Halka açık alanların temizlik ve dezenfeksiyonu için alınması gereken tedbirler

Genel önlemler:

• Halka açık alanların temizliği günlük olarak yapılmalı ve havalandırılmalı.

• Sık kullanılan alanlar daha sık temizlenmeli ve havalandırılmalı. 

• Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilmeli. Toz çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalı. 

• Yer temizliğinde su ve deterjan/sabun kullanılması yeterlidir. 

• Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun şekilde temizlenmeli. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60 derecede yıkanması önerilir. Paspas başlıkları su içerisinde bekletilmemeli. 

• Temizlik, temiz alandan kirli alana doğru yapılmalı. 

• Eller ile sık dokunulan yüzeylerin temizlik ve dezenfeksiyonu için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1/100 oranında sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu kullanılabilir. 

• Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri yüzde 70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalı. 

• Kusma, kanama vb. gibi durumlar nedeniyle yüzeylerin kan ya da vücut sıvısı ile kontaminasyonu durumunda eldiven takılarak kağıt havlu ile kirli yüzey temizlendikten sonra 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu dökülerek 5 dakika beklenmeli. Daha sonra kirlenen yüzey paspaslanmalı. Kullanılan eldiven, kağıt havlu veya bezler kapaklı çöp kutusuna atılmalı. 

• Çamaşır suyundan etkilenebilecek yüzeylerde eldiven takılarak kağıt havlu ile kirli yüzey temizlendikten sonra yüzde 70’lik alkol dökülüp en az 1 dakika kuruması beklendikten sonra rutin temizlik yapılmalı. 

• Yüzey temizliği ve dezenfeksiyonu için virüslere etkinliği gösterilmiş etken maddeleri içeren ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘Biyosidal Ürün Ruhsatı’ bulunan yüzey dezenfektanları kullanılır. 

• Halka açık alanlarda temizlikte oluşan atıklar ile kullanılmış maskeler ve diğer kişisel koruyucu ekipman evsel atık olarak toplanmalı. 

• Yerlerin, yolların, caddelerin, sokakların ve açık havanın dezenfeksiyonunun hastalığın bulaşmasını ve yayılmasını engellemede rolü yoktur. Bu nedenle el değmeyen bu tür alanların dezenfeksiyonu gerekli değildir. Bu alanların (yerler, yollar, caddeler, sokaklar) su ve deterjanla temizliği yeterlidir. 

• COVID-19’dan korunma kapsamında dezenfeksiyon amacıyla herhangi bir uygulama (dezenfeksiyon tüneli, dezenfektan püskürtme, dezenfektan paspası, ULV dezenfeksiyonu vb.) yapılmamalı. Bu tür uygulamalar insan ve çevre sağlığı açısından zararlıdır. 

• Temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri sırasında kuru süpürme veya yüksek basınçlı su veya kimyasal püskürtme aerosol oluşumuna neden olduğundan bu tür uygulamalardan kaçınılmalı. 

Temizlik personeli için alınması gereken önlemler: 

• Temizlik yapan personel iş forması giymeli, tıbbi maske ve eldiven kullanmalı.
• Maskeler nemlenmesi durumunda değiştirilmeli. Maskeler çıkarılırken lastiklerinden tutulmalı, dış yüzeyine dokunulmamalı, yeni maske lastiklerinden tutularak takılmalı. 

• Temizlik sonrası personel maskesini çıkarıp iş yerindeki çöp kutusuna atmalı, yıkanabilir bez maske kullandıysa yenisiyle değiştirmeli ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalı. 

• Eldiven çıkarıldıktan sonra mutlaka 20 saniye süreyle su ve sabunla yıkayarak el hijyeni sağlanmalı. Yıkanamadığı durumlarda eller gözle görünür derecede kirli olmamak kaydıyla alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı. 

• İş forması kirlendikçe ve günlük olarak yıkanmalı. Yoğun kirlenme olabilecek işlemlerde iş forması üzerine önlük giyilmesi önerilir.

• Kapalı alanı bulunan işletmelerde, kapalı alanların havalandırması doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli. 

