Ayvalık merkezde, Fevzipaşa-Vehbibey mahallesinde bulunan tarihi eser, 1923'teki mübadele öncesinde ilçedeki Hristiyan Ortodoks cemaatinin ibadet yeriyken, 1928'den bu yana cami olarak hizmet veriyor.
Çan Kulesi üzerindeki saati nedeniyle Saatli Camii adını alan ve iki ayrı dinin mensuplarına hizmet vermiş olan yapı, gerek ismi gerekse mimari kimliği bozulmadan gerçekleşen dönüşümüyle turistlerin ilgi odağı oluyor.
Kesin olmamakla birlikte 1850 yılına tarihlenen yapı, Agai İanni Kilisesi olarak inşa edilmiş.
Cami olarak kullanılmaya başlanınca içindeki ikonaların boyanması dışında yapıda değişiklik yapılmamış.
Akantus yapraklarıyla süslü kapısından içeriye giriş yapılan camiye adını ise, kilise olarak hizmet verdiği yıllardaki kare planlı çan kulesinin üzerine takılan saat vermiş.
Ayvalık’taki en yüksek ikinci dini yapı konumundaki Saatli Camii, ilçenin hem yaşam hem de ticaret merkezinde yer alıyor.
Cami denize en yakın anıtsal yapı özelliğini taşıyor. Geniş avlusu ve özgün mimarisini hala koruyan Saatli Camii, kentte yaşayanlarla bağlarını da koruyor.
"Allah'ın evi olarak kullanılmaktadır"
Ayvalık’ın turistik ve tabiat harikası bir yer olduğunu belirten Müftü Orhan Tosun, Saatli Camii'nin ilçenin sembolik yapılarından olduğunu ve kendine has bir hikayesi bulunduğunu dile getirdi.
"Yapı ilk defa kilise olarak inşa edilmiş ve burada yaşayan Hristiyan cemaatinin ibadet yeri olarak görev yapmıştır. Yunanistan ile Türkiye arasında yapılan mübadele anlaşmasından sonra Girit’ten, Midilli’den, Kavala ve bazı yerlerden Müslüman vatandaşlar Ayvalık’a intikal ettirilirler. İşte bu süreçte cami için yeni bir dönüşüm başlamaktadır. Zira kilise olarak inşa edilmiş ama şimdi cami olarak yapılış maksadına da uygun. Allah’ın evi olarak inşa edilmiş yine Allah’ın evi olarak kullanılmaktadır. Güzel bir yerdir."
Adını aldığı saat çalışmıyor
Müftü OrhanTosun, caminin adını aldığı saatin uzun zamandan beri çalışmadığını belirtti.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü sorumluluğundaki Saatli Camii'nin saatinin onarımı için 2007'de yaklaşık 16 bin lira harcandı. Ancak mekanizmasındaki sorunun çözülememesi nedeniyle saat halen çalışmıyor.
"Yabancı turist Yunan asıllı, yerli turist ibadet için geliyor"
İlçede kiliseden camiye dönüştürülen 4 yapı olsa da, konumu ve mimari özellikleri nedeniyle Saatli Camii'nin Ayvalık’ın sembol camisi olduğunu söyleyen Müftü Tosun, "Hem yerli hem yabancı turist için gözde bir ziyaret mekânıdır. Yabancı turistler daha çok Yunan asıllı olmak üzere, her ülkeden merak eden vardır ve burayı ziyaret etmektedirler. Yerli turistlerden hem görmek hem de bir hatıra fotoğrafı çektirmek için gelenler var. Ama daha çok ibadet maksadıyla erkeklerden ve kadınlardan kardeşlerimiz bu camiye istedikleri vakit gelip, ibadetlerini huzur içinde yapabilmektedirler" diye konuştu.
Kaynak: DHA