Yıllardır gizemli kalan Alicin Jeositi, Ankara’ya 90 kilometre uzaklıkta. Yapı, Kızılcahamam’daki Alicin deresinin hemen yanında bulunuyor. Dik bir yamaç üzerine yapılmasıyla akıllara Trabzon’daki Sümela Manastırı’nı getiriyor. Hatta Alicin Jeositinin, tarihi zenginlikleriyle tüm dünyanın ilgisini çeken Sümela Manastırı’ndan daha eski bir tarihe sahip olduğu düşünülüyor.
Manastırlar genelde yerleşimden uzak, dik vadilere ve yamaçlara yapılıyor. Ancak bu yapı, manastırlara benzeri tarzda inşa edilse de içinde dini veya sosyal hiçbir iz bulunmuyor. Halk arasında manastır olarak adlandırılsa da buraya manastır demek için bölge tarihine göz atmak gerek.
Yapı, güvenlik amaçlı da yapılmış olabilir
Ankara'nın çevresinde yapılan araştırmalar sonucundaki arkeolojik buluntular, Paleolitik dönemden başlamak üzere, Neolitik ve Bakır Çağı boyunca bölgede devam eden toplu yaşamın kültür değerleri olarak kabul ediliyor.
Dolayısıyla şehrin yerleşik düzeni çok eskilere dayanıyor. Fakat bütün arkeolojik bulgulara rağmen şehrin kim tarafından ve ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmiyor.
Prof. Dr. Muzaffer Şenyürek’in yaptığı araştırma ve kazı bulgularından, Hititlerin Kızılcahamam’da ve Kirmir vadisi yani Alicin deresi tabanında yaşamış oldukları tespit ediliyor.
Bizans ve Roma dönemine ait olduğu düşünülüyor
M. S. 7. asırdan itibaren Arapların İstanbul’a düzenledikleri seferler sırasında, Ankara ve Kirmir vadisinden geçmek gerektiğinden, bölge Malazgirt Zaferi’ne kadar Bizans ve Araplar arasında sürekli el değiştiriyor.
Alicin Jeoisiti’nin de hangi dönemde yapıldığı net olarak bilinmiyor. Bazı tarihçiler, bölgenin Roma dönemine ait güvenlik amaçlı inşa edilmiş bir yapı olabileceğini savunuyor.
Tarihi yapı, aglomeralar içinde bir boşluğun önü kapatılarak oluşturulmuş ve yerden 15 m kadar yüksekte. Bugün bu kaleye ulaşılabilecek görünen bir yol yok.
Bazı bölge tarihçilerinin Alicin Jeoisitiyle ilgili izlenimleri, tarihi önemi için yüzeysel kalıyor. Bölge sit alanı ilanı edildi.
Bölgede arkeolojik çalışma yapılacak
Yıllar önce bölgede yapılan çalışmada, araştırmacılar yapının yapılış amacıyla ilgili bir veriye ulaşamadıklarını söylüyor. Moloz taşıyla yapılan yapı, 3 kat pencereli. Yaklaşık 10 dönüm alanı kaplıyor.
Alicin Jeositi, uzmanları da heyecanlandırdı ve onlara yepyeni bir araştırma konusu açtı. Ankara çevresindeki arkeologlar burada bir kazı çalışması yapacak.
Yapının kesin olarak kullanım amacı, yapılan arkeolojik çalışmalarla belli olacak.