Yeni Covid-19 tedbirleri devreye giriyor

Sosyal hareketlilik azalacak. Hafta sonları sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak. Şehirler yeniden sessizliğe bürünecek. Bilim Kurulu'nun tavsiye kararı üzerine hükümet harekete geçti. Yeni tedbirler alındı. Hafta sonları 10.00 ila 20.00 saatleri dışında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak. 65 yaş ve üzerine uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasına 20 yaş altı gençler de dahil edildi. Tüm illerde 65 yaş ve üzerindekiler her gün sadece 10.00 ila 13.00, 20 yaş altındakiler ise 13.00 ila 16.00 saatlerinde sokağa çıkabilecek. Açık kalacak iş yeri çalışanları kısıtlamadan muaf olacak.

Kısıtlama saatlerinde özel araçla şehir içi ya da şehirler arası seyahat edilemeyecek. Cenaze, terhis, tahliye gibi istisnai durumlarda seyahat izin kurullarına başvuru yapılacak. Uçak, otobüs, tren ya da gemi bileti olanlar kısıtlama saatlerinde yolculuğa çıkabilecek.

Uygulanacak tedbirler valiliklere gönderildi

İçişleri Bakanlığınca Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde alınan kararlar doğrultusunda yeni Covid-19 tedbirlerinin uygulanması için valiliklere gönderilen genelgede, salgının toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, fiziki mesafeyi koruma ve hastalığın yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla Sağlık Bakanlığı, Koronavirüs Bilim Kurulunun önerileri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda birçok tedbirin uygulamaya alındığı anımsatıldı.

Covid-19'un yayılımı ve bulaşmasında son dönemlerde tüm ülkelerde artış yaşandığına, özellikle Avrupa kıtasında salgının seyrinde ciddi yükseliş görülmesi nedeniyle yeni tedbirlerin alındığına işaret edilen genelgede, Türkiye'de de kontrollü sosyal hayat döneminin temel prensipleri olan temizlik, maske ve mesafe kurallarının yanı sıra salgının seyri ve olası riskler göz önünde bulundurularak hayatın her alanına yönelik uyulması gereken kurallar ve önlemlerin belirlendiği vurgulandı.

Yeni tedbirler cuma günü saat 20.00'den itibaren geçerli olacak

Genelgeye göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde alınan kararlar doğrultusunda yeni tedbirler, 20 Kasım Cuma günü saat 20.00'den itibaren geçerli olacak.

AVM'lerdeki kafe ve restoranlar da kısıtlama kapsamında

Bu kapsamda alışveriş merkezi, market, berber, kuaför ve güzellik merkezleri sadece 10.00-20.00 saatlerinde hizmet sunacak.

Restoran, lokanta, pastane, kafe, kafeterya gibi yeme ­içme yerleri 10.00- 20.00 saatlerinde sadece paket servis veya "gel­-al" hizmeti verecek şekilde açık olabilecek.

Restoran, lokanta veya online yemek sipariş firmalarınca saat 20.00'den sonra sadece telefonla ya da online sipariş üzerine paket servis hizmeti verilebilecek.

İl ve ilçe Umumi Hıfzıssıhha Kurullarınca tek tek belirlenmek ve yerleşim sahasında bulunmamak kaydıyla şehirlerarası kara yolları kenarında bulunan ve şehirlerarası toplu ulaşım veya lojistik amaçlı araçlara hizmet veren dinleme tesislerinde yer alan yeme ­içme yerleri kısıtlamalardan istisna tutulacak.

Sinema salonları 31 Aralık 2020 tarihine kadar, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, internet kafe/salonu, elektronik oyun salonları, bilardo salonları, lokaller ve çay bahçeleri ile halı sahaların faaliyetleri ise yeni bir karar alınıncaya kadar durdurulacak.

Ayrıca daha önce faaliyetleri durdurulan nargile salonları ile ilgili uygulama devam edecek.