Tuvaletler için alınan önlemler: 

• Tuvaletlere el yıkama ile ilgili afişler asılmalı. 

• Tuvaletlerde el kurutma makineleri kullanılmamalı. Tek kullanımlık kağıt havlu sistemine geçilmeli. 

• Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalı.

• Tuvaletlerdeki bataryalar ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalı. 

• Tuvalet giriş kapıları otomatik olmalı, otomatik kapı yoksa kapı kollarına temastan önce ve sonra kullanılmak üzere girişe el antiseptiği konulmalı. 

• Halka açık, çok kişinin kullandığı tuvaletler ve lavaboların temizliği sık yapılmalı, temizlik kontrolleri kayıt altına alınmalı. Bu alanlarda temizlik sonrası 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır suyu dezenfeksiyon amaçlı kullanılmalı. 

Tekstil malzeme ve yüzeyler için önlemler: 

• Halı, koltuk gibi yüzeyler su ve deterjanla silinebilir veya toz kaldırmayacak özelliğe sahip makineler ile yıkanabilir. Bu amaçla sıcak buhar da uygulanabilir. 

• Tekstil ürünler normal deterjanlar ile en az 60 derecede yıkanmalı. 

• Tekstil ürünler toplanırken silkelenmemeli. 

• Hastane dışı ortamlarda kullanılan eldiven, önlük, tıbbi maske ve tek kullanımlık yüz koruyucu evsel atık olup çöp kutusuna atılmalı. 

• Tek kullanımlık olmayan malzeme (gözlük ve yüz koruyucu) yüzde 70’lik alkol ile dezenfekte edilerek tekrar kullanılabilir. 

• Çok kullanımlık tekstil önlükler en az 60 derecede yıkanıp tekrar kullanılabilir.

COVID-19 tanısı alınan kişilerin bulunduğu ortamın dezenfeksiyonu: 

• Hastanın bulunmuş olduğu alanlara giriş kısıtlanmalı. Alanın kapısı kapatılıp camlar açılarak temizlik ve dezenfeksiyon öncesi en az bir saat (gece konaklanan odalar için 24 saate kadar) havalandırılmalı. 

• Özellikle sık dokunulan yüzeyler başta olmak üzere çalışma alanları, tuvaletler, ortak kullanılan alanlar ve eşyalar temizlenip dezenfekte edilmeli. 

• Temizlik için tek kullanımlık bezler kullanılmalı. 

• Sert yüzeylerde deterjan ile temizlik sonrası materyal uyumlu ise 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu dezenfeksiyon amaçlı kullanılabilir.

• Çamaşır suyunun koroziv etki yapabileceği yüzeylerde dezenfeksiyon amaçlı en az yüzde 70 oranında alkol kullanılabilir. 

• Yüzey temizliği ve dezenfeksiyonu için; virüslere etkinliği gösterilmiş etken maddeleri içeren ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘Biyosidal Ürün Ruhsatı’ bulunan yüzey dezenfektanları kullanılabilir. 

• COVID-19 tanısı alan kişinin tesisi ziyareti/kullanımından sonra 7 günden fazla zaman geçtiyse ek önlem alınmasına gerek yoktur. Rutin temizlik işlemlerine devam önerilir. 

• COVID-19 hastasının bulunduğu kapalı ortamın (otel odası, iş yeri vb.) temizliğini yapan kişi tıbbi maske takmalı, tek kullanımlık eldiven ve uzun kollu önlük giymeli. Önlük mevcut değilse temizlik sonrası iş formasını değiştirmesi gerekir.

• Yüze sıçramaya neden olabilecek temizlik işleri yapılırken tıbbi maskeye ek olarak gözlük/yüz koruyucu da kullanılmalı. 

• Temizlik işlemi bittikten sonra koruyucu ekipman çıkarılmalı, kullanımlık olanlar çift poşet içerisinde çöp kutusuna atılmalı. Gözlük/yüz koruyucu gibi tekrar kullanılacak malzemeler yüzde 70’lik alkol ile silinerek dezenfekte edilebilir.