Yolcu taşımacılığıyla ilgili alınması gereken önlemler

Alınması gereken genel önlemler:

• Araç içine COVID-19 ile ilgili uyulması gereken kurallar görünür bir şekilde asılmalı. Terminaller ve araçlarda COVID-19 ile ilgili önlemlere ait anonslar yapılmalı.

• Araç giriş kapısının yanına el antiseptiği konulmalı. 

• Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalı. 

• Bilet satış ofislerinde, yazıhanelerde, yönetimde çalışan personelle eğer mümkünse yüz yüze toplantılar veya etkinlikler sınırlandırılmalı. Bunun yerine telekonferanslar veya çevrim içi etkinlikler konulmalı. Yüz yüze toplantılar veya etkinlikler yapılacaksa, daha az sayıda kişinin katılımı sağlanmalı. 

• Terminaller, metro istasyonları, limanlar vb. alanlardaki kafe ve restoranlarda Sağlık Bakanlığının “COVID-19 kapsamında kafe ve restoranlarda alınacaklar önlemler” rehberinde bulunan kurallara uyulmalı. 

• Araçlara biniş, iniş ve yolculuk süresince maske kullanımı sağlanmalı. 

• Yolculuk süresince COVID-19 belirtileri gelişen çalışanlar diğer personelden ve varsa yolculardan ayrı bir bölümde izolasyona alınmalı. Tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna yönlendirilmeli. 

Personel için alınan önlemler: 

• COVID-19 temaslı takibinin yapılabilmesi için personelin çalışma düzenleri kaydedilmeli. 

• Çalışanların el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalı. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı.

• Çalışanlar (yardımcı personel, muavin vb.) kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli. Öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanmalı. 

• Eldiven kullanımı yalancı güven hissi oluşturarak COVID-19 bulaşma riskini arttırabileceği için kullanılmamalı. 

• Makinist, şoför, kaptan gibi aracı kullanan çalışanlar araca biniş ve inişlerinde maske takmalı. Araç sürücüleri, trenlerde makinist odası, otobüslerde şoför mahallini yolculardan ayıran şeffaf bir ayrım ya da bariyer vb. olursa bulaşma riski olmayacağından maske takmayabilirler.

• Çalışanlar araca bindiklerinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az yüzde 70’lik alkol içeren kolonya kullanmalı. 

• Çalışanlar dinlenme zamanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmeli. 

Yolcular için alınan önlemler: 

• COVID-19 temaslı takibinin yapılabilmesi için şehirler arası seyahatlerde yolcuların isimleri, iletişim bilgileri kaydedilmeli. 

• Terminallerde, metro istasyonlarında, peronlarda vb. yerlerde yolcular, aralarında sosyal mesafe kurallarına dikkat ederek (en az 1 metre aralıklarla) düzenli sıra oluşturmalı. Kalabalık oluşturmamaya özen gösterilmeli. 

• Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan, COVID-19 tanısı veya temaslısı olan araca alınmamalı. Tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna yönlendirilmeli. 

• El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı. 

• Yolcular seyahat boyunca kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli. Öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalı.

• Yolcular araca bindiklerinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az yüzde 70’lik alkol içeren kolonya kullanmalı. 

• Oturma düzeni genel olarak kişiler arasında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yapılmalı. Oturma düzeni yüz yüze gelecek şekilde karşılıklı olmamalı, çapraz oturma olmalı. Tekli koltuk ve koridordan sonra ikili koltuk olan araçlarda tekli koltuğa bir kişi, ikili koltuğa pencere kenarına bir kişi oturması sağlanarak sosyal mesafe korunmalı. 

• Eşler ve 20 yaş altı aynı soyadını taşıyan çocuklar yan yana seyahat edebilirler. Bir aile için satışı yapılmış yan yana oturulan koltukların ön ve arka sırasındaki koltuklarda, cam kenarına tekli oturma sağlanacak şekilde bilet satışı yapılmalı.

• 4 kişilik kompartımanlarda ve pullman bölümlerinde anne, baba ve çocuklardan oluşan ailenin bir arada oturmasına müsaade edilmeli. Aynı hanede yaşayan erişkin kişiler ise sosyal mesafe korunarak 2 kişi olacak şekilde yolculuk edebilir. Diğer durumlarda kompartımanlarda tek kişi yolculuk etmeli. 

