Gençlerin aşılanması bulaşma zincirini kıracak

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, haziranda 20 yaş üstü herkesin aşılanacağını açıklayarak, Türkiye'nin aşı sorununun bittiğini söyledi. 30 milyon aşı, 30 milyon kişiye yapılacak... Takvimde 20 yaş üstü gençler de yer alacak. Diğer taraftan ABD, 12 - 15 yaş aralığındaki 600 bin çocuğa Pfizer aşısı yapıldığını duyurdu.

Bu gelişmeleri Kocaeli Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sıla Akhan ile Sağlık Bilimleri Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın TRT Haber'e değerlendirdi.

"Gençliğinize güvenmeyin"

Gencim, spor yapıyorum, kronik hastalığım yok... Bu düşünceye kapılan birçok kişi hastalıktan olumsuz etkilenmeyeceği inancına sahip. Ancak özellikle mutasyonlar nedeniyle, hastanelerdeki tabloda gençler de yer alıyor. Prof. Dr. Sıla Akhan, aşı sırası geldiğinde gençlerin bunu ihmal etmemesi gerektiğinin altını çiziyor:

[Kocaeli Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sıla Akhan]

"Bu çok yanlış çünkü hastaneye yatan hastalarda bile nasıl seyredeceğini bilmiyoruz. Ancak takiple fark ediyoruz nasıl gideceğini. Çok değişik bir hastalık yani ikinci dönemi çok farklı seyrediyor ve immün cevabı kimde nasıl olacağı belli olmuyor. Bağlandığı reseptör akciğerde olduğu kadar aynı zamanda kalbi de tutabilen bir virüs. Bu virüsün önemli bir özelliği. Çok ciddi kalple ilgili de problemler çıkartabiliyor. Ne kalp ne akciğerle çıkabilecek problemleri öngörmek mümkün olmuyor. Kişinin genetik yapısı, altta yatan hastalıkları, birtakım genetik yatkınlıklar burada etkili oluyor. O yüzden hiç kimse, genç, sağlıklı, çok spor yapan biri olması hastalanmayacak diye bir denge yok. Herkesin mutlaka aşı olması ve hastalanmamaya çalışması gerekiyor. Çünkü hastalığın bir de sonrası var... Uzun COVID dönemi var ve onların da nasıl seyrettiğine dair çok fazla bilgimiz yok. Hastalanmamak en önemli hedefimiz olmalı. Aşı kendini kanıtladı. Çeşit çeşit aşı var. Çok şanslıyız, bir an önce aşı olmak gerekir."

Çocuklar da aşı takvimine alınabilir mi?

Amerika Birleşik Devletleri, 12 - 15 yaş aralığındaki 600 bin çocuğa BionTech aşısı yapıldığını duyurdu. Birçok ülkede ise çocuklarla ilgili henüz karar verilmiş değil. Ancak uzmanlar ilerleyen dönemde çocukların da aşılanmasının gündeme gelebileceğini söylüyor.

[Foto: Getty]

"12-18 yaş aşı takvimine alınabilir. Şimdiye kadar aşıların yeni olması ve 60 yaş üzerindekilere göre değerlendirmenin yapılması, çünkü o yaş grubunda antikor cevabı biraz daha zayıf oluyor, kronik hastalıklar oluyor. Oradaki başarı sağlanırsa, o zaman daha az riskli gruplardakilerin aşılanmasına da sıra gelebiliyor. En azından toplumun yüzde yetmişinin aşılanmasına çalışıyoruz, gençlerin de aşılanması gerekecek. Gerçekten güvenilir aşılar ve çocukların aşılanması da bulaş zincirini kıracaktır. O yüzde 12-18 yaşa doğru inecek. Çünkü çocuklarda enfeksiyon daha hafif geçtiği için çalışmalara dahil edilmedikleri için biraz daha geri planda kaldılar. Aşılarda her zaman riskli grupların aşılanması ve oradaki cevap önemlidir. O da 65 yaş üstü olarak ele alınır. Gençlere ve daha sonra belki çocuklara sıra yeni geliyor ama en azında aşılanmaları bulaş zincirinin kırılması açısından çok önemli olacaktır."

"Güvenilirliği ve etkinliği kanıtlanınca sıra çocuklara da gelecek"

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın da, salgının sonlaması için hastalığı bulaştırabilecek her yaş grubunun aşılanabileceğini söyledi.

[Sağlık Bilimleri Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın ]

"Hastalık tüm yaş gruplarında görüldüğü için, hastalığı sınırlandırabilmek ve yönetebilmek için tüm yaş gruplarının aşılanması gerekiyor. Ama ilk etapta tamamlanan faz çalışmaları 18 yaş üzerinde olduğu için, şu ana kadar 18 yaş üstü gruba uygulandı. Ama ABD ve Kanada'da aşının çocuklara da yapılmaya başlandığını biliyoruz. Şimdi diğer bütün yaş gruplarında olduğu gibi, 18 yaş altında da çalışmalarını tamamlayarak, çocuklarda da etkinliğini, güvenilirliği hepsi olumlu geçtikten sonra, çocuklar da aşılanmalı. Salgınla mücadele ediyoruz ve hastalık her yaş grubunda oluyorsa, her yaş grubunu aşılamamız gerekiyor. Tahmin ediyorum dünyanın birçok ülkesi de kısa zaman içinde çocuk yaş grubu için aşı çalışmalarını başlatacaktır."

"Aşı ve mesafe varsa açık havada maske çıkarılabilir"

Türkiye'de haziran ayında aşılanma hızlanacak. Ne kadar çok kişi aşılanırsa, normalleşmeye de o kadar yaklaşılacak.
Peki hayatımızın bir parçası olan maskeler ne zaman hayatımızdan çıkacak? Prof Sıla Akhan, açık havada bazı esnetmeler olabilse de, kapalı alanlarda maske kullanımına devam edileceği görüşünde:

[Foto: Getty]

"Açık havada belli kuralları bilerek ona göre hareket edersek, maskenin çıkabileceği alanlar olacaktır. Özellikle açık havada, yaz geldiği için mümkün bir hale geliyor. Aşımız varsa, yanımızdaki kişilerle mesafemiz çok sıkışık değilse o zaman maske çıkarılabilir. En çok dikkat etmemiz gereken, kapalı alanda yarım saatten fazla kalmamak, o ortamın havalandığına dikkat etmek. Çünkü havada asılı kalan birtakım damlacıklar olabiliyor ve virüsü o şekilde alabiliyoruz ortamda bir kişi bile hasta olsa. Dolayısıyla açık havada maskeden kurtulabileceğimiz günler geliyor. Maskenin mantık çerçevesinde kullanılacağı günlere doğru gidiyoruz."