Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez, depremlerle ilgili mesaj yayımladı.
Vali Bilmez, mesajında, 7.2 ve 5.6 büyüklüğündeki depremlerde 644 vatandaşın hayatını kaybettiğini anımsattı.
Depremde hayatını kaybedenleri unutmadıklarını belirten Bilmez, şunları kaydetti:
"Deprem bölgesinde bulunan ilimizde yaşanılan bu afetlerde depremzede vatandaşlarımız yalnız bırakılmayarak devletin tüm imkanları seferber edildi. Gerek devletimiz, gerekse hükümetimiz ve Türkiye'nin dört bir yanından vatandaşlarımızın kısa sürede yaptığı yardımlar, yaşanan yıkımın etkilerini azaltırken, yaraların da sarılmasına katkı sağladı. Van'ı, kaderine ve enkaz yığınları arasına terk etmeyeceğini dünyaya örnek bir şekilde başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve kurmayları olmak üzere tüm halkımız gösterdi. Devlet-millet birlikteliği ile koordinasyon sağlanarak depremin hemen ardından gıda ve barınma gibi acil ihtiyaçlar giderilirken geçen 9 yılın ardından Van yeni bir çehre kazanarak modern bir kent haline geldi. Bizler de bu modernleşmeyi sürdürerek, ilimizde bu tür afetlerin etkisini en aza indirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz."
Depremde yaşamını yitirenler anıldı
Van'ın Erciş ilçesinde depremde hayatını kaybedenler mezarları başında anıldı.
Mehmet Murat İşler Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Veysel Sağlam, öğretmen, öğrenciler ve aileleri, Seyyit Muhammed Mezarlığı'na geldi.
Depremde hayatını kaybeden öğretmenler için dua eden Sağlam ve beraberindekiler, mezarlara gül bıraktı.
Sağlam, 23 Ekim 2011'deki depremde 604 kişinin hayatını kaybettiğini hatırlattı.
Yaşamını yitirenlerden 63'ünün öğretmen olduğunu ifade eden Sağlam, "Depremde okulumuzun müdür yardımcısı Mehmet Murat İşler de hayatını kaybetti. Okulumuza büyük emekler vermiş bir arkadaşımızdı. Çalıştığı dönemde yetiştirdiği öğrenciler, şimdi öğretmen oldu." dedi.
Öğretmen Maşallah Akkuş da "Değerli hocamızın kabrini ziyaret ettik. Öğrencilerle dualarımızı ettik, hatim verdik. Allah hepsine rahmet eylesin. Rahmetli hocamızın bıraktığı yerden Allah nasip ederse biz devam edeceğiz. Onun öğrencileriydik. Onun yolunda ilerleyeceğiz." şeklinde konuştu.
Enkaz altından çıkarılanlar yaşadıklarını unutamıyor
Depremde enkazdan sağ kurtulanlar, yakınlarını kaybetmenin üzüntüsünü hala yüreklerinde hissediyor.
En çok yıkımın yaşandığı Erciş ilçesinde yıkılan binaların enkazında yaralananlar, aradan geçen zamana rağmen acı dolu o günü unutamıyor.
Depremde yaralananlar ve yakınlarını kaybedenler, o gün yaşadıklarını anlattı.
Enkazdan sağ kurtarılan Muradiye İlçe Milli Eğitim Müdürü Yüksel Zorlu, 15 kişilik öğretmen ve öğrenci grubuyla yıkılan binanın altında kaldıklarını söyledi.
Uzun süre kaldığı enkazdan yaralı çıkarıldığını belirten Zorlu, yaşadıklarını şöyle anlattı:
"15 arkadaşımızla bir vakıf binasındaydık. O esnada deprem oldu. Bir arkadaşımızı kaybettik. Bizim için büyük bir felaketti. Birçok canımızı, arkadaşımızı ve dostumuzu kaybettik. Devletimiz ilk günden itibaren yaralarımızı sarmak için büyük gayret sarf etti, bütün imkanlar seferber edildi. İnsanların barınma ihtiyaçları giderildi. Enkazdan çıktıktan sonra birçok arkadaşım gibi benim de yaşamımda büyük değişiklikler oldu. O dönem öğretmen olarak hizmet ediyordum. Memleketime daha iyi nasıl hizmet edebilirim zihniyetinde çalışıyordum. Akabinde bir okulda müdür yardımcısı, sonra da okul müdürü oldum. Şu an milli eğitim müdürü olarak öğrencilerimize hizmet etmekteyim."
