Yüzyıllarca pek çok uygarlık Anadolu’da yeşerdi. Tüm bu uygarlıkların mirası Anadolu’ya arkeolojik açıdan büyük bir zenginlik kattı. O günlerin izlerin taşıyan tarihi mirasların kimi Türkiye’nin dört bir yanındaki müzelerde sergilenirken kimi ise halen süren kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkartılıyor.
Bir de ait olduğu Anadolu topraklarından kopartılarak yurt dışına kaçırılan eserler bulunuyor. İşte Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü yıllardır, yasa dışı yollarla kaçırılan bu eserlerin Türkiye’ye getirilmesi için büyük bir mücadele veriyor. Yapılan sıkı takip ve çalışmalar sayesinde binlerce eser Türkiye’ye getirildi. 2023 yılında da 3 bin 18 eser ait olduğu topraklara döndü.
.jpg)
[Grafik: TRT Haber]
ABD, İtalya, Hollanda, Bulgaristan… İşte 2023 yılında Türkiye’ye iadesi sağlanan eserlerden bazıları:
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
Pişmiş toprak kandiller ABD’den
2023 yılında iadesi sağlanan ilk eserler, ABD’den geldi. Gönüllü olarak iade edilen 2 pişmiş toprak kandilin Roma dönemine ait olduğu tespit edildi. Eserler, Türkiye’ye getirildikten sonra Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne gönderildi.
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
MÖ 2000 yılına ait bronz kılıç
ABD’den iadesi sağlanan bronz kılıcın, MÖ 2000’in sonuna tarihlendiği tespit edildi. 60 cm uzunluğunda ve 7,5 cm genişliğindeki kılıç, Türkiye’ye getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde koruma altına alındı.
.png)
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
ABD’den 12 eser daha iade edildi
2023 yılı içinde ABD’den 12 eser daha ait olduğu topraklara getirildi. Bu eserlerin, kaçak kazılarla bulunarak uzun yıllar önce yurt dışına çıkarıldığı tespit edildi. Her biri birbirinden özel eserlerden bazıları şöyle sıralanıyor: MÖ 6000’e ait Konya Çatalhöyük kökenli ana tanrıça heykelciği, MÖ 6000’e ait Burdur Hacılar kökenli bir ana tanrıça heykelciği, MÖ 5000’e ait bütün halde korunmuş Kiliya tipi bir idol, MÖ 2000’e ait Doğu Anadolu yayla kültürüne ait bir vazo, MÖ 3000 sonu ve 2000 başına tarihlenen bir boğa arabası modeli…
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
3 bine yakın sikke Bulgaristan’dan
Bulgaristan’dan 2 bin 940 adet sikke de 2023’te Türkiye’ye getirildi. Sikkelerin çok büyük bir bölümünün Pontus Kralı 6. Mithradates Eupator (MÖ 120-63) dönemine ait olduğu tespit edildi. Sikkeler, Türkiye’ye getirildikten sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde koruma altına alındı.
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
İtalya’dan Roma dönemi mezar steli
Yurt dışından iadesi sağlanan eserlerin geldiği bir başka adres ise İtalya oldu. İtalya’dan Roma dönemi mezar steli Türkiye’ye iade edildi. MS 2'nci yüzyılın ortalarına tarihlenen stelin yapılan araştırmalar sonucu Zeugma kökenli olduğu ortaya çıkarıldı. Eser Türkiye’ye getirildikten sonra Zeugma Müzesi’nde sergilenmeye başladı.
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
Gümüş sikkeler Hollanda’dan
Hollanda'da yaşayan bir Türk tarafından 23 adet gümüş Candaroğlu Beyliği sikkesi iade edildi. Sikkeler, Türkiye’ye getirildikten sonra Kastamonu Müzesi’nde koruma altına alındı.
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
Hollanda'dan iade edilen mermer yazıt
Hollanda’dan Türkiye’ye iade edilen bir başka eser ise mermer bir yazıt. Erken Roma dönemine ait mermer yazılı parça üzerinde Kayseri’nin o dönemdeki adı olan “EUSEB…” yazdığı tespit edildi. Eser, Türkiye’ye getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde koruma altına alındı.
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
İsviçre’den 37 adet eser iade edildi
11 Ekim tarihinde İsviçre’den 37 eser teslim alınarak Türkiye’ye getirildi. Urartu dönemine ait olduğu tespit edilen eserler arasında bronz kaplar, at koşum takımı parçaları, kusura tipi idol bulunuyor. Yine iade edilen eserler arasında Roma dönemine ait bir geyik figürini ve gümüş vazo da yer alıyor. Türkiye’ye getirilen eserler, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde koruma altına alındı.
[Fotoğraf: Kültür ve Turizm Bakanlığı]
Almanya’dan mermer yazıt
Roma dönemine ait olduğu tespit edilen mermer yazıtın, tamamlanmış diğer parçaları Side Müzesi’nde bulunuyor. Yerel bir yazıt olduğu tespit edilen eserin, onurlandırma yazıtı olduğu tahmin ediliyor.
0ºC
Ankara
