Antandros Antik Kenti'nde "endüstriyel alan" kazıları sürüyor

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve kazı başkanı Prof. Dr. Gürcan Polat başkanlığında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Edremit Belediyesi'nin desteğiyle Altınoluk Mahallesi'ndeki Antandros Antik Kenti'nde yürütülen kazıların 19. dönemi başladı.

Kazılar 38 kişilik ekiple eylül ayına kadar sürecek

Kazıların, 20 kişilik bilim heyeti ve 18 işçi olmak üzere toplam 38 kişilik ekip ile eylül ayı sonuna kadar sürdürülmesi planlanıyor.

Prof. Dr. Polat, bu yılki kazıların kazı evinin taşınması nedeniyle gecikmeli başladığını söyledi.

"Bu sene birisi nekropolis, diğeri yamaç ev olmak üzere iki alanda çalışıyoruz. O alanların tabanlarında daha derine inerek erken dönem mezarlarına ulaşmayı planlıyoruz. Bazılarının uçları görünmeye başladı. Bunlardan bir tanesi Pitos mezarı bir tanesinin de büyük ihtimalle bir lahit mezar olduğunu değerlendiriyorum."

"Yamaç evde henüz anlamadığımız noktalar var"

Prof. Dr. Gürcan Polat, yamaç evde de çalışmaların sürdüğünü belirtti.

"Kazılardaki hedefimizi bu sene biraz küçük tuttuk çünkü kazılara hem geç başladık hem de kazı evini düzenlememiz gerekiyor. Özellikle yamaç evde henüz tam anlayamadığımız noktalar var. Bunlardan biri giriş kapısı bir diğeri de doğu bölümünden eve girişi sağlayan bir yol olması gerektiğini düşünüyoruz. Bunu bulmak için küçük küçük sondajlara başladık.

Bunun yanı sıra mozaik çalışmalarımız devam ediyor restorasyon ve konservasyon olmak üzere. Duvarlarımızın harçlarının yenilenmesi aynı şekilde devam ediyor. Yamaç evin batı bölümündeki duvarının derinliğini anlamaya çalıştığımız bir sondaj çalışmamız var. Oradan da basamaklı bir yolun olması gerektiği düşüncesindeyiz. Daha çok bu sene küçük problemlere yönelik çalışmalarımızı sürdüreceğiz yamaç evde."

"Yamaç ev" özel bir yapı

Prof. Dr. Polat, Antik kentte Ege Denizi'ni bir tepeden gören ve bin 700 yıl önce inşa edilen yamaç evin özel bir yapı olduğunu gösteren iki unsur bulunduğunu anlattı.

"Burada akarsuyun bulunması ve evin içine kadar getirilmiş olması. Bu geç Roma döneminde ciddi bir imtiyaz aslında. İdari yönetim tarafından kişiye özel olarak verilen bir izin ile bu imtiyaz sağlanıyor ve dolayısıyla o sayede evine taze su çekebiliyor. Buradaki evin sahibi bu sayede evine taze su çekmiş hem avlusundaki havuza bu su akıyor hem de özel hamamının olması, yine bu evde bir akarsuyun olduğunu bize gösteriyor. Su kaynakları bununla da sınırlı değil, aynı zamanda evin avlusunda bir su kuyusu var. Bu su kuyusu yağmur sularını toplayan ve aynı zamanda da ev sahiplerinin kullanımına kazandıran bir su kuyusu."

"Önce altyapı sistemi oluşturuluyor sonra ev üzerine oturtuluyor"

Gürcan Polat, akarsuyun eve getirilmesiyle drenaj sisteminin önem kazandığını söyledi.

"Ev yapılırken drenaj sistemi önceden planlanmış ve hamam, mutfak, tuvalet gibi su giderine ihtiyaç olan bölümler bu kanalizasyon sisteminin üzerine oturtulmuş. Evin yapımına ilişkin plan program önce yapılıyor. Önce altyapı sistemi oluşturuluyor ondan sonra ev bunun üzerine oturtuluyor. Bu sayede herhangi bir altyapı sıkıntısı olmaksızın gerçekleşmiş oluyor. Kanalizasyon sistemi de yer yer 1,80 metrelere ulaşan bir yüksekliğe sahip zaman zaman basamaklarla inilen bir düzlem suyun debisini azaltmaya yönelik olarak planlanmış. Böyle bir ciddi planlama ile bu evin burada olduğunu görüyoruz."

Antandros Antik Kenti

Altınoluk Mahallesi'nin 4 kilometre doğusunda Kazdağları'nın (İda) eteklerinde yer alan, Burhaniye-Ören (Adramytteion)- Behramkale (Assos) yolu üzerinde askeri bakımdan stratejik konuma sahip kentin, Pelasglar tarafından milattan önce 10 yüzyılda kurulduğu düşünülmekte.  Yakınındaki Assos'un milattan önce 2 bin yıllarına kadar inen tarihinden Antandros'un da bu tarihlerde iskan görmüş olması mümkün görülüyor.

Kentin, Yarmataş Tepesi'nin 2 kilometre batısındaki nekropol alanında 1989-1996 yıllarında kurtarma kazıları yapıldı.

Balıkesir Müze Müdürlüğü tarafından 2001 yılında Gürcan Polat'ın bilimsel danışmanlığında başlatılan ve halen devam eden kazılarda, milattan önce 7-2.yüzyıllarda kullanıldığı anlaşılan nekropolde, üst üste iki ve üç kat olarak yerleştirilen lahit mezarların yanı sıra kremasyon (ölü yakma) ve direk toprağa gömü şeklinde birçok gömü yapıldığı tespit edildi. Bu mezarlardan çıkarılan kalıntılar, Balıkesir Müzesi'nde sergileniyor.

Kaçak kazılar sonucu ortaya çıkan Roma dönemine ait bir taban mozaiği çevresinde yapılan sistemli kazılarda, milattan sonra 1. yüzyıla tarihlenen ve duvarlarında fresk bulunan, taban döşemeleri mozaikli bir zengin evi, kanalizasyon ağı, dükkanlar ve pek çok lahit bulundu. 

Kaynak: AA