"5 saat enkaz altında kaldım"
Depremde yıkılan iş merkezinin enkazı altında 5 saat kalan İzzet Batmaz ise kurtarılmayı beklediği süreçte her dakikanın kendisine bir yıl gibi geldiğini ifade etti.
Kurtarma ekiplerinin sesini duyduğunda büyük mutluluk duyduğunu anlatan Batmaz, şöyle konuştu:
"O esnada kıyametin koptuğunu sandım. Her taraf yıkıldı, döküldü. 5 saat sonra enkazdan çıkarıldım ve kayınpederimin yaşadığı binanın olduğu mahalleye gittim. Bina yerle bir olmuştu. Kayınvalidemi sağ çıkardık. Kayınpederim ve çocuklarının da aralarında olduğu 23 kişi hayatını kaybetti. Depremde devletin tüm imkanları bizim için seferber edildi. Kısa sürede barınma ve yiyecek ihtiyaçlarımız karşılandı. İnsanlar kısa sürede konutlara yerleştirildi. Yıkılan okulların yerine yenileri yapıldı. Devletin tüm yetkilileri yanımızda oldu. O günleri Allah bir daha yaşatmasın. Çok zor bir dönemdi."
"Kaybettiğimiz 23 yakınımızın üzüntüsünü yaşıyoruz"
Depremde 23 yakınını kaybeden Yavuz İzgi de sarsıntıyla her yerin toz bulutuyla kaplandığını, ne olduğunu anlayamadıklarını ifade etti.
Koşarak gittiği mahallede evlerinin yerle bir olduğunu dile getiren İzgi, "Eve vardığımda binamız çökmüştü. Hiçbir şey yerinde kalmamıştı. Her taraf darmadağın olmuştu. Ağabeyim, yengem, yeğenlerim, amcamın çocukları ve halamın çocuklarının da aralarında bulunduğu 23 akrabamızı kaybettik. Hala üzüntüsünü yaşıyoruz. Yeni doğan çocuklarımıza kaybettiklerimizin isimlerini veriyoruz. Allah bir daha o günleri yaşatmasın." dedi.
Van, depremin sonra devletin imkanlarıyla yeniden inşa edildi
7,2 büyüklüğündeki depremin ardından hayata geçirilen yatırımlar ve yapılan hizmetlerle depremin izleri kısa sürede silindi.
Van, aradan geçen 9 yıllık sürede yapılan yatırımlarla, yapımı tamamlanan konut, okul ve iş merkezleriyle yeniden inşa edildi.
Saat 13.41'de merkez üssü Tabanlı köyü olan 7,2 büyüklüğündeki deprem, 26 saniyede kent merkezi ile Erciş ilçesi ve birçok köyde yıkıma yol açtı.
Yüzlerce bina ve evin yıkıldığı depremden hemen sonra başlatılan arama kurtarma çalışmalarıyla binaların enkazında kalan vatandaşların kurtarılması için yoğun bir çaba sarf edildi.
Devletin tüm imkanlarının seferber edildiği Van'a 295 ambulans, 56 UMKE aracı, 6 ambulans helikopter, 2 ambulans uçak ile 2 bin 400 sağlık personeli sevk edilerek, arama kurtarma çalışmalarının daha hızlı yürütülmesi, yaralıların tedavilerinin aksamaması sağlandı.
Depremin ilk saatlerinde 71 kurtarma ekibi çalışma yürütürken, daha sonra farklı illerden gelen 140 ekip, enkazda kalan insanları sağ çıkarmak için canla başla çalıştı.
Özel eğitimli 42 köpeğin de yer aldığı arama kurtarma çalışmalarında yaralanan 1673 kişiden 1037'si kara yoluyla, 194'ü ise ambulans uçak ve helikopterlerle başka illerdeki hastanelere ulaştırıldı. Kırsal mahallelerdeki 12 mobil ekip, 11 bin 500 vatandaşa yerinde sağlık hizmeti sundu.
