COVID-19’dan nasıl korunacağız? Belirti gösterenler ne yapmalı?

Yeni tip koronavirüs yani COVID-19’dan korunmak için alınması gereken kişisel tedbirler var.

Mühim olan hastalıktan uzak kalabilmek.

Bunun için hem Sağlık Bakanlığı hem de Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) uyarıları mevcut.

Öncelikle ellerimizi düzenli olarak su ve sabunla en az 20 saniye yıkamalıyız. Sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılabilir. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yok, normal sabun yeterli. Farklı sabunlar ve sabun türevi maddeler ile fazla dezenfektan kullanımı ellere zarar vereceği için buna dikkat etmek, kurumaya karşı elleri nemlendirmek de önemli.

[Grafik: Bedra Nur Aygün]

Ellerimizi, ağız, burun, göz yani kısaca yüzümüze sürmekten kaçınmalıyız. Özellikle de yıkamadan…

Evler sık sık havalandırılmalı. Temizlik, alkol içeren malzemelerle yapılmalı.

Dışarıdan geldikten sonra temas edilen bütün yüzeylerin enfekte olduğu varsayılarak eller yine yıkanmalı.

Dışarıdan geldikten sonra kıyafetler havalandırılmalı. Alışveriş yapıldıysa ambalajlar da temizlenip öyle yerleştirilmeli.

Hasta insanlarla temastan kaçınılmalı. Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmeli.

Mümkün olduğunca evlerden çıkılmaması da gerekiyor. Çünkü hasta hissetmemek, etrafta dolaşmanın güvenli olduğu anlamına gelmiyor. Farkında olmadan hastalığı yayabiliriz. Bu tedbir ise bizi hapşıran, öksüren, hatta belki hastalığı taşıyan ancak bunun farkında olmayan kişilerden koruyacaktır. Böylece yeni vakaların hastanelere ulaşma oranı yavaşlayacak, sağlık altyapısı üzerindeki yük hafifleyecek ve hastaların hayatta kalma olasılığı artacak.

1 günlük sosyal mesafedeki gecikmenin, salgının zirvesini neredeyse yüzde 40 artırabileceği araştırmalarla ortaya konulmuş durumda.

[Fotoğraf: AA]

Mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, maske kullanılmalı. Toplu halde bulunulan yerlerde maske takılması önemli.

Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından yüksek riskli alanlardan kaçınılmalı.

Yine market, toplu taşıma araçları gibi yerlerde sosyal mesafe en az 1 metre olacak şekilde iyi ayarlanmalı.

Hapşırırken ya da öksürürken ağız ve burun, peçeteyle kapatılmalı. Kullanılmış peçeteler mutlaka atılmalı. Yanımızda peçete yoksa kolumuzun iç kısmını kullanabiliriz.

Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmeli.

Herkes son gelişmelerden haberdar olmalı ancak bunun için de doğru kanalları takip etmeli.

Türkiye’de doğru ve günlük bilgilendirme için Sağlık Bakanlığının açıklamaları beklenmeli.

İnternet üzerinden alınan, doğruluğu tartışmalı mesajlara ise itibar edilmemeli. Dolandırıcılık ihtimali olan mesajlar, ilgili mercilere şikayet edilmeli.

Sahte hesap ve bilgiler koronavirüsten hızlı yayılıyor

Virüs belirtisi varsa ne yapılmalı?

Yüksek ateş, öksürük, nefes darlığı, halsizlik, ağrı, tat ve koku kaybı gibi belirtiler gösterenler mutlaka maske takarak bir sağlık kuruluşuna başvurmalı. Gerekli görülmesi halinde bu kişilere test yapılıyor. 

[Fotoğraf: AA]

Gerçi Türkiye’de seyahatler kısıtlandı ancak yine de bilgi vermekte fayda var: Seyahat sonrası ya da ilk belirtilerden sonraki 14 gün izolasyon şart. Bu süre zarfında herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü ya da son durum hakkında bilgi verilmeli.

Hastanede tedavisi tamamlananlar ya da hastalığı hafif atlattığı için tedavisi evde yapılanlar ise kendini izole etmeli. Eve misafir kabul edilmemeli. Birlikte yaşanılan başka kişiler varsa, ortak alan kullanımı olabildiğince sınırlandırılmalı, hastanın kullandığı malzemeler ayrı olmalı. Çamaşırlar yüksek ısıda yıkanmalı. Hasta, odasından çıkarken mutlaka maske takmalı.

Doktorun tavsiye ettiği ilaçlara devam edilirken, sağlıklı beslenme ve hijyene de özen gösterilmeli.

Hastalık atlatılmış ya da önlem amaçlı olsun, çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalı. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmeli.

Hastalığı atlatanların özellikle akciğerlerinde bazı hasarların kalabilme ihtimali olduğu için, dikkat ve özen ile tedbir elden bırakılmamalı.