• Yolcuların çalışanlarla temasının minimum olmasına özen gösterilmeli. 

• Kısa süreli (2 saat) seyahatlerde su dışında yeme içme yapılmamalı. 

• Trenlerde yemek vagonu kapalı olmalı. 

• Uzun seyahatlerde (2 saatin üzerinde) ambalajlı kumanya şeklinde yiyecek içecek servisi yapılmalı. Su, çay ve kahve içilirken, maske çıkarılacağı için mesafe en az 1 metre olacak şekilde (tercihen 2 metre) oturma düzenlemesi yapılmalı. Yeme içme öncesi ve sonrası kişisel hijyen kurallarının uygulanmasına imkan veren düzenlemeler yapılmalı. 

• Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, bardak vb. malzemelerin tek kullanımlık olacak şekilde sunulması sağlanmalı. 

• İkramların dağıtımı sırasında kişisel hijyen kurallarına uyulmalı ve maske takılmalı. 

• Yolcular birbirine yiyecek içecek ikramı yapmamalı. 

• Kulaklık dağıtımı yapılacaksa kişiye özel olmalı ya da yolcular kendilerine ait kulaklıklarını getirmeli. 

Araçların hijyeni için alınan önlemler: 

• Tüm araçlarda şüpheli COVID-19 vakaları için koltuk ayrılmalı. 

• Araçlarda her gün düzenli olarak temizlik yapılmalı. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmeli. 

• Araçların temizliği yolcu kullanımlarından sonra, diğer yolculara hizmet vermeden önce, sefer aralarında uygun şekilde yapılmalı. 

• Temizlikte özellikle merdiven tırabzanları, korkuluk, kapı kolları, masa yüzeyleri, tutunma yerleri vb. sık dokunulan yüzeylerin temizliğine dikkat edilmeli. 

• Deterjan ve dezenfektanlar temizlikte kullanılabilir. Eğer özel bir öneri yok ise bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış çamaşır suyu kullanılabilir. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu kullanılmalı. 

• Klor bileşiklerinin uygun olmadığı dijital aletler, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri yüzde 70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalı. 

• Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun şekilde temizlenmeli. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin 60 derecede yıkanması önerilir. 

• Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalı. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalı. 

• Tuvaletlere tek kullanımlık kağıt havlu ve tuvalet kağıdı konulmalı. Tuvalet ve lavabo girişlerinde el antiseptiği bulunmalı. 

• Kapı kolları ile temas etmeden önce ve sonra el antiseptiği kullanılmalı. Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalı. 

• Kusma, kanama vb. gibi durumlar nedeniyle yüzeylerin kan ya da vücut sıvısı ile kontaminasyonu durumunda eldiven takılarak kağıt havlu ile kirli yüzey temizlendikten sonra 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu dökülerek 5 dakika beklenmeli. Daha sonra kirlenen yüzey paspaslanmalı. 

• Mümkünse seyahat sürecinde de araçta pencereler açılarak havalandırılmalı. 

• Dış ortamdan temiz hava alan havalandırma sistemleri kullanılmalı.

• Araçlar yolcu kullanımlarından sonra diğer yolculara hizmet verilmeden önce sefer aralarında uygun bir şekilde temiz hava ile havalandırılmalı. Şehirler arası otobüs, tren vb. yolculuklarda daha sık mola verilerek otobüsün 15 dakika havalandırılması sağlanmalı. 

• Otobüslerde yedek şoförlerin uyuma alanının havalandırması, her şoför değişimi öncesi 15 dakika temiz hava akımı sağlayacak şekilde yapılmalı. Bu alan su ve sabunla temizlenmeli ve havalandırıldıktan sonra kullanılmalı. Burada kullanılan malzeme kişiye özel olmalı. 

• Bilet satışı veya ulaşım kartı bakiye yüklemesi için mümkünse mobil uygulamalar veya kredi kartları kullanılmalı. Yolcular ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından yüzde 70’lik alkol ile temizlenmeli.