Koronavirüs vakaları neden artıyor?

Pandemi nedeniyle dünya 2020 ve 2021 yıllarının büyük çoğunluğunu karantinada geçirdi. Vakaların azalmasıyla normal hayata geri dönülse de koronavirüs yeniden 'tırnaklarını' gösterdi.

Peki, bu artışın sebebi ne?

Tarihin en hızlı bulaş özelliğine sahip koronavirüsün omicron varyantı, salgını daha geniş coğrafyalara yayarak vakaların hızlı yükselişine neden olmuştu.

Bilim insanlarına göre şu andaki bazı bölgelerdeki vakaların sebebi de yine omicronun mutasyonu olan BA.2.75.

Geçtiğimiz ay Hindistan’da tespit edilen ve şimdiden birçok ülkeye yayılan yeni varyant Çin'de de yayılıyor.

Şimdiden en az 9 ülkeye yayılan varyantın başat proteininde 9 mutasyon bulunuyor. Ayrıca sadece birkaç haftada dünyanın farklı noktalarında 80’den fazla dizilimi tespit edildi.

BA.2.75 varyantı mercek altında

Baskın varyant hala omicron

Fakat, BA.2.75 henüz dünyada baskın mutant olmaktan çok uzak. Ancak omicron hala koronavirüsün en bulaşıcı ve ölümcül mutasyonu.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, bir sonraki baskın varyant BA.2.75 olabilir ama şu anda Türkiye'de görülen bir tip değil.

[Grafik: TRT Haber]

Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Necmi İlhan, artan vaka artışını TRT Haber'e değerlendirdi.

"Özensiz davranmak vakaları artırdı"

Prof. Dr. İlhan, "Tedbirlerin azalması ve özensiz davranılması vakaları artırdı. Varyantları kontrol edemiyoruz fakat önlemler bizim elimizde" diyerek, vaka artışının en önemli nedenini açıklıyor.

Türkiye'de ve dünyada koronavirüsün en yaygın olanı BA.2 tipi ve bunun alt varyantları.

"Bulaştırıcılığı yüksek, öldürücülüğü düşük"

İlhan, şu anki vakaların hala omicronun mutasyonları olduğunu söylüyor.

"BA.4 ve BA.5'in de giderek daha çok baskın olmaya başladığına şahit oluyoruz. Bunlar omicron dediğimiz varyantın daha farklı tipleri aslında. Virüsün değişme sebebi de hayatta kalmak.

Ama şu an en önemli olan durum öldürücülüğü ve bulaştırıcılığı. Şu andaki vakaların öldürücülüğün çok yüksek olmadığına dair bilgimiz var. Ya da tersten bakarsak şu andaki vakaların bulaşıcılığı yüksek, öldürücülüğüyle ilgili net bir bilgi yok."

Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı haftalık koronavirüs vaka sayılarına göre, vaka sayısı bir ayda 7 katına çıktı. Fakat son açıklanan 27 Haziran-3 Temmuz haftasında 57 bin vaka olmasına rağmen vefat sayısı 25 oldu.

Haftalık vakalar

30 Mayıs-5 Haziran 7 bin 300, 6 Haziran-12 Haziran 7 bin 500, 13 Haziran-19 Haziran 10 bin 900, 20 Haziran-26 Haziran 26 bin 600, 27 Haziran-3 Temmuz'da 57 bin vaka var.

"Aşılı vatandaşların olması korunma sağlıyor"

İlhan'a göre, vakaların artmasına rağmen vefat sayısının az olması ise mutasyonun bulaş özelliğinin artması öldürücülüğün ise azalmasına bağlı.

7 günlük olarak hesaplarsak günlük 8 bin vakaya denk geliyor. Fakat bu denli vaka varken geçtiğimiz hafta 25 vatandaşımızı kaybettik. Vakaların çok olmasına rağmen vefatların az olması ise aşılı vatandaşların sayısının yüksek olmasına bağlı. Aşının ve bulaştırıcılığın yanında öldürücülüğün etkisini kaybetmiş olması ise buradaki önemli nokta."

Kalabalık ortamlarda maske uyarısı

Kurban Bayramı'nda 9 günlük tatil olacak. İlhan, özelllikle kalabalık ortamlarda bağışıklık seviyesi düşük olan vatandaşları uyardı. 

"Önümüzde Kurban Bayramı var. Baştan beri Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın ve bilim insanlarının da ifade ettiği gibi risk gurubunda olan ve aşıları tamamlanmayan vatandaşların yakın temastan kaçınmaları ve aşırı kalabalıklarda maske takmaları koruyucu olacaktır.

Belirtileri olan vatandaşların ise kalabalıkta maske takmaları çok faydalı."

Artış devam eder mi?

Hastane yatışlarında koronavirüs kaynaklı artış yok. Bayramdan sonrası ise tablo daha da netleşecek. Tatil yoğunluğu önemli bir kriter. Temmuzun ikinci yarısından sonra vakaların artış durumu hastalığın seyrini ortaya koyacak.

Grafik: Nursel Cobuloğlu