Koronavirüs vakalarının sayısı dünyada 136 milyonu aştı. Türkiye’de ise bugüne kadar 3 milyonu aşkın COVID-19 vakası tespit edildi. Mutasyonların etkisiyle Türkiye’de vaka sayılarının arttığı son günlerde, testleri tekrarlamak gerekebiliyor. PCR testi negatif çıktığı halde yapılan başka tetkikler sonucu COVID-19 tespit edilen pek çok vaka bulunuyor. Bu da akıllara “Mutasyon geçiren virüs PCR’la saptanamıyor mu?” sorusunu getiriyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, bunun mutasyonla ilgili olmadığını söylüyor.
Hasta yoğun bakımda ama test negatif
Koronavirüsün ilk gününden bu yana benzer durumların yaşandığına dikkat çeken Doç. Dr. Savaşçı, “Hastaların PCR testi negatif çıkabiliyor. Ancak hastanın klinik belirtileri, temas öyküsü ve kan tabloları da etkili… COVID-19’un ilk ortaya çıktığı günden bu yana en çok tomografiyle tanı koyduk. Tomografi bilgileri bizim için çok öncelikli” diyor.
Doç. Dr. Savaşçı, kliniklerde bu tarz vakalarla çok sık karşılaştıklarını vurguluyor:
“Kliniğimizde yatırdığımız koronavirüs tedavisi gören hastaların 5'nci testte ancak pozitif çıktığını bile gördük. Hatta yoğun bakıma girenlerde pozitiflik oranı çok düşük oluyor. Çünkü virüsün akciğere inmesi de önemli… Biz COVID-19’u burunda ve boğazda tespit ediyoruz. Akciğere çok inince tespitten kaçmış oluyor, ancak akciğerde belirtilerini verince ortaya çıkıyor.”
PCR testi temas sonrası hemen yapılırsa doğru sonuç vermiyor
Testin yapıldığı gün de bu noktada belirleyici olan bir başka faktör. Doç. Dr. Savaşçı, test yapmakta erken davranılmasının yanıltıcı sonuçlar verebildiğini anlatıyor:
“Zaten koronavirüs taşıyan biriyle temas edildikten hemen sonra yapılan test bir işe yaramaz. Çünkü en erken 3 günde tespit edilebiliyor. Biz 5-7 günde test yaparak tanı koyuyoruz.”
PCR testinin doğru sonuç vermesi için dikkat edilmesi gereken başka kriterler de bulunuyor. Doç. Dr. Savaşçı, onlardan bazılarını şöyle sıralıyor:
“Örneğin doğru bir şekilde alınması, saklanıp laboratuvara ulaştırılması önemli. Yine çalışan teknisyenin deneyimi de önemli.”
Bütün şartlar yerine getirilse bile testlerden her zaman doğru sonuç alınamayabiliyor. Doç. Dr. Savaşçı, “Onun için tanı koyarken klinik belirtiler, tomografi bulguları, kan tablosu ve temaslı öyküsünü bir bütün olarak değerlendiriyoruz” diyor.
Detaylı tetkiklere hekimler karar veriyor
Her PCR testi negatif çıkan hastaya diğer tetkikler yapılmıyor. Hekimler, değerlendirmeleri sonucunda, gerekli görmeleri halinde başka tetkikler istiyor. Doç. Dr. Savaşçı süreci şöyle özetliyor:
“Hastada solunum sıkıntısı varsa, hızlı nefes alıyorsa parmaktan kan tahliliyle oksijen ölçümü yapıyoruz. Orada bir düşüklük tespit edersek kesin tomografi çektiriyoruz. Sonuca göre, tomografide bulgular varsa tanı koyuyoruz. Ona göre tedavilerini yapıyoruz.”
Mevsimsel geçişin yaşandığı son günlerde başka virüslere de rastlandığını belirten Doç. Dr. Savaşçı, “Şu sıralar PCR’ın negatif çıkması doğal. Çünkü polen alerjisi yaşayanlar da var. Her burun akıntısı koronavirüs değil” diyor.