Uydu bağlantısıyla TB2'nin 'kapsama alanı' genişledi

Türkiye’nin son yıllarda sadece en önemli vuruş güçlerinden biri olmakla kalmayıp, en değerli ihraç ürünlerinden biri haline gelen yerli ve milli SİHA’lar geliştirilmeye devam ediyor.

BAYKAR Savunma’nın sosyal medya hesabından yapılan ve kardeş ülke Azerbaycan’a destek içeren bir mesajda yer alan fotoğraflar savunma sanayiinde heyecana neden oldu. ‘Karabağ Azerbaycan’dır’ mesajıyla paylaşılan Bayraktar S/İHA Test ve Eğitim Merkezi fotoğrafından TB2 SİHA’ların her zamankinden farklı olduğu dikkat çekti.

SİHA'ların gözüne 'Türk' dokunuşu

TB2 bir engeli daha geride bıraktı

Savunma Analisti Hakan Kılıç, Baykar Savunma’nın Bayraktar TB2 SİHA’sına SATCOM yani uydu anteni takılmasını değerlendirdi.

Gelecek dönemde TB2’lerin de tıpkı TUSAŞ ANKA-S gibi uydudan kontrol edileceğini anlatan Kılıç’a göre bu durum menzil kısıtlamasının sadece havada kalış süresi yani yakıt miktarı ile sınırlı oluğu anlamına geliyor.

[TURKSAT 4-B kapsama alanı.]

Avrupa kıtasının tamamını kapsıyor

“Diğer bir deyişle 24 saat havada kalabilen TB2 SATCOM’lu versiyonu ile 10 saatten fazla uçuş mesafesi olan bir alana gidip geri dönebilir” bilgisini paylaşan Kılıç, sistemin teknik açıdan nasıl işleyeceği konusuna da açıklık getirdi: 

“İHA’larda iki ayrı iletişim frekansı oluyor. Bunlardan biri platformun uçuş sırasındaki kontrolünü sağlıyor, diğeri ise kameradan elde edilen görüntülerin merkeze aktarımında rol oynuyor. TB2’de bildiğim kadarı ile ANKA-S’dekinden farklı bir uydu anteni kullanıldı. Ancak ikisi de aynı görevi görüyor. Sonuçta TURKSAT 4B uydusunun kapsama alını içerisinde TB2 operasyonel olarak kullanılacak. Burada, uydunun kapsama alanının Orta Asya’dan, Kuzey Afrika’ya ve Kuzey Avrupa ülkelerine kadar uzamakta olduğunu belirtmekte fayda görüyorum. TB2’nin kontrol edileceği uydu tüm Avrupa kıtasını kapsıyor.”

[Savunma Sanayii Araştırmacısı Hakan Kılıç.]

SATCOM neleri değiştirir?

Hakan Kılıç’a “SATCOM takılı olması bir SİHA’da neleri değiştirir?” sorusunu yöneltiyoruz. “Yerden aktarma röleleri ile kumanda edilen eski TB-2’ye nazaran SATCOM’lu TB-2’ye katacağı iki ana fayda var” ifadesini kullanan Kılıç, bu faydaları şöyle anlattı:

“Birincisi yukarıda söylediğim gibi çok çok uzun bir menzilde uçuş ve harekat kabiliyeti kazanılmış oldu. Diğeri ise; yerden kontrollerde bazen yaşanan bağlantı kopmaları gibi sorunların yaşanmayacak olması... 

Benim burada asıl önemli bulduğum konu; Bahar Kalkanı Harekatı’nda yaşadığımız örnekler... Düşmanın elektronik karıştırması bazen İHA’lar üzerinde etkili olabiliyor. Bağlantısı koparılan İHA/SİHA otomatik pilota geçip, otomatik geri dönüş yazılımı sayesinde kalktığı üsse otonom iniş yapıyor. 

Elektronik harp unsurlarına karşı çok daha korunaklı

Bu iyi bir şey olsa da ihtimaller dahilinde düşündüğümüz de; aslında SİHA verilen görevi başaramamış oluyor. Savaş şartlarında belki zamana karşı duyarlı bir hedefe angaje olmuştu o görevde… Belki de geri dönüş yolunda yeni düşman hava unsurları görüldüğü için rota düzeltmesi yapılması gerekmişti ancak tüm bunlar yapılamamış oldu. Çünkü bağlantı kesilmişti ve İHA-SİHA için tek görev kalkış yaptığı üsse acilen dönmek.

