Yargıda devrim gibi değişiklikler yaşandı

İstinaf mahkemelerinin kurulduğu, çeşitli suçlarda ceza oranlarının artırıldığı, iş yükünün azaltılması amacıyla alternatif çözüm yollarının kapsamının genişletildiği 2016, yargıda birçok konuda yeni düzenlemelerin yaşandığı bir yıl oldu.

Yargıda iş yükünün azaltılması, alternatif çözümlerin etkinleştirilmesi, çeşitli suçlardaki cezaların artırılması gibi birçok alanda değişiklikler yapıldı.

Kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere bireylerin temel hak ve özgürlüklerini korumak, kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenleyen Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 7 Nisan'da yürürlüğe girdi. Böylece, temel hak ve özgürlüklerin korunması, kişisel verilerin güvence altına alınması hedeflendi.

Bilirkişiliğin kurumsal yapıya kavuşması amacıyla hazırlanan Bilirkişilik Kanunu da 24 Kasım'da yürürlüğe girdi. Bu kanunla bilirkişilerin görevlerini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve objektif olarak yerine getirmelerine ilişkin hükümler konuldu.

İş yükünün "alternatif çözümlerle" azaltılması hedeflendi

İş yükünün azaltılması, soruşturma ve kovuşturma aşamalarının hızlandırılmasının amaçlandığı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, TBMM'de kabul edildi.

Bu kanuna göre, ön ödeme, uzlaştırma ve kamu davası açılmasının ertelenmesi gibi alternatif çözüm yollarının etkin şekilde uygulanmasına ilişkin düzenlemelere de hükmedildi. Öte yandan, söz konusu kanunla cinsel istismar, uyuşturucu, bilişim sistemlerini kullanarak dolandırıcılık, fuhşa aracılık suçlarının da cezaları artırıldı.

Yargıda "istinaf dönemi" başladı

Kamuoyunda "istinaf" olarak bilinen bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri ise 20 Temmuz'da faaliyete geçirildi.

İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle iki dereceli yargılama dönemi başladı. Söz konusu mahkemelerin kurulmasıyla hak arama yollarının çoğaltılması ve hukuki güvencenin artırılması amaçlandı.

Bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinin kurulmasıyla yeniden yargılama yolunun önü açıldı, delillerin de tekrar değerlendirilmesine imkan sağlandı.

İstinaf mahkemelerinin kurulmasıyla Yargıtay ve Danıştayın iş yükünün azaltılarak içtihat mahkemesi olması hedeflendi.

Adli Tıp Kurumunun da yapısında değişikliklere gidildi. Bu yıl kurum bünyesinde bilişimle ilgili konularda gerekli incelemeleri yapmak üzere "Adli Bilişim İhtisas Dairesi" kuruldu. 2002 yılında 6 olan grup başkanlığı sayısı, bugün itibarıyla 9'a, 18 olan şube müdürlüğü sayısı da 66'ya çıkarıldı.

"Davam ne zaman biter?" sorusu tarih oluyor

Adalet Bakanlığı, Türkiye'de ilke imza atarak, vatandaşların "Davam ne zaman biter?" diye beklemelerine son verecek "Yargıda Zaman Yönetimi Projesi"ni hayata geçirmek için çalışmalarını tamamladı. 23 Temmuz'da yürürlüğe giren 6723 sayılı Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile hedef sürelerin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) görüşü alınarak Adalet Bakanlığı tarafından belirleneceği hükme bağlandı.

Gelecek yıl başlayacak yeni uygulamaya göre, davalar ve soruşturmaların ne zaman biteceğinin öngörüldüğü tarihler taraflara önceden bildirilecek.

Adliyelerin yargı faaliyetleri hakkında kamuoyunu bilgilendirmeleri için faaliyet raporu hazırlamaları da zorunlu hale getirildi. Böylece, 2017 yılından itibaren adliyeler bütçeden dava sayılarına kadar çeşitli konularda hazırladıkları raporları kamuoyu ile paylaşacak.