Sokağa çıkma kısıtlaması

Tüm illerde 65 yaş ve üzeri kişiler gün içerisinde 10.00-13.00 saatlerinde 1 Ocak 2001 ve sonrasında doğan 20 yaş altı bireyler ise gün içerisinde 13.00-16.00 saatlerinde sokağa çıkabilecek. Bu saatler dışında belirtilen yaş gruplarındaki vatandaşların sokağa çıkmaları kısıtlanacak.

İş yerleri ile illiyetlerini gösteren çalışma, SGK kaydı gibi belgeleri ibraz eden çalışanlar ise bu uygulamadan istisna tutulacak. Yeni bir karar alınıncaya kadar hafta sonları saat 10.00- ­20.00 dışında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak.

Üretim, imalat ve tedarik zincirleri bu kısıtlamadan muaf tutulacak. Bu doğrultuda ilk uygulama olarak 21 Kasım Cumartesi günü saat 20.00'den 22 Kasım Pazar günü saat 10.00'a kadar, 22 Kasım Pazar günü saat 20.00'den 23 Kasım Pazartesi günü saat 05.00'e kadar sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak.

Bu tarihlerden sonraki hafta sonlarında da uygulama, yeni bir karar alınıncaya kadar, belirtildiği şekilde devam edecek.

Açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlar

Sokağa çıkma kısıtlamasının günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlar şöyle:

"İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, kara yolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, acil çağrı merkezleri, AFAD birimleri, ­afetle ilgili çalışma yürüten kurum/kuruluşlar, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT vb), doğal gaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler (rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğal gaz çevrim santralleri gibi), yurt içi ve dışı taşımacılık (ihracat/ithalat/transit geçişler dahil) ve lojistiğini yapan firmalar, oteller ve konaklama yerleri, sağlık hizmetlerinin kapasitesini artırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletme/firmalar hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, üretim ve imalat tesisleri, gazete, radyo ve televizyon kuruluşları, gazete basım matbaaları ve gazete dağıtıcıları, valilikler/kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası kara yolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemiyle belirlenecek), sebze, meyve toptancı halleri."

İstisna kapsamında olan kişiler

İçişleri Bakanlığı genelgesine göre, açık olacak iş yeri, işletme ve kurumlarda" yönetici, görevli veya çalışanlar, kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (özel güvenlik görevlileri dahil) ile acil çağrı merkezleri, Vefa Sosyal Destek birimleri, Kızılay, AFAD’da ve afet kapsamında faaliyet yürütenler, görev alanlar kısıtlamadan istisna tutulacak.

ÖSYM tarafından ilan edilen ve diğer merkezi sınavlara katılacağını belgeleyenler (bu kişilerin yanlarında bulunan eş, kardeş, anne veya babadan bir refakatçi) ile sınav görevlileri, cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar kısıtlamalardan muaf olacak.

İstisna kapsamında olacak diğer kişiler ise şöyle:

"Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon gibi kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar, ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar, yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri gibi sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları, üretim ve imalat tesislerinde çalışanlar, küçükbaş ve büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları, iş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak iş yerlerini bekleyenler belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel, zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılaya yapılacak kan ve plazma bağışları dahil), Yurt, pansiyon, şantiye gibi toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar, iş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (iş yeri hekimi gibi), veteriner hekimler, otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi 'özel gereksinimi' olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri.

30 Nisan 2020 tarihli genelge kapsamında oluşturulan hayvan besleme grubu üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, sulaması, işlenmesi, ilaçlaması, hasadı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan saatler içerisinde evlere paket servis hizmetinde görevli olanlar, mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler (mahkeme kararını ibraz etmeleri şartıyla), seyircisiz oynanabilecek spor müsabakalarındaki sporcu, yönetici ve diğer görevliler, şehirlerarası toplu ulaşım araçlarında (uçak, otobüs, tren, gemi gibi) görevli olanlar ile bu toplu ulaşım araçlarıyla seyahat edeceğini bilet, rezervasyon kodu ibraz ederek belgeleyenler, şehir içi toplu ulaşım araçlarının (metrobüs, metro, otobüs, dolmuş, taksi gibi) sürücü ve görevlileri."

