Zengezur koridoruna bir adım daha

Azerbaycan'ın işgalden kurtardığı topraklar, inşa edilen yeni ulaşım olanakları sayesinde günden güne daha da canlanıyor.

Karabağ Savaşı'nın ardından Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan üçlü bildirinin uygulamaya konulmasıyla bölge, yeni ulaşım hatları sayesinde artık savaş ortamından çıkarak ekonomik kalkınmanın yaşandığı bir süreçte.

Karabağ sorunu nedeniyle yaklaşık 30 yıldır kapalı kalan tüm ekonomi ve ulaşım hatlarının açılması planlanıyor. Bu süreçte, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in birçok kez "Zengezur koridoru" şeklinde ifade ettiği ulaşım hattı ön plana çıkıyor.

Bu koridor sayesinde Azerbaycan ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında bağlantı sağlanmış olacak.

[Harita: TRT Haber]

Zengilan Havalimanı açıldı

Zengezur koridorunun doğu kısmındaki bölge, Ermenistan tarafından 44 yıldır işgal altındaydı. Azerbaycan'ın işgalden kurtardığı topraklarda, Fuzuli Havalimanı'nın ardından şimdi de bölgedeki ikinci havalimanı olacak olan Zengilan Havalimanı’nın açılışı yapıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Aliyev, Zengilan Havalimanı'nı açtı

Havalimanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katılacağı törenin ardından hizmete başlayacak. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zengilan Uluslararası Havalimanı'na inen ilk devlet başkanı.

[Zengilan Havalimanı, Fotoğraf: AA]

Peronu 8 uçak kapasitesinde

Temeli 26 Nisan 2021'de Cumhurbaşkanı Aliyev tarafından atılan Zengilan Havalimanı en yüksek uluslararası standartlara uygun olarak 1,5 yılda uçakları kabul edecek hale geldi. Havalimanına ülkenin en büyük yolcu uçağıyla ilk teknik uçuş 9 Eylül'de yapıldı.

Havalimanının pisti 3 bin metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde. Terminali saatte 200 yolcuya hizmet verecek kapasiteye sahip. Büyük kargo uçakları dahil tüm geniş gövdeli uçaklar Zengilan Havalimanı'nda rahatlıkla iniş ve kalkış yapabilecek. Havalimanının peronu ise 8 uçak kabul edecek şekilde tasarlandı.

Türk şirketler de inşa sürecindeydi

Otomatik sistemlerle donatılmış, uluslararası sivil havacılık ve taşımacılık standartlarına uygun kontrol kulesine sahip havalimanının inşaatında Türk şirketleri de yer aldı.

Azerbaycan Başbakanı Ali Asadov'un 14 Ekim'de imzaladığı kararname ile Zengilan Havalimanı'na, "uluslararası havalimanı" statüsü verilmesi ve bu konuda ilgili uluslararası kuruluşlara bilgi gönderilmesi yönünde karar alındı. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), havalimanını ZZE kodu ile uluslararası havalimanları listesine aldı.

Azerbaycan hükümeti, Laçın'da da havalimanı inşa etmeyi planlıyor.

Zengezur koridorunun önemi ne?

Zengezur, bir zamanlar Müslüman Türk nüfusun yaşadığı tarihi Azerbaycan toprağı olsa da 1920'li yıllarda Sovyetler Birliği tarafından Ermenistan'a bağlandı ve bugün de Ermenistan'ın sınırları içinde bulunuyor. Zengezur'un Ermenistan'a verilmesiyle Azerbaycan Nahçıvan'la kara bağlantısını kaybetti.

Nahçıvan ile Azerbaycan'ın batı kısımları arasında doğrudan kara bağlantısının olmaması Bakü yönetimine her zaman zorluk yaşattı. 44 günlük savaşta Ermenistan'ın yenilgiye uğratılmasıyla imzalanan ateşkesin 9. maddesi bölgede kurulacak ulaşım koridorlarıyla ilgili oldu.

“Bölgenin ekonomik ve ulaşım bağlantılarında engeller kaldırılacak. Ermenistan, vatandaşların, araçların ve yük araçlarının iki yönde hareketini organize etmek amacıyla Azerbaycan’ın batısındaki bölgeler ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım iletişimini sağlayacak."

Ulaşım iletişiminin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından da sağlanacak. Tarafların anlaşmaya varması durumunda, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan'ın batı bölgeleri arasında ulaşım iletişimlerinin ağları inşa edilecek.

