Geçmişi M.Ö. 2 binli yıllara uzanan ve Afyonkarahisar'da bulunan Amorium Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmasında elde edilen bulgular kullanılarak, şehir bilgisayar ortamında canlandırılacak.
Amorium Antik Kenti, 1987'de İngiliz bilim adamı Prof. Dr. Martin Harrison'ın yüzey araştırmasıyla gündeme geldi.
Kazı çalışmalarını 1993-2009 yılları arasında İngiliz araştırmacı Dr. Chris Lightfoot'un yaptığı antik kent, Hitit, Frig, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı olmak üzere 7 uygarlığın izlerini taşıyor.
90 hektarlık bir alana yayılıyor
Amorium Antik Kenti'nde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi iş birliğinde yürütülen ve başkanlığını Prof. Dr. Zeliha Demiral Gökalp'ın yaptığı kazıda önemli bulgulara ulaşıldı.
Gökalp, Amorium'un 90 hektarlık bir alana yayıldığını söyledi.
Ayrıca höyüğün üzerindeki surlarla çevrili kısmını "yukarı şehir", kentin aşağısındaki alanı "aşağı şehir" diye isimlendirdiklerini anlatan Gökalp, şöyle konuştu:
"Kazıya 2013'te Afyonkarahisar Müzesi başkanlığında başladık. Ancak ondan önce burada kesintisiz devam eden kazılar yapıldı. O süreç içerisinde de aşağı şehir kısmında büyük bir kilise, Bizans hamamı, üzüm ezme havuzları ve kentin iki ana girişinde kazı çalışmaları vardı. O dönemki kazılarda, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine tarihlenen sikkeler ve seramik fırını bulunmuştu."
İç surda Osmanlı yerleşimi
Yukarı şehir kısmının iç sur olduğunu düşündükleri alanda çalışmaları yoğunlaştırdıklarını belirten Gökalp, "Niyetimiz iç suru kuleleriyle birlikte tamamen ortaya çıkarmak. Oldukça iyi bir işçilik gösteren duvarlara sahip ve kentteki Tük-İslam yerleşimine ilişkin bulgular barındırıyor. Özellikle bu yılki kazı buluntuları, iç surda 16. ile 18. yüzyıl Osmanlı yerleşimini kanıtlar nitelikte" dedi.
Gökalp, hedeflerinin Amorium'daki Geç Antik Çağ'dan Osmanlı dönemine kadar şehirdeki değişimi ve dönüşümü yakalamak olduğunu söyledi.
Son çalışma alanlarının yukarı şehir kısmındaki "Bazilika B" adlı kilise olduğunu vurgulayan Gökalp, "2018 yılı çalışmalarımızda söz konusu yapının, kentin yol ağıyla olan ilişkisi yönünden önemli sonuçlara ulaşıldı. Üç kazı noktasında da Orta Çağ günlük yaşamına ışık tutacak seramik, maden ve cam gibi küçük buluntular ele geçti" diye konuştu.
Anadolu Üniversitesi'nin katkılarıyla VR gözlük hazırlanıyor
Kazı bölgesinde ziyaretçiler için yönlendirme ve bilgilendirme tabelalarının yerleştirildiğini anlatan Gökalp, şöyle konuştu:
"Arkeolojik kazıların sürdüğü yerlerde yapı bakiyeleri çoğu zaman temel seviyesinde ortaya çıkıyor ve bu durum da yapılar ve kentin algılanmasını güçleştiriyor. Amorium'da yer alan tarihi mekanların algılanmasına yönelik antik kentin canlandırılması için 3 boyutlu video tasarlandı. Bunu ilerleyen süreçte ziyaretçilerimiz için interaktif olarak sunmayı planlıyoruz. Ayrıca çağın popüler teknolojilerinden biri olan 'VR gözlük' yine Anadolu Üniversitesi'nin katkılarıyla hazırlanıyor."
Ören yeri statüsüne kavuşturulmasını istiyorlar
Gökalp, Amorium Antik Kenti'nin Afyonkarahisar'da bir ören yeri statüsüne kavuşturulması halinde şehir turizmine olumlu katkılar sunacağını belirterek, şunları söyledi:
"Diğer antik kentler gibi, ayakta tapınak, büyük tiyatro, agora ya da sütunlu yolları içerisinde barındırmıyor. Büyük bir ihtimalle zamanında vardı ama Bizans döneminde dönüştü. Fakat bunun yanında yaşayan bir Orta Çağ kenti olduğunu söyleyebiliriz. Kente iklim koşulları dışında çok fazla bir müdahale olmadığı için kazılarda buluntuları özgün yerinde buluyoruz. Bu açıdan önemli."
Kaynak: AA