Anadolu'nun binlerce yıllık geçmişe sahip kültürel mirası: Müzeler

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Portalı'ndan derlenen bilgilere göre, yurdun dört bir yanında, aralarında Avrupa Müze ödülü alanların da yer aldığı, binaları bile birer kültür mirası olan müzeler var. 

Ankara'nın Ulus semtinde yer alan Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Mahmut Paşa Bedesteni ve Kurşunlu Han olmak üzere 2 Osmanlı binasından oluşuyor.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün isteğiyle yapılan yenileme çalışmaları sonucu Anadolu'dan toplanan eserlerin sergilendiği müze, 19 Nisan 1997'de "Avrupa'da Yılın Müzesi" unvanını elde etti.

Arkeolojik eserlerin Paleolitik Çağ'dan başlayarak günümüze kadar kronolojik bir sırayla sergilendiği müze, yaz döneminde saat 19.00'a kadar ziyaret edilebiliyor.

Tunç Çağı, Urartu, Frig ve Lidya dönemine ait eserlerin 1967'den beri sergilendiği Alanya Arkeoloji Müzesinin bahçesinde de Roma, Bizans ve İslami dönemlere ait taş eserler var.

Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma, Bizans dönemine ait bronz, mermer, pişmiş toprak, cam ve mozaik buluntularla zengin kül kutuları ve sikke koleksiyonunun yer aldığı Alanya Arkeoloji Müzesi, 19.30'a kadar ziyaretçi kabul ediyor. 

Müzikle tedavi verilen şifahane de müze

Edirne'deki 2. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi, küçüklü büyüklü yüze yakın kubbesiyle ziyaretçilerini görür görmez kendine hayran bırakıyor.

2. Bayezid'ın 1484-1488'te mimar Hayreddin'e yaptırdığı külliye, Tunca Nehri kıyısında cami, tıp medresesi, imaret, darüşşifa, hamam, mutfak, erzak depolarıyla geniş bir alana yayılıyor. 

Trakya Üniversitesince müzeye dönüştürülen, o dönemde akıl hastalıklarının müzik ve su sesi ile tedavi edildiği "Şifahane ve Tıp Medresesi", 2004'te "Avrupa Müze Ödülü"ne layık görüldü.

2. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi, 19.30'a kadar ziyaret edilebiliyor.

Erzurum'daki Yakutiye Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi, ziyaretçilerini 700 yıl öncesine ait bir keşfe çıkarıyor.

Anadolu'daki kapalı avlulu medreselerin en büyüğü olan Yakutiye Medresesi, iri motifli süslemeleriyle dikkat çekiyor. Ajurlu bir küreden çıkan hurma yaprakları, 2 pars ve kartal figürlerinden oluşan hayat ağacı, Orta Asya Türklerinin önemli simgelerini bir araya getiriyor.

Müze ziyaretçilere kapılarını 17.00'ye kadar açıyor.

Mozaikler arasında yolculuk

Gerek bina büyüklüğü gerekse sergilenen mozaiklerin kapladığı alan bakımından dünyanın en büyük mozaik müzeleri arasında yer alan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi denince akla ilk olarak Çingene Kızı mozaiği geliyor.

Çingene Kızı, Zeugma antik kentindeki Maenad Villası’nda yemek odasının taban mozaiğinin geriye kalan tek parçası. Gözlerindeki mahzun ifadeyle "Zeugma’nın Mona Lisa'sı" olarak adlandırılan bu figür, antik kent ve müzenin simgesi haline gelmiş durumda.

Sanat tarihçisi ve arkeologların yanında tarih ve kültür meraklıları için de özel olan Zeugma Mozaik Müzesi, üstün sanat zevki ürünü mozaiklerin yanı sıra Roma Dönemi’ne ait heykeller, sütunlar ve çeşmeleri de bünyesinde barındırıyor. Zeugma Mozaik Müzesi, 19.00'a kadar ziyaret edilebiliyor.

Hatay Arkeoloji Müzesi, milattan önce 4 bine tarihlenen eserleriyle ziyaretçilerini hayran bırakıyor. Birçok dönem ve medeniyetin kültür ve tarihi vesikalarını bünyesinde toplayan Hatay’da 1932'den beri kazı çalışmaları sürdürülüyor. Müze, 18.30'a kadar ziyaretçilerini ağırlıyor.

Osmanlı'nın ilk müzesi

Dünyada müze binası olarak inşa edilen ender yapılardan biri olan İstanbul Arkeoloji Müzesi, Türkiye'deki müzecilik çalışmalarının da öncü kurumu. "Müze-i Hümayun" adıyla 1869'da açılan İstanbul Arkeoloji Müzesinin koleksiyonlarında, 73 bin 275 tablet, 575 bin sikke ve geri kalanı arkeolojik eser olmak üzere 750 bin eser ve bin 958 el yazması var. Bu eserlerden 9 bini açık ve kapalı teşhirde sergileniyor.

Neo-Klasik mimarinin en güzel örneklerinden biri olan ve ihtişamlı cephesiyle dikkat çeken İstanbul Arkeoloji Müzesi, 1992'de Avrupa Konseyince "Yılın Müzesi" seçildi. İstanbul Arkeoloji Müzesi, 18.00'e kadar gezilebiliyor.

Hz. Mevlana'nın Konya'daki dergahı ve türbesi, 1926'dan beri müze olarak kullanılıyor. Dergahın bulunduğu alan, Selçuklu Sarayı'nın gül bahçesiyken Sultan Alaeddin Keykubad tarafından Mevlana'nın babasına hediye edilmiş.

Müzede Hz. Mevlana ve Mevleviliğe ait eserlerle el yazması kitaplar, levhalar, kandiller ve musiki aletleri sergileniyor. Mevlana Müzesi, 19.00'a kadar ücretsiz ziyaret edilebiliyor.

Göbeklitepe'den çıkarılan steller

Şanlıurfa Arkeoloji ve Haleplibahçe Mozaik Müzesi, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilen Şanlıurfa'nın Göbeklitepe arkeolojik alanından çıkarılan stellere ev sahipliği yapıyor.

Balıklıgöl Heykeli ve Asur, Babil ve Hitit uygarlıklarına ait taş eserlerin sergilendiği müzede, Harran'daki kazı çalışmalarından elde edilen eserlerin yanı sıra yöredeki diğer höyüklerden ve eski iskan yerlerinden çıkarılan kültür varlıkları, kronolojik sıralamayla teşhir ediliyor. Müze ziyaretçilerini 19.00'a kadar ağırlıyor.

Mersin Arkeoloji Müzesi, bin 435 esere ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçiler, giriş katındaki zaman tünelinde tarihe yolculuk yapıyor, kronolojik sergi salonunda uygarlıkların nasıl geliştiğini görme fırsatı buluyor.

Toroslar ilçesinde bulunan ve 9 bin yıldır kesintisiz yerleşim gören Yumuktepe Höyüğü’nün canlandırıldığı müzede, Antik Dönem'de zeytinyağı ticaretiyle ünlenen Elaiussa-Sebaste Antik Kenti'nin arkeolojik zenginliğine de tanıklık edilebiliyor. 

Kaynak: AA