O dönemde Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere birçok bakan, siyasetçi ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi depremin hemen ardından kente gelerek, vatandaşların acılarına ortak oldu.
Yediden yetmişe tüm ülkenin seferber olduğu Van'da çalışmaları yerinden yöneten bakanlar, depremden kısa süre sonra sağladıkları koordinasyonla önce arama kurtarma çalışmalarına ağırlık verdi, sonra depremzedelerin barınma ve yaşamsal ihtiyaçlarını karşıladı.
Artçı sarsıntılar nedeniyle evlerine giremeyenlerin barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla ilk etapta gönderilen 75 bin çadır vatandaşlara dağıtıldı. Daha sonra kente getirilen 29 bin 500 konteynerle kurulan 35 konteyner kentte geçici barınma ortamı oluşturuldu.
Bir ay gibi kısa sürede depremzedeler için inşa edilecek konutların yapımına başlandığı kentte evi ağır hasar gören ya da yıkılanlara kalıcı konutlar sağlamak için temeli atılan binaların yapımı hava sıcaklığı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşmesine rağmen devam etti.
Depremin üzerinden geçen 9 yıllık süreçte 27 bin konut tamamlanarak depremzedelere teslim edildi, 139 iş merkezi, 17 okul, 33 cami, 9 alışveriş merkezi ve 3 bin 194 ahır yapıldı.
AFAD uzmanlarınca söz konusu yerleşimlerdeki 147 bin 622 konut, 18 bin 735 iş yeri ve 20 bin 209 ahırda yapılan çalışmalarda, 31 bin 870 konut, 8 bin 849 iş yeri ile 9 bin 602 ahırın ağır hasar gördüğü tespit edildi, 18 bin 181 konut da orta hasarlı olarak belirlendi.
"Yaraların en hızlı sarıldığı deprem oldu"
Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez yaptığı açıklamada, kentteki depremi ve yol açtığı yıkımı unutmayacaklarını söyledi.
Bölgenin deprem riskiyle karşı karşıya olduğunu, bu nedenle her zaman tedbirli olmaları gerektiğini vurgulayan Bilmez, "Deprem öldürmüyor, mevzuata uygun yapılmayan yapılar insanları öldürüyor. Onun için depremi hiçbir zaman unutmamamız gerekir. Sadece bir değil, birden fazla fay hattımız var. Her fay hattımız otuz yılda bir deprem üretiyor. Bu bilinçle hareket etmemiz gerekir." dedi.
Depremin ardından herkesin depremzedelerin yanında olduğunu, onlardan desteğini esirgemediğini anımsatan Bilmez, devletin de tüm birimleriyle yaraların kısa sürede sarılması için imkanlarını seferber ettiğini anımsattı.
Kısa sürede insanların önce çadırlara ardından konteynerlere yerleştirildiğini, ihtiyaçlarının karşılandığını aktaran Bilmez, şunları kaydetti:
"Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türk milletinin hepsi Van halkının yanındaydı. Belki de tarihimizde yaraları en hızlı sarılan deprem Van depremi oldu. Çünkü o depremden sonra Türkiye'de daha profesyonel kurumlar oluştu. Depremlere müdahale etme konusunda sınıf atladık. Onun için depremlere karşı sürekli hazır olmamız gerekir. Bu sene 23 Mart'ta Başkale ilçemizde meydana gelen depremde üç saat içerisinde bakanlarımız bölgeye geldi. Hepimiz bölgedeydik."
Van depreminden sonra 27 bin konut inşa edildiğini söyleyen Bilmez, "Bir de köylerde 'evini yapana yardım' kapsamında 13 bin hak sahibine konut yapıldı. Onlarca okul ve cami inşaatı tamamlandı. Bütün yaralarımız çok hızlı bir şekilde sarıldı. Sadece devlet değil, Trabzon'daki bir gencimizin kumbarasındaki parayı bize göndermesi çok anlamlıydı. Bu nedenle bugün, Giresun'da meydana gelen sel felaketinde iş yerlerini kaybeden kuaför ve berberlerin yaralarının sarılmasına Vanlılar koşuyor. Orda sekiz berberimizin tüm malzemeleri Van Berberler Odası tarafından karşılandı." dedi.
13.1ºC
Ankara
