18 Mart Çanakkale Zaferi üzerine yazılmış 10 kitap

Çanakkale Savaşı, hem Türk hem de dünya siyasi tarihinin önemli kırılma noktalarından.

Bütün yokluklara ve sıkıntılara rağmen Osmanlı askerinin elde ettiği tarihi bir zafer.

"Çanakkale geçilmez" hedefiyle yola çıkılan bu savaşta, vatan sevgisi ve iman gücüyle büyük bir destan yazıldı.

Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri olan Çanakkale, yazılı eserlerde de yerini aldı.

Çanakkale Savaşı’nı anlatan 10 kitabı sizler için seçtik:

1- Arıburnu 1915, Haluk Oral

Çanakkale'de savaşan taraflar için siperin gerisi yoktu. Bir tarafta deniz, öbür tarafta yalçın sırt; siper tam bir kapandı. Ölümün her an kol gezdiği bu siperler, destanlaşan insan öykülerinin de mekanı olmuştu.

2- Çanakkale Üzerinde Bir Şahin, Hans Joachim Buddecke

Çanakkale Savaşları’nın kara ve deniz dışında az bilinen bir cephesi daha vardı: Hava cephesi.

İtilaf Devletleri, savaşlar boyunca gözlem ve bombardıman için uçaklardan yararlanırken, Osmanlıların hava kuvveti yeterli karşılığı veremiyordu.

Müttefik Almanya, bu konuda destek için en başarılı uçucularından birini Çanakkale’ye gönderdi: Hans Joachim Buddecke.

Halkın “Şahin” lakabını uygun gördüğü Buddecke, lakabına yaraşır biçimde pek çok düşman uçağı düşürerek hava cephesindeki dengeleri değiştirdi.

İzmir’de görev yaptığı dönemde kaleme aldığı anılarında Buddecke, hem sivil ve askeri havacılığın emekleme dönemlerine hem de Çanakkale Savaşları’nın gökyüzündeki cephesine ışık tutuyor.

3- Çanakkale Muharebelerinin Kronolojik Tarihi, Doç.Dr. Mustafa Toker, Hülya Toker 

İstiklal Harbi’nin “Önsözü” olarak nitelendirilen Çanakkale muharebelerinin tüm seyrini ayrıntılı olarak ele alan Çanakkale Muharebeleri Kronolojisi, verilen mücadeleyi 15 Haziran 1914 tarihinden 9 Ocak 1916’ya kadar gün gün, saat saat kapsamlı bir şekilde anlatıyor.

4- Çanakkale 1915 “Vatikan Gizli Arşiv Belgeleri Işığında Frank Coffee Vak’ası”, Rinaldo Marmara, Bülent Günal

Kitap, tarihe “centilmenler savaşı” olarak geçen Çanakkale Savaşı’nın “insani yönü”ne vurgu yapıyor. Vatikan gizli arşiv belgelerinden derlenen kitap, Türk halkının savaş zamanında bile düşmanlarına karşı sergilediği duruşa bir övgü niteliğinde.

Çanakkale Savaşı’nı yakından takip eden Papalık ile İstanbul Temsilcisi Monsenyör Dolci arasındaki yazışmalar, kayıp asker ailelerinin, ölen yakınlarının mezarları hakkında bilgi edinmek için Papa 15. Benoit’ya başvurmasıyla hız kazanıyor.

5- “Kıyamet Koptuğunda” Hasan Cevdet Bey'in Çanakkale ve Doğu Cephesi Günlüğü

Çanakkale Muharebeleri'ne 30 yaşında üsteğmen rütbesiyle katılıp yüzbaşı rütbesiyle çıkan ve ara vermeden Doğu cephesine giden Hasan Cevdet Bey'in tutmuş olduğu günlük, 1915-1917 tarihleri arasında iki cepheye dair çok önemli bilgiler sunuyor.

6- Kanal Seferi'nden Çanakkale'ye, Ahmet Yurttakal

Kitap, Hukuk Fakültesi’nde öğrenci olmaya hazırlanırken kendini büyük ve amansız bir harbin içinde bulan gencecik bir yedek subayın, samimi ve içten bir üslupla cephe hayatını, korkularını, özlemlerini, mevcut duruma ve memlekete dair duygu ve düşüncelerini kaydettiği hatıralarından oluşuyor.

7- Çanakkale Boğaz Savunması, Michael Forrest

İstanbul’a hakim olup Osmanlı İmparatorluğu’nu kısa yoldan I. Dünya Savaşı dışı bırakmak isteyen İtilaf Devletleri, dönemin en büyük ateş gücüne sahip savaş gemileriyle Çanakkale Boğazı’nı denizden zorlama kararı aldı.

Hesapları, Boğaz boyunca sıralanan topları saf dışı ettikten sonra mayınları temizleyerek Marmara Denizi’ne ulaşmaktı.

Osmanlılar ise, başkentlerinin kilidi olan bu önemli su yolunu, 61’i Alman Krupp üretimi ağır top olmak üzere tabya ve bataryalara yerleştirdiği çeşitli tür ve kalibrelerdeki 238 topla, 11 mayın hattıyla, torpil istasyonlarıyla ve 2 denizaltı ağıyla savunuyordu.

8- Muhabirimiz Çanakkale Cephesinden Bildiriyor!, Wanda Zembrzuska

Bulgar kadın gazeteci Zembrzuska’nın İstanbul ve Çanakkale Cephesi’nden gazetesine gönderdiği ve eşsiz bir kaynak niteliği taşıyan röportajları Çanakkale Savaşı’na ışık tutuyor.

9- Çanakkale Muharebelerinin Deniz Cephesi, Figen Atabey

Bu çalışma ile 18 Mart 1915 Çanakkale Boğaz Muharebesi’nin yanı sıra Kara Savaşları’nın sürmekte olduğu dönemde Boğaz içerisinde yapılan deniz mücadelesi, Marmara Denizi’ndeki deniz ulaştırması, İtilaf Devletleri denizaltılarına karşı yapılan mücadelenin bilinmeyen bazı yönlerine, bilimsel verilere dayalı olarak Türk ve yabancı arşiv belgelerinden istifade ile ışık tutulması amaçlanmıştır.

10- Hektor’un İntikamı, Cevdet Cantürk

Kitap, üzerinden asırlar da geçse, yine de unutulmayacak bir savaşın safahatını anlatıyor.

Hakkında binlerce kitap da yazılsa, söyleyecek yeni bir şey olmasa da, tekrar tekrar anlatılması gereken Çanakkale Muharebeleri’nin kitabı.

Kaynak: TRT Haber