Dünya çocuklara aşıyı tartışıyor. Avrupa İlaç Ajansı (EMA), Moderna aşısının, Avrupa Birliği sınırları içinde 12-17 yaş arasındaki çocuklar için de kullanılmasını onayladı. Moderna aşısı, Pfizer-BioNTech'ten sonra, AB'de çocuklara uygulanmasına izin verilen ikinci aşı oldu. Çocuklarda koronavirüs enfeksiyonu yetişkinlere göre daha hafif seyrediyor. Buna rağmen ABD başta olmak üzere birçok ülke 12 yaş altı çocuklara da aşı yapılmasını tartışıyor. Pfizer-BioNTech ve Moderna, ABD Gıda ve İlaç İdaresi FDA'nın teşvikiyle 5-11 yaş arası çocuklar için klinik denemelerini genişletiyor. Aşı üreticilerinin yine de sonbaharda bu yaş gruplarına onay için FDA'ya başvurması bekleniyor.
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Ankara Şehir Hastanesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Profesör Aslınur Özkaya Parlakay çocuklarda aşıyla ilgili merak edilenleri TRT Haber'e değerlendirdi.
[Grafik: TRT Haber / Bedra Nur Aygün]
"Okullardaki vaka sayısının birebir bulaşıcılığa çok fazla etkisi yok"
"Buna karar verirken pek çok faktör göz önünde bulunduruyoruz. Öncelikle Bakanlığımız ve Bilim Kurulu'nun danışması eşliğinde. Çocuklarda COVID enfeksiyonu erişkinlere göre daha hafif seyrediyor. Ama onlarda da aşılama önemli. Kalp tutulumu gibi, çoklu organ tutulumuyla seyreden MIS-C dediğimiz bazı hastalıklara yol açtığı için önemli. Aşılama kararına varırken özellikle vaka sayılarındaki artış ve eğitimin yüz yüze olmasını çok önemsediğimiz için, bunlar göz önünde bulundurularak bir karar verilecektir mutlaka. Ama yapılan araştırmalar şunu da gösterdi, okullardaki vaka sayısının birebir bulaşıcılığa çok etkisi olmuyor. Okul bulaşıcılığı, diğer bulaş faktörleri içersinde en azı. Çocukların hastalanmaya başlaması, okullarda bulaşın artması illa toplumla paralellik gösteriyor. Yani çocukların aşılanmasından önce 16 yaş üstünün aşılanmasına efor sarf edersek, çok daha başarılı olacağımızı düşünüyorum."
Dünya çocuklara aşıyı tartışıyor
12- 15 yaş arası çocuklarda aşılama ilk olarak 6 Mayıs'ta Kanada'da başladı. Daha sonra Amerika, Danimarka, Fransa da çocukları aşı takvimine dahil etti. 12 yaş altı çocuklarda ise Çin ve İsrail öne çıktı. Çin çocuklara 3 yaşından itibaren kendi ürettiği aşı için, İsrail ise 5-12 yaş grubu için aşı uygulanması onayı aldı. Ülkelerin bu kararı almasında ise Delta varyantı etkili oldu. İsrail özellikle akciğer, kalp gibi ciddi kronik hastalıkları olan çocukların aşılanması gerektiğini ancak Pfizer-BioNTech aşısının normal dozunun 3'te birinin çocuklara uygulanacağını açıkladı.
Diğer taraftan ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Pfizer-BioNTech ve Moderna şirketlerinden 5 ila 11 yaşları arasındaki çocuklara yönelik klinik deneylerinin boyutunu artırmalarını istedi. Böylece bu yaş grubu için FDA'dan aşılama yetkilendirmesinin çıkmasının ertelenebileceği gündemde. Ancak Pfizer çalışmaları genişletilse de, Eylül ayı sonuna kadar 5 ila 11 yaş grubundakilere aşısının acil kullanım izni için talepte bulunma yolunda ilerliyor. Türkiye'de ise şimdilik sadece 16 yaş ve üstüne aşı onayı bulunuyor.
Türkiye'de 16 yaş altı çocukların aşı takvimine alınması gündeme gelir mi?
"Çocuklara yönelik çalışmalar tüm dünyada devam ediyor. Bu çalışmaların sonuçları yayımlandıkça, bizim de bu konudaki deneyimimiz arttıkça karar vermemiz çok daha kolay olacak. Şu anki mevcut takvimimizde tam tarih belli olmamakla birlikte 16 yaş üstünden itibaren aşı randevusu alınabiliyor. İkinci olarak da gündemde 12 yaş üstü obezitesi, nörolojik, kardiyolojik, metabolik hastalığı olan risk grubundaki çocuklarımızın aşılanması konusundaki tartışmalar Bilim Kurulu ve Bakanlığımızca devam ediyor. Gözlemlerimiz ve vaka sayılarındaki artış göz önünde bulundurularak diğer grupların da aşılanması konusunda karara varmamız daha kolay olacaktır diye düşünüyorum."
[Fotoğraf: Getty]
"Erişkinlerde de çalışmalar sonlandıkça yaş grupları genişletildi ve aşılama çok daha yaygın hale getirilebildi. Çocuklar için de çalışmalar eylül ayından itibaren elimize ulaştıkça, bilim kurulu ve bakanlığımızca çalışmaların sonucunu gözden geçirdikçe, bu konuda daha objektif bir yaklaşıma ulaşabiliriz. Her şey çocuklarımızın yüz yüze eğitime ulaşabilmesi için..."
Aşılar çocuklar için yeterince güvenli mi?
"Aşıyla ilgili hem etkinlik hem güvenlik konusuna yönelik elimizde oldukça fazla veri var. Aşıların etkin ve güvenilir olduğunu biliyoruz erişkin çalışmalarından. Çocuklarımıza aşılamayı tartışıyoruz ama öncelikle bulaşı erişkinler arasında minimuma indirmemiz lazım. Onların aşılanmasını yüksek oranlarda tutmamız lazım ki, çocuklarımızı aşılamak ikinci planda önemli olsun. Yeterli güvenlik çalışması olmadan kesinlikle çocuklarımızın aşılanması yönünde görüş belirtmeyeceğiz. Elimize günbegün daha çok çalışma ulaşıyor. Şu anki çalışmaların sonuçlarına göre aşıların çocuklar için de çok güvenilir ve etkin olduğunu gördük. Bundan dolayı Bakanlığımız tarafından aşılama 16 yaşa kadar düşürüldü."
[Grafik: TRT Haber / Nursel Cobuloglu]
Okullardaki bulaşma zinciri nasıl kırılabilir?
"Okulda çalışan öğretmenden, müdürden, temizlik görevlisinden bütün personele kadar herkesin aşılanması çocuklarımıza bulaşmaması için çok önemli. Anne babaların aşılarının tam olması, çocuğa temas eden her bir yetkilinin öncelikle aşılanmış olması gerekiyor. Çünkü çocukla temas eden herkes bir risk faktörü. Yani öncelikle erişkinlerin aşılanması gerekiyor. Sonra çocuklara maske, mesafe ve hijyen kurallarının uygun bir dille yeniden hatırlatılması gerekiyor. Ağırlıklı olarak online eğitim sürecinden geçildi. Çocuklar da birbirlerini çok özlediler ama yeniden okulların açılmasıyla kuralların yeniden hatırlatılması gerekiyor."
3.7ºC
Ankara
