Tüm dünyada koronavirüsle mücadele kapsamında aşı çalışmaları sürüyor. Ülkeler virüse karşı en etkilisini üretmek için farklı yöntemlerle aşılar yaptı.
Önce aşı çeşitlerinden bahsedelim. Toplamda 6 tane aşı var.
RNA ve DNA aşıları ile Vektör, Protein kökenli, canlı ama zayıflatılmış ve inaktive yani canlı olmayan aşılar. Dünyada ve Türkiye’de ise yaygın olarak kullanılan aşı çeşidi inaktive.
Ancak tüm bu aşı çeşitlerinin içerisinde bir tanesi diğerlerinden farklı ve ileri bir teknolojiyle geliştiriliyor. Adı VLP yani virüs benzeri parçacık aşısı.
Peki, nedir bu VLP?
SARS-COV-2 yani koronavirüse ait 4 protein var. Bunlar Spike, Membran, Zarf ve Nükleoprotein. Bu proteinlerden 3’ü virüsün hücre duvarında ve biri virüsün iç bölgesinde yani genleri çevreleyen zarda bulunuyor.
VLP aşı teknolojisinde bu proteinlerin hepsi dışarıda bir hücre kültürü ortamında üretiliyor. Burayı bir fabrika gibi düşünebiliriz.
Buradaki hücreler bu 4 virüs proteinini üretiyor. Ardından üretilen bu proteinler laboratuvar ortamında saflaştırılıp aşı haline getiriliyor. Aşı haline getirilen proteinler gönüllülere uygulanıyor ve proteinlere karşı antikor oluşması bekleniyor.
[Grafik: TRT Haber/M. Furkan Terzi]
VLP aşıda 4 proteinin hepsine karşı antikor oluşması öngörülüyor. Yani proteinlerden biri mutasyon geçirse diğer 3 proteine karşı geliştirilen antikorlar hala etkili olabilir.
Ve birden çok bölgeye karşı antikor geliştirildiği için aşı uygulanan kişinin virüse direnci yüksek olacak.
Uzmanlar koronavirüsün 4 proteininin birden mutasyona uğramasının çok zor olduğu, dolayısıyla aşının her durumda etkili olacağı görüşünde.
[Grafik: TRT Haber/M. Furkan Terzi]
VLP aşısının güzel yanı gelişebilecek her türlü mutasyona adapte edilebilir bir sisteme sahip olması. Örneğin yeni varyantlardan Delta ve Delta Plus’a karşı şimdiden çalışmalar başlatıldı.
Türkiye dahil 3 ülkede çalışmalar sürüyor
Şu ana kadar Türkiye’de dahil toplam 3 ülkede koronavirüse karşı VLP yöntemiyle aşı çalışması yürütülüyor.
Ancak Türkiye, diğer ülkelerden oldukça ileride ve Faz-3’e geçecek ilk ülke olması bekleniyor. Türkiye’nin VLP aşı çalışmaları Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) aşı adayı listesinde de yer alıyor.
8.5ºC
Ankara
