Türkiye'nin koronavirüse karşı verdiği mücadelede 2 yıl geride kaldı

“Şimdi yapmamız gereken, hayatımızı tedbirler doğrultusunda bir düzene sokmaktır...”

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, ilk koronavirüs vakasını açıklamak için 11 Mart 2020’de kameraların karşısına geçtiğinde bu sözlerle ateşlemişti salgınla mücadelenin fitilini.

Türkiye son iki yılını tüm dünya gibi koronavirüsle mücadele ederek geçirdi. Dünya çapında 453 milyonu aşkın kişi koronavirüse yakalandı, 6 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti. Türkiye’de ise 14 milyondan fazla kişinin COVID-19 testi pozitif çıktı. Can kaybı 96 bini geçti.

[Fotoğraf: AA]

Toplumun her kesimi için tedbirler alındı

Türkiye, salgına karşı hazırlıklarına virüsün Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkmasıyla birlikte başladı. İlk vakanın açıklanmasıyla birlikte hızla yeni tedbirler alındı. 12 Mart 2020 günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında 5 saat süren bir toplantı yapılarak tedbirler masaya yatırıldı. Salgınla mücadelenin seyri alınan kararlarla belirlendi.

İlk etapta 16 Mart 2020 günü itibarıyla eğitime ara verildi. Bir hafta sonra uzaktan eğitime geçildi. Yine hastalığın bulaşmasını engellemek amacıyla kapsamlı seyahat ve ulaşım kısıtlamaları getirildi. Toplu halde bulunulan mekanlar kapatıldı. Risk grubunda bulunan 65 yaş üzeri ve 18 yaş altı kişilere sokağa çıkma kısıtlaması getirildi.

Mayıs ayında vakaların azalmasıyla birlikte “Kontrollü sosyal hayat”ın ilk adımları atıldı. Sağlık Bakanlığı bu dönemde her işletme ve meslek grubuna yönelik rehberler hazırlayarak alınması gereken tedbirleri belirledi.

[Fotoğraf: AA]

Koronavirüse karşı aşılama başladı

13 Ocak 2021’de COVID-19’a karşı önemli bir aşamaya geçildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, acil kullanım onayı verilmesinin ardından Türkiye’deki ilk koronavirüs aşısını oldu.

Aşıyla birlikte salgının biteceğine dair umutlar arttı. Risk grubu, yaş ve meslek grupları gibi pek çok kıstas gözetilerek aşamalar halinde aşılama çalışmaları başladı. İlk aşamada salgının başından beri aralıksız mücadele veren ve virüse en fazla maruz kalan sağlık çalışanları aşılandı. Ardından aşı peyderpey toplumun diğer kesimlerine yayıldı.

[Fotoğraf: AA]

“Yerinde karar” dönemi

Vaka sayılarının kontrol altına alınmasıyla tedbirler tekrar gözden geçirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılan Kabine toplantısında “Yerinde karar” dönemine geçilmesi uygun bulundu. Normalleşme yolunda atılacak ilk adımların il bazında ilerlemesine karar verildi. Buna göre iller, vaka ve aşılanma gibi ölçütlere göre “düşük”, “orta”, “yüksek” ve “çok yüksek” olmak üzere dört risk grubuna ayrıldı.

Bir taraftan da aşılama çalışmalarına hız verildi. Öyle ki takvimler 25 Haziran 2021’i gösterdiğinde 18 yaş üzeri herkese aşı tanımlandı.

[Fotoğraf. AA]

Yerli aşı: TURKOVAC

Türkiye’de aşılama süreci ilk olarak inaktif bir aşı olan Sinovac’la başladı. Ardından mRNA aşısı olan Biontech devreye girdi. Aşı yaptırmak isteyenler ikisinden birini seçme şansına sahip oldu.

Dünyanın önde gelen ülkelerindeki bilim insanları gibi Türkiye’de de COVID-19’un başladığı günden itibaren aşı üretmek için yoğun çaba harcandı. Bilim insanlarının hummalı çalışması olumlu sonuç verdi. Ve Türkiye COVID-19 aşısı üreten 9 ülke arasına girdi. Yerli aşı TURKOVAC, 22 Aralık 2021’de “Acil kulanım onayı” alarak seri üretime geçti. 30 Aralık’tan itibaren de uygulanmaya başladı.

[Fotoğraf: AA]

Omicron varyantıyla vaka sayıları 100 bini aştı

COVID-19 ortaya çıktığı günden bu yana çeşitli varyantlar halinde dünyaya yayıldı. Alfa, Beta, Delta, Gamma derken en son Omicron varyantıyla dünyayı kasıp kavurdu. Omicron Türkiye’de de baskın varyant haline geldi.

Hızlı yayılma özelliğine sahip olan Omicron yüzünden salgının başından bu yana ilk kez vaka sayısı 2 Şubat’ta 100 binin üzerine çıktı. Ancak toplumun önemli kısmının aşılı olması ve hastalığın hafif seyretmesi sonucu vaka sayıları kısa süre sonra gerilemeye başladı.

COVID-19 aşısının yanı sıra hastalığı tedavi etmede etkili monlupiravir etken maddeli antiviral bir ilaç da kullanılmaya başladı. İlaç COVID-19’a yakalanan 65 yaş üzeri ve bağışıklığı baskılanmış kişilerin tedavisinde destek sağladı.

[Fotoğraf: AA]

Beklenen haber iki yıl sonra geldi

Nihayet beklenen açıklama 2 Mart’ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’dan geldi: “Bugün kısıtlamalardan çok, onların yerini alan serbestlikten söz edeceğim. Her şeyi gözden geçirmenin zamanı geldi.”

Böylece tedbirlerde yeni dönem aşamasına geçildi. Son iki yıldır günlük yaşantının bir parçası haline gelen maske, açık havada zorunlu olmaktan çıkarıldı. "Kapalı ortamlarda ise havalandırma yeterliyse, sosyal mesafe kuralına da uyuluyorsa maske takmak gerekli değil" açıklaması yapıldı.

Koronavirüsü tespit etmek için yapılan PCR testine yeni düzenleme getirildi. Artık hastalık belirtisi olmayan kişilerden test istenmemesine karar verildi.

Eğitimle ilgili uygulamada da değişikliğe gidildi. İki vaka çıkması halinde sınıfın kapatılmasına son verildi. Artık sadece pozitif öğrenci izole edilerek eğitime devam edilecek.

Uzun süredir şehir içi toplu taşıma, şehirler arası seyahatler, konaklama tesisleri ve kamu kurumları gibi pek çok alana girerken kullanılan HES kodu uygulaması da son kararlarla birlikte kaldırıldı.