bir şekilde kendi konumlama sistemimizi o bölgelerde de kullanabiliyor olacağız.
TRNAV’ın deneme süreci tamamlandı. Şimdi çeşitli platformlara sistemi entegre ediyoruz. Yoğun elektronik harp olan bölgelerde kullanılmaya başladı. Hatta biz bunu Ankara’da bir bölgeye de kurduk. Ankara’da da kendi testlerimiz için kullanıyoruz. Uydudan daha iyi bir zamanlama konumlama yapabiliyoruz.
Sahaya inmek için yüzde 100 hazırız. TUALCOM hem üretim hem de kurulum konusunda çok hızlı bir firma. Son hazırlıklar da bittikten sonra sistemi istenilen her yerde çalışır hale getirebiliriz.”
Kamera: Özge Güngörmüş
Kurgu: İrem Naz Üstündağ
8.5ºC
Ankara