Azerbaycan, kara ve demir yolu ulaşımının yapılacağı Zengezur koridorunun hayata geçmesi için kendi topraklarında hızla başladığı projeleri yoğun şekilde sürdürüyor.

Ankara-Bakü arasındaki mesafe kısalıyor

Zengezur koridorunun hayata geçirilmesiyle birlikte Azerbaycan ile Türkiye arasındaki mesafe de kısalıyor. Ankara’dan başlayan demir yolu hattı Kars’a, oradan da Nahçıvan’a geçiyor. Zengezur koridoru da burada devreye giriyor.

Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki 43 kilometrelik mesafe Zengezur koridoru olarak adlandırılıyor.

Koridorun açılmasıyla birlikte inşa edilecek demir yolunun Kars, Tiflis, Kars güzergahını takip eden hattan daha kısa olması bekleniyor.

Zengezur'dan geçen hattın detayları neler?

Azerbaycan'ın, başkent Bakü'den Fuzuli ilinin Horadiz kasabasına kadar demir yolu hattı zaten işlek durumda. Bu hattın Horadiz'den Ermenistan sınırına kadarki kısmının bazı bölümleri Ermenistan işgali döneminde tahrip edildi, bazı bölümleri ise yapılan barajın suları altında kaldı.

Dolayısıyla Horadiz'den Nahçıvan'ın Ordubad iline uzanan 166 kilometrelik yeni demir yolu hattı inşa edilecek.

Hattın Ermenistan kısmından, Zengezur bölgesinden geçecek 43 kilometrelik bölümünün inşaatı için Azerbaycan ile Rusya görüşmeler yapacak. Azerbaycan'ın Ermenistan ile değil Rusya ile görüşecek olmasının nedeni, Ermenistan demir yollarının mülkiyetinin Rusya'ya ait olmasından kaynaklanıyor.

Ordubad'dan Nahçıvan'ın kuzeyinde bulunan; Türkiye, Ermenistan ve İran'a yakın Velidağ istasyonuna kadarki 158 kilometrelik hat ise kapsamlı olarak tamir edilecek. Velidağ'da biten hat, Ermenistan sınırına kadar 14 kilometre uzatılacak.

Ermenistan, bölgedeki barış arayışlarına katkı sağlamaya karar verilmesi ve bu ulaşım projelerine katılması halinde, kendi demir yolu hattını Bakü'den Horadiz'e, Horadiz'den de Nahçıvan'ın kuzeyine kadar olan bu hatla birleştirebilecek. Böylece Ermenistan, Rusya ve İran'a kesintisiz ulaşım elde edebilecek.

Demir yolu hattıyla paralel olarak aynı güzergahlarda kara yolu hatlarının da devreye girmesi söz konusu. Azerbaycan, Zengezur'a uzanacak Ahmetbeyli-Horadiz-Mincivan-Ağbend otoyolu projesine başladı ve proje hızlı şekilde ilerliyor.

Diğer taraftan Türkiye ve Azerbaycan'ın, Kars'ı Nahçıvan'a bağlayacak demir yolu hattı projesi de var.

Bu projelerin tümü gerçekleştirildiğinde Türkiye ile Azerbaycan arasında yeni ulaşım bağlantısı sağlanacak. Aynı zamanda Türkiye ile Rusya arasında Azerbaycan üzerinden kesintisiz kara ve demir yolu iletişimi sağlanmış olacak.

Azerbaycan’ın Karabağ harekatı

Ermenistan’ın saldırısı sonucu Tovuz civarında cereyan eden çatışmalar kısa süre sonra, 2020 yılının 27 Eylül günü yerini savaşa bırakmış ve Azerbaycan, işgal altındaki topraklarını kurtarmak için operasyon başlatmıştı.

Azerbaycan’ın başlattığı operasyon 44 gün sürmüş ve Ermenistan büyük bir hezimet yaşamıştı.

[Harita: TRT Haber / M. Furkan Terzi]

Ateşkes anlaşması 10 Kasım'da imzalanmıştı

Azerbaycan, Dağlık Karabağ’daki topraklarını neredeyse 30 yıl aradan sonra işgalden kurtarmış ve 44 gün süren çatışmaların ardından 10 Kasım 2020'de ateşkes anlaşması imzalamıştı.