Sigara içme yasağı uygulaması genişletilebilecek

Genelgeye göre, 11 Kasım 2020 tarihli genelgede belirtilen "vatandaşların yoğun olarak bulunduğu/bulunabileceği cadde sokaklar, ihtiyaç duyulan meydanlar ve toplu taşıma durakları gibi alanlarda/bölgelerde sigara içme yasağı" getirilmesi uygulaması İl ve İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurullarınca genişletilebilecek.

İl Umumi Hıfzıssıhha Kurullarınca, yerel yönetimler tarafından şehir içi toplu ulaşım araçlarındaki yoğunluğu azaltacak, seferlerdeki seyrekleşmeyi sağlayacak şekilde başta sefer sayılarının artırılması olmak üzere her türlü tedbirin alınması sağlanacak.

Düğün ve nikah törenleri

2 Eylül tarihinde yayımlanan genelgedeki düğünler ve nikah merasimleri ile ilgili getirilen esaslar çerçevesinde, nikah törenleri/merasimleri, maske, mesafe, temizlik kurallarına uyulması, asgari düzeyde katılım ve her nikah töreni arasına en az 20 dakika süre şartıyla gerçekleştirilecek.

Düğünlerin oturma düzeni, maske, mesafe ve temizlik kuralları ile nikah merasimi şeklinde en fazla bir saat süre içerisinde yapılacak.

Ayrıca 30 Temmuz'da yayımlanan genelge çerçevesinde toplu taziye yapılmamasına ilişkin hükümler eksiksiz uygulanacak.

Hafta sonları sokağa çıkma kısıtlamasının uygulandığı süreler içerisinde vatandaşların özel araçlarıyla şehir içi ya da şehirler arası seyahate çıkmamalarının esas olduğu vurgulanan genelgeye göre, İçişleri Bakanlığına ait "e-Başvuru" ve "Alo 199" sistemleri üzerinden ya da valilik/kaymakamlıklara doğrudan başvuru yoluyla Seyahat İzin Kurullarından izin almak kaydıyla özel araçlarıyla seyahat edebilecekler ise şöyle:

"Tedavi olduğu hastaneden taburcu olup asıl ikametine dönmek isteyen, doktor raporu ile sevk olan ve/veya daha önceden alınmış doktor randevusu/kontrolü olan, kendisi veya eşinin, vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak için veya cenaze nakil işlemine refakat edecek olan (en fazla 4 kişi), bulunduğu şehre son 5 gün içerisinde gelmiş olmakla beraber kalacak yeri olmayıp ikamet ettikleri yerleşim yerlerine dönmek isteyen (5 gün içinde geldiğini yolculuk bileti, geldiği araç plakası, seyahatini gösteren başkaca belge, bilgi ile ibraz edenler), askerlik hizmetini tamamlayarak yerleşim yerlerine dönmek isteyen, özel veya kamudan günlü sözleşmeye davet yazısı olan, ceza infaz kurumlarından salıverilen."

Alınan kararlara uymayanlar hakkında adli ve idari işlem yapılacak

Genelgede, vali ve kaymakamlar başta olmak üzere tüm kamu görevlilerinin salgınla mücadelede alınan tedbirlere uyulması konusunda toplumsal duyarlılığı artırıcı faaliyetlere ağırlık vermeleri ve bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da fedakarlık yapılmaya devam edilmesinin, bu sürecin üstesinden gelinmesi ve sağlıklı günlere tekrar kavuşulması açısından hayati önem taşıdığı vurgulandı.

Ayrıca Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun ilgili maddeleri doğrultusunda İl ve İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurulları kararlarının ivedilikle alınması, uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi ve mağduriyete neden olunmaması, alınan kararlara uymayanlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun ilgili maddeleri gereğince idari işlem yapılması ve konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanunu'nun 195'inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemlerin başlatılması istendi.