Dolayısı ile içinde yapay zeka barındıran elektronik harp unsurlarına karşı mücadelede TB2 kimi zamanlarda zayıf kalabiliyordu. Şimdi ise tıpkı SATCOM’lu ANKA-S gibi yer kontrol ile uydu aracılığı ile bağlantı kuracağından elektronik harp uygulamalarına karşı mükemmel derecede direnç kazanacak. Diğer bir deyişle, elektronik harp unsurlarının çalıştığı ortamlarda dahi Bayraktar TB2 tüm bu düşman unsurlara karşı ‘duyarsız’ kalmayı başaracak ve görevini başarıyla icra edecek.”

Gökyüzünün yeni oyuncusu yerli motorla gelecek

Başka bir ülkede konuşlanma zorunluluğu ortadan kalktı

Savunma Analisti Hakan Kılıç’ın üzerinde durduğu bir diğer konu da TB2’lerle yapılan yurt dışı operasyonlarına SATCOM’un nasıl etki edeceği oldu.
Yurt dışı ve özellikle başka kıtalardaki harekatlar üzerinden süreci anlatan Kılıç, “Örneğin bir ülkede hedefin vurulup geri dönülmesi gerektiğinde o ülkede veya komşu ülkede konuşlanma ve yer kontrol ünitesi yerleştirme zorunluluğu ortadan kalktı. TB2, yakıtı yettiği sürece en azından keşif ve gözetleme görevini çok uzak mesafelerde gerçekleştirecek” şeklinde konuştu.

Gelecek dönemlerde SATCOM’u daha sık duyacağız

BAYKAR’ın TB3 isimli bir platform üzerinde çalıştığını hatırlattığımız Kılıç’a, gelecek dönemlerdeki üretilecek insansız hava araçlarının tamamen SATCOM’lu olması yönünde bir beklenti oluştuğunu hatırlatıp, düşüncelerini soruyoruz:

“Bence önümüzdeki dönemlerde üretilecek tüm İHA-SİHA platfromlarında SATCOM olacak. TB3 adında TB2’den büyük ANKA-S’den küçük bir ara model yapılacağını biliyoruz. Ayrıca Akıncı’nın da yani BAYKAR Savunma’nın çift motorlu MALE sınıfı Akıncı Taarruzi SİHA şeklinde isimlendirdiği büyük gövdeli SİHA’nın da SATCOM’lu modelinin olacağını biliyoruz. 

Dolayısıyla TUSAŞ ANKA-S ve Aksungur’un da SATCOM’lu olduğunu düşünürsek, şu an Türkiye’de kullanılılan tüm SİHA'lar uydu kontrollü oldu. TB2’nin bu kabiliyeti kazanması ile seri tamamlanmış oldu.”

[SATCOM alanında Türk firmaları da çok önemli işlere imza atıyor. Grafik: Şeyma Özkaynak-TRT Haber]

Düşürülen SİHA’ların olması muazzam başarıya gölge düşürmez

Yerli ve milli SİHA’ların kimi operasyon bölgelerinde düştüğünü ancak bu durumun Türk SİHA’larının muazzam başarısına gölge düşüremeyeceğinin altını çizen Hakan Kılıç, sözlerini şöyle tamamladı:

“Suriye’nin kuzeyindeki harekatlarda TB2 ve ANKA-S kendini ispatladı ve düşman hava savunmasının bastırılması görevleri dahil daha önce dünyada SİHA’ların hiç kullanılmadığı alanlarda kullanıldı. Suriye’den Libya’ya Kuzey Irak’tan Azerbaycan’a kadar çok farklı coğrafyalarda Türk SİHA’larının ‘oyun değiştirici’ olduğunu birçok kez gördük.

Ancak tabi ki kimi zaman düşürülen SİHA’larımız da oldu. Ancak bu başarıya gölge düşürmez. SİHA’lar insan faktörünün riske atılamayacağı aynı zamanda aşağıdaki dost unsurların hayatını kurtaracağı kritik görevler yapıyor. Eğer hedef çok kritikse ve SİHA kaybedilmesi pahasına belirlenen süre bölgede kalması kararı verilmiş ise bu uçağın zafiyetinden değil, düşman hava savunma tehditlerinin bilerek ve zorunlu olarak göz ardı edilmesinden de kaynaklanmış olabilir. Düşen SİHA haberlerinde bu gerçekleri de göz önünde bulundurmak gerekir.”