Yurtdışında yaşayan Türk seçmenlerin, 24 Haziran'da yapılacak Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde kullanacağı oylar, oy verilecek her noktada oluşturulacak 5 kişilik Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonu'nun sorumluluğunda, 5 kilide sahip özel bir odada tutularak, 24 Haziran'dan önce Türkiye'ye gönderilecek.
Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) belirlediği mevzuatlar çerçevesinde Dışişleri Bakanlığı sevk ve idaresinde 60 ülkedeki 123 temsilcilikte, oy kullanımının sorunsuz gerçekleşmesi için yoğun çaba sarf ediliyor.
Türkiye'de Cumhurbaşkanı seçimi ve genel seçimlerin vaktinden öne alınması kararını takiben yurt dışında oy kullanma işlemine yönelik çalışmalarına hız veren YSK ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, ilk olarak 123 temsilcilikte seçim malzemesini ve eksikleri tespit ederek, bu eksiklikleri diplomatik kargoyla misyonlara ulaştırdı.
Seçim malzemeleri arasında en kritik ögeyi ise seçmenlerin iradelerini yansıtacakları oy pusulaları oluşturuyor.
Oy pusulalarına diplomatik öncelik
Seçime az bir süre kaldığı için oy pusulalarının basılması ve yurt dışındaki temsilciliklere gönderilmesinde farklı yollar izlendi.
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 49 bin 65 vatandaşın çoğunluğunun bulunduğu Avrupa ve Ortadoğu gibi yakın coğrafyalara diplomatik kargoyla gönderilen oy pusulaları, Amerika, Avustralya ve Uzakdoğu'daki diğer noktalara herhangi bir gecikme olmaması için diplomatik kurye nezaretinde ulaştırıldı.
Pusulalar, Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İsveç, İsviçre, Lüksemburg gibi Türk seçmenlerin yoğun bulunduğu Avrupa ülkelerine ise Türk Hava Yolları'na (THY) ait uçakların charter seferleriyle oy verme noktalarına götürüldü.
Oylar zindan kapılı odalarda saklanacak
Dışişleri Bakanlığı tarafından yurt dışındaki oy verme noktalarına gönderilen oy pusulalarını, misyonlarda oluşturulan Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonu karşılayacak.
En çok oy alan 3 siyasi partinin temsilcileri, misyondan 1 kamu personeli ve başkanlığını misyon şefinin (Büyükelçi ya da Başkonsolos) yaptığı söz konusu 5 kişilik Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonu, oy pusulalarını ve kullanılan oyları, tutanakla kayda alarak misyonda belirlenen ve 5 ayrı kilidi bulunan özel odalarda tutacak.
Edinilen bilgiye göre, oy pusulalarının tutulacağı söz konusu odaların zindan kapılarına benzer bir kapısı olduğu belirtildi.
Üzerinde 5 ayrı kilidi olan kapılar, komisyonda mensup 5 kişiden 1'i dahi olmadığında açılmayacak şekilde tasarlandı. Kapılar, 5 kişinin aynı anda bir araya gelmesi ile açılıp kapanabilecek.
Her güne ayrı sandık
Seçmen yoğunluğunun yüksek olduğu günlerde oy verme işleminin rahat bir şekilde yapılabilmesi için oy kullanma gün sayısı, YSK tarafından nüfusa oranla belirlendi. Yine mevzuata göre, oy verme işleminin tek günden fazla süreceği yerlerde her güne ayrı sandık açılacak.
Buna göre süreç; yurt dışında seçimler için ilk oy verme günü olan 7 Haziran Perşembe sabahı oy pusulası ve diğer malzemeleri misyondaki sandık kurullarına tutanakla teslimiyle başlayacak.
Her gün yerel saatle 09.00-21.00 arasında yapılacak oy verme işlemi tamamlandıktan sonra ilgili sandık kurulu, kullanılan oy ve kullanılmayan oy pusulalarını mühürlü şekilde tutanağa geçirerek komisyona teslim edecek.
Oyların eve dönüşü
Yurt dışı oylarının, 24 Haziran'dan önce yurda dönmesi gerektiği için yurt dışındaki tüm temsilciliklerde oy kullanma işlemi 19 Haziran'da sona erecek.
Oy verme işleminin bittiği gün oyların tamamı komisyon tarafından kilitli odaya yerleştirilecek.
19 Haziran'ı takip eden günlerde yurt dışı oyları, farklı kanallarla yurda doğru yola çıkarılacak.
Mevzuata göre yurt dışı oyları, Türkiye'de seçimin yapılacağı ve devamında oy sayımının gerçekleştirileceği 24 Haziran'da Ankara'da sayıma hazır halde tutulacak.
THY ve diplomatik kuryeler oyları taşıyacak
Uzak mesafelerdeki oylar diplomatik kurye ile Avrupa gibi Türklerin yoğun bulunduğu bölgelerden ise THY'den bu işe tahsis edilen 3 özel uçağın charter seferleriyle yurda getirilecek.
THY uçakları, Avrupa'da Almanya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İsveç, İsviçre, Lüksemburg gibi ülkeleri dolaşarak buralardaki çok sayıda misyonun oylarını toplayarak, doğrudan Ankara'ya getirecek ve YSK yetkililerine teslim edecek.
Söz konusu uçaklar, bu seferlere çıkmadan önce YSK, Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ve siyasi parti temsilcileri tarafından kontrol edilerek boş tespiti yapılacak, ardından belirlenen rotaları dolaşarak oyları toplayacak.
Sandık Saklama ve Ulaştırma Komisyonları tarafından farklı misyonlardan getirilen oylar, YSK, Dışişleri Bakanlığı ve siyasi parti temsilcileri nezaretinde uçağın kargo bölümüne yüklenecek. Yüklenen oy torbaları, uçağın uğrayacağı diğer noktalarda indirilmeyecek.
ABD, Kanada, Avustralya, Çin, Japonya uzaklığı sebebiyle Ortadoğu ve Avrupa'daki diğer ülkeler ise düşük yoğunluklu oy kullanma noktaları olması nedeniyle oylarını en hızlı yol olan diplomatik kuryelerle gönderecek.
Tarifeli seferle yola çıkacak diplomatik kuryeler, oy torbalarını, kendi yanlarında taşıyacak.
Bir kuryenin 20 kilo ağırlığında iki oy torbası taşıyacağı hesap edilerek, o kadar kurye görevlendirilecek. Kuryeler, uçakta oy torbalarıyla yan yana koltuklarda seyahat edecek.
Diplomatik kuryelerle İstanbul'a getirilen oylar, burada YSK'nın Yurt dışı İlçe Seçim Kurulu yetkililerine teslim edilecek. Yurt dışı oyları, buradan da 24 Haziran akşamı sayım işleminin yapılacağı Ankara'ya getirilecek.
Siyasi partiler, YSK'ya başvurarak, oy pusulalarının yurt dışındaki oy verme noktalarına taşınması, oyların saklanması, oy verme işlemi ve son olarak oyların geri taşınmasındaki her evreye nezaret edebilecek.
Kaynak: AA
0.2ºC